Katarzyna Kluczwajd
Historie o toruńskich zegarach i zegarmistrzach
Prelekcja
28 września 2017
Książnica Kopernikańska w Toruniu
W czwartek 28 września 2017 roku o godzinie 18.00 odbyło się w Książnicy Kopernikańskiej kolejne spotkanie w ramach cyklu „Toruń miastem zabytków”.
Goście wysłuchali prelekcji Katarzyny Kluczwajd pod tytułem „Historie o toruńskich zegarach i zegarmistrzach”.
Prelekcja ta była dopełnieniem Letnich Spacerów Tematycznych organizowanych przez Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu.
Katarzyna Kluczwajd to bardzo dobrze znana w Toruniu historyk sztuki, zabytkoznawca i regionalista, autorka wielu książek i artykułów, poświęconych kulturze naszego miasta, twórczyni bloga „toruniarnia” – https://toruniarnia.blogspot.com/ – będącego skarbnicą wiedzy o kulturze i sztuce, o zabytkach i rzemiośle artystycznym Torunia.
Prowadząca przypomniała, że Toruń był w XVII i XVII wieku ważnym europejskim ośrodkiem zegarmistrzostwa.
Słuchacze dowiedzieli mnóstwa ciekawych informacji:
- jakie były formy i typy zegarów
- kiedy zaczęto nosić zegarki na ręce
- kiedy wynaleziono wahadło
- kiedy pojawiły się zegary z kukułką
Obejrzeliśmy mnóstwo fotografii przedstawiających zabytkowe zegary, ich mechanizmy, wygląd, kształty, zdobienia i dekoracje.
Widzieliśmy bardzo piękne zegary stołowe, kaflowe, wieżyczkowe, zwierciadlane, ołtarzowe, szafkowe, talerzowe, kominkowe, kartuszowe, nocne, szwarcwaldzkie, podróżne, wieżowe, piłowe i niezwykłe przykłady kształtów zegarów kuriozalnych.
Zapoznaliśmy się również z historią wynalazków, mających wpływ na konstrukcję zegarów.
Głównym przedmiotem prelekcji były jednak zegary toruńskie, czyli zegary toruńskiej roboty.
Wśród nich szczególnie bogatą historię ma zegar na wieży Katedry św. Janów.
Usłyszeliśmy odpowiedzi na pytania:
- gdzie jest największy zegar zbudowany przez toruńskiego mistrza,
- gdzie jest najstarszy zegar wieżowy zbudowany przez toruńskiego zegarmistrza,
- co wiemy o wykonawcach zegara z wieży Ratusza Staromiejskiego
- gdzie w Toruniu znajdują się publiczne zegary
- czy średniowieczne zegary miały tarcze
Na zakończenie pani Katarzyna Kluczwajd opowiedziała o niezwykłych odkryciach dokonanych w ostatnich latach na aukcjach internetowych.
Odkryto aż trzy XVII-wieczne kaflowe zegary toruńskiej roboty.
Spotkanie zakończyło przedstawienie zegarmistrzowskiego obrazu Torunia w XIX i XX wieku.
Osobom zainteresowanym tematem polecamy znajdujące się w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej książki:
- Katarzyna Kluczwajd - Zegary sprzed lat... : zegary mechaniczne ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu : [katalog wystawy]
- Katarzyna Kluczwajd - Toruńskie zegary i zegarmistrzowie
- Zegary mechaniczne : materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Okręgowe w Toruniu oraz Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki 22 stycznia 2000
- Tempus tene : zegary mechaniczne w Polsce - tradycja i współczesność : Muzeum Okręgowe w Toruniu, Ratusz Staromiejski styczeń- kwiecień 2000
- Zegary i zegarmistrzostwo w Polsce : materiały z V Sesji Naukowej z cyklu "Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce" zorganizowanej przez Muzeum Okręgowe w Toruniu oraz Toruński Oddział Historyków Sztuki, przy udziale Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków, w dniach 23-24 kwietnia 2004 roku