Jarosław Jaworski ustalił, że pierwsze kino powstało w Toruniu w roku 1907.
Mieściło się na rogu Rynku Nowomiejskiego i ul. Prostej.
Jarek Jaworski
Polityka kulturalna
czasopismo B4mag
2011 rok, nr 05
str. 8.
http://issuu.com/b4mag/docs/b4mag05
Dziś w tym miejscu znajdują się „Delikatesy Staropolskie”.
Informacje na ten temat można znaleźć również w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej.
Wymaga to jednak przeprowadzenia kwerendy w czasopismach toruńskich z początku XX wieku:
- Gazeta Toruńska - sygnatura mikrofilmu M 523
- Die Presse (wcześniej Thorner Presse)- sygnatura KM 01427
- Thorner Zeitung (wcześniej Thorner Wochen Blatt) - sygnatura KM 01410
Udało nam się odnaleźć ogłoszenie o otwarciu stałego "Teatru żywych Fotografii" przy Neustädtischer Markt 13 w dzienniku "Die Presse" (Thorner Presse) z 14 grudnia 1907 roku, nr 293, str. 4.
Neustädtischer Markt 13 to dzisiaj Rynek Nowomiejski 14.
W księdze adresowej Torunia z 1908 r. (Adressbuch für Thorn Stadt und Land 1908 ; Thorn 1908 ; Sygnatura SIRr IIIA/6a-1908) pod adresem Neustädtischer Markt 13 na stronie 186 znajduje się informacja: "Teatr kinematograficzny (właściciel Walenty Widera)."
"Kinematographisch. Theater (Inh. Valent. Widera)."
Badania nad początkami kina w Toruniu mogą przynieść jeszcze wiele niespodzianek.
Przykładowo redakcja "Die Presse" (Zweites Blatt.) w numerze 293 z 14 grudnia 1907 roku na stronie 2 podaje, że kinematograf został "znowu" otwarty.
Pokazy odbywają się codziennie od godziny 4 popołudniu do 11 wieczorem.
(Kinematograph.) Ein ständiges Theater lebender Photographien soll hier wieder eingerichtet werden, und zwar in dem Hause Neustädtischer Markt Nr. 13.
Die Vorstellungen finden täglich von nachmittags 4 bis abends 11 Uhr statt.
W "Die Presse" z 1907 roku odnaleźć można również ogłoszenia o wcześniejszych projekcjach filmowych.
W sierpniu reklamowało się kino w "Viktoria-Park".
W listopadzie ukazały się zaproszenia na seanse w Schützenhaus.
Katarzyna Kluczwajd w swej najnowszej książce „Toruńskie teatry świetlne” ustaliła, że pierwsze stałe kino w Toruniu uruchomiono w marcu 1907 roku w centrum rozrywki „Victoria-Park” przy ulicy Grudziądzkiej.
Zapraszam do lektury:
Katarzyna Kluczwajd
„Toruńskie teatry świetlne, czyli Kina, wytwórczość filmowa i miejscowe gwiazdy 1896-1939 : o kulturze czasu wolnego dawnych torunian”
Wydawca: Stowarzyszenie Historyków Sztuki
Rok wydania 2013
strony 219 – 220