Ostatnio czytelników zainteresowały zgromadzone w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej kalendarze.
Pisaliśmy już o kalendarzach pomorskich z XIX wieku.
Teraz kilka słów o kalendarzach pomorskich z okresu międzywojennego, zgromadzonych w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.
Zachowało się ich bardzo dużo, bowiem wydawano je masowo.
Przede wszystkim wydawały swoje kalendarze redakcje gazet.
Drugą dużą grupą były kalendarze parafialne.
Własne kalendarze wydawały fabryki i sklepy.
Dominującą formą kalendarzy były kalendarze książkowe, mniej zachowało się kalendarzy kieszonkowych.
Kalendarze książkowe były często bogato ilustrowane.
Zawierały opowiadania i wiersze, porady domowe lub medyczne, humoreski, informacje turystyczne i historyczne, dane statystyczne, reklamy.
Wiele z nich liczy 100 stron i więcej.
Oto przykłady kalendarzy wydawanych przez redakcje prasowe:
Kalendarz "Obrony Rolnika i Osadnika"
Bezpłatny dodatek do gazety "Obrona Rolnika i Osadnika" wychodzącej w Wąbrzeźnie
na Rok 1936
Sygnatura MAG 03584
Kalendarz książkowy, zawiera opowiadania, wróżby, modlitwy, przysłowia, ciekawostki, rady praktyczne, porady rolnicze, porady medyczne, humoreski, spis jarmarków, reklamy.
Kalendarz Wielkopolsko-Pomorski
na Rok 1927
Swoim czytelnikom i zwolennikom Gazeta Bydgoska
Sygnatura MAG 04036
Kalendarz książkowy, bogato ilustrowany, zwiera przysłowia ludowe i zestawienie prac gospodarskich na poszczególne miesiące, spis imion słowiańskich, modlitwy, wiersze, opowiadania, informacje historyczne, porady prawne,porady rolnicze, humor.
Kalendarz Pomorski na Rok 1928
Bezpłatny dodatek dla abonentów Słowa Pomorskiego
Drukiem i nakładem Drukarni Toruńskiej
Sygnatura MAG 03161
Pierwszy kalendarz wydany przez "Słowo Pomorskie", książkowy, ilustrowany, zawiera informacje astronomiczne, wiadomości kościelne i urzędowe, informacje historyczne, sportowe, medyczne, dietetyczne, geograficzne, statystyczne, humoreski.
Kalendarz Jubileuszowy 30-lecia Gazety Grudziądzkiej
na rok 1925
Sygnatura MAG 8751
Kalendarz książkowy, bogato ilustrowany, poświęcony dziejom "Gazety Grudziądzkiej", zawiera życiorys wydawcy Witolda Kulerskiego, zdjęcia zespołu redakcyjnego, drukarni i księgarni.
Kalendarz "Dziennika Pomorskiego"
na Rok 1939
Chojnice
Sygnatura MAG 03487
Kalendarz książkowy, ilustrowany, zawiera nowele, humoreski, opowieści niesamowite, ciekawostki, spis jarmarków, porady lekarskie, porady rolnicze, rozkład jazdy autobusów, reklamy.
Ilustrowany kalendarz Dziennika Bydgoskiego
na rok 1928
Sygnatura MAG TN 1201
Kalendarz książkowy, ilustrowany, liczy prawie 150 stron, zawiera opowiadania, nuty, wiersze, humoreski, opowieści niesamowite, porady ogrodnicze, wiadomości polityczne, reklamy.
Ilustrowany kalendarz "Gazety Gdańskiej - Echa Gdańskiego"
na rok 1928
Sygnatura MAG TN 1202
Kalendarz książkowy, ilustrowany, liczy prawie 150 stron, zawiera wiele opowiadań, informacje międzynarodowe i regionalne, porady ogrodnicze, wiersze, humoreski, spis jarmarków, reklamy.
Ilustrowany kalendarz "Gazety Bydgoskiej"
na rok 1930
Sygnatura MAG TN 4342
Kalendarz książkowy, zawiera prognozę pogody na poszczególne miesiące, wykaz prac polowych, przegląd wydarzeń politycznych mijającego roku, dane statystyczne o gospodarce światowej, nowelę, humoreski, spis jarmarków, reklamy.
Ilustrowany Kalendarz Słowa Pomorskiego w Toruniu
na rok 1929
Sygnatura MAG 03161
Kalendarz książkowy, zawiera prognozę pogody na poszczególne miesiące, wykaz prac rolniczych, wykaz świętych polskich, taryfę pocztowa, informacje na temat organizacji Kościoła katolickiego i władz państwowych, kalendarium najważniejszych rocznic, teksty historyczne, opowiadanie, spis jarmarków i targów, humor, reklamy.
Ilustrowany kalendarz "Głosu Lubawskiego"
na rok 1935
Nowe Miasto n. Drwęcą
Sygnatura MAG 21479
Kalendarz książkowy, zawiera przysłowia, spisy imion świętych, spis imion słowiańskich, wiersze, opis dziejów lubawszczyzny, fraszki, nowele, humor, dane statystyczne, złote myśli.
Jubileuszowy Kalendarz Ludowy
na rok 1930
Dodatek bezpłatny "Obrony Ludu" i "Głosu Robotnika"
Toruń
Sygnatura MAG 29208
Zawiera dane statystyczne, prognozę pogody, spis jarmarków, żarty, porady gospodarcze, porady dla gospodyń, porady lekarskie, teksty popularno-naukowe, bogato ilustrowane teksty o oswobodzenia Torunia i o "Drukarni Robotniczej", opowiadania.
Kalendarz Łąkowski
na rok 1929
bezpłatny dodatek "Głosu Mazurskiego"
Nowe Miasto nad Drwęcą
Sygnatura MAG 03289
Kalendarz książkowy, zawiera wiele opowiadań, żarty, kalendarz prac ogrodniczych, spis jarmarków, wiersze, porady lekarskie.
Bydgoski Ilustrowany Kalendarz
na rok 1938
Bezpłatny nadzwyczajny dodatek dla abonentów
"Kuriera Bydgoskiego"
Sygnatura MAG 03352
Kalendarz książkowy, liczy 144 strony, zawiera przegląd wydarzeń minionego roku, dane statystyczne na temat Polski, przegląd administracji państwowej, porady gospodarskie, porady dla gospodyń domowych, porady lekarskie, daty targów, reklamy.
Pomorzanin
Kalendarz na rok 1924
Drukiem i nakładem "Głosu Wąbrzeskiego"
Sygnatura MAG TN 6799
Kalendarz książkowy, zawiera spis wszystkich miejscowości powiatu wąbrzeskiego, wójtostw, urzędów, sadów i posterunków policji, dzieje miasta Wąbrzeźna, Golubia nad Drwęcą, Kowalewa, opowiadania, wiersze, rady gospodarskie, humor, reklamy.
Kalendarz Ludowy
na rok 1928
bezpłatny dodatek "Głosu Robotnika" i "Obrony Ludu"
Toruń
Sygnatura MAG 03456
Kalendarz książkowy, zawiera dane geograficzne, historyczne i statystyczne, spis jarmarków, porady prawne, porady lekarskie.
Kolejną dużą grupę tworzą kalendarze kościelne i parafialne.
Posłaniec błogosławionej Juty
Kalendarz kościelny dla parafji chełmżyńskiej
na rok 1928
Sygnatura MAG 29821
Kalendarz książkowy, liczy 176 stron formatu A4, bogato ilustrowany, zawiera porządek nabożeństw, spis świętych, historię Chełmży, opis katedry w Chełmży, sylwetkę błogosławionej Juty, opisy innych chełmżyńskich kościołów i kaplic, bractw i stowarzyszeń, opis parafii dekanatu chełmżyńskiego, modlitwy.
Kalendarz Roku Świętego
Rok 1926
Bezpłatny dodatek do "Gazety Grudziądzkiej"
Sygnatura MAG 8752
Zawiera kolorowy portret papieża Piusa XI, tekst o instytucji Roku Jubileuszowego, tekst o Kościele katolickim w Polsce, opowieść historyczną o św. Joannie D'Arc, tekst o konkordacie.
Kalendarz Marjański Odrodzonego Pomorza
na rok 1924
Nowemiasto-Pomorze
Sygnatura MAG 7740
Kalendarz książkowy, każdy miesiąc ilustrowany jest innym cudownym wizerunkiem N.M. Panny znajdującym sie na terenie pomorza, zawiera opis cudownych miejsc na Pomorzu, opowiadania, wiersze, humoreski, bajki, porady praktyczne.
Kalendarz kościelny dla parafii św.Józefa
na Nowym Mieście w Tczewie
rok 1922
Sygnatura MAG 16298
Kalendarz książkowy, w języku polskim i niemieckim, zawiera opis parafii, sprawozdanie finansowe, kronikę towarzystw funkcjonujących przy parafii, przepisy postne, porządek nabożeństw.
Kalendarz Kościelny dla parafji chełmińskiej
1930
Sygnatura MAG 13841
Kalendarz książkowy, dochód ze sprzedaży przeznaczony na odnowienie fary, zawiera kronikę parafialną, sprawozdanie z prac renowacyjnych w farze, spis darczyńców, głosy parafian na temat działających w parafii stowarzyszeń, porządek nabożeństw.
Kalendarz Królowej Różańca Św.
na rok 1937
Instytut Różańcowy w Toruniu
Sygnatura MAG 29212
Kalendarz książkowy, zawiera wykaz biskupów, historię Instytutu Różańcowego, informacje o Żywym Różańcu, modlitwy, opowiadania, rady gospodarcze, porady lekarskie, reklamy.
Kalendarzyk parafjalny
na rok 1928
Chełmno
Sygnatura MAG 18233
Dochód ze sprzedaży przeznaczono na odnowienie fary, zawiera sprawozdanie z prac renowacyjnych, wykaz złożonych ofiar, kronikę parafialną, sprawozdanie finansowe.
Ukazywały się również kalendarze specjalistyczne, przeznaczone dla określonego kręgu odbiorców.
Rolnik Polski
kalendarz dla włościan
na rok 1925
Grudziądz
Sygnatura MAG 33007
Kalendarz książkowy, dzielił się na dział polityczny (poświęcony Chrześcijańskiemu Narodowemu Stronnictwu Rolniczemu), dział gospodarczy (zwierający porady rolnicze) i dział informacyjny (dotyczący działania izb rolniczych i dat jarmarków).
Polski Kalendarz Astrologiczny
i efemerydy astronomiczne
(almanach wpływów kosmicznych)
na rok 1933
Bydgoszcz
Sygnatura MAG 167771
Oparty na podstawach naukowych astrologii
przy współudziale astrologów polskich
Opracował Fr. A. Prengel
Własne kalendarze wydawały też fabryki i sklepy.
Kalendarz malarski
na rok 1935
wydany przez
Fabrykę Lakierów i Farb
Tow. "Nobiles" sp. akc.
we Włocławku
Sygnatura MAG 15840
Kalendarz i Poradnik
na rok 1928
wydany przez
Drogerję - Perfumerję
"Sanitas"
Toruń
Sygnatura MAG 03372
Oprócz olbrzymiej ilości kalendarzy książkowych w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej zachowało się też kilka kalendarzy kieszonkowych.
Kalendarz 1924
Drukarnia Toruńska
Sygnatura MAG 33171
Kalendarz na rok 1934
na stronie tytułowej:
Jan Nalaskowski, Toruń.
Pierwszorzędny Zakład
zegarmistrz.-złotniczy
Sygnatura MAG 33065