Najsłynniejszy torunianin – Mikołaj Kopernik – cieszy się niezmiennym zainteresowaniem naszych czytelników.
Czytelnicy szukają najczęściej wiadomości o rodzinie Kopernika, jego młodości i studiach.
Interesuje ich oczywiście jego dzieło "De revolutionibus orbium coelestium".
Często również poszukiwane są informacje o innych niż astronomia zainteresowaniach i polach działań Kopernika.
Publikacje Henryka Baranowskiego
Osoby pragnące zapoznać się z całym piśmiennictwem na temat astronoma mogą skorzystać w czytelni Informatorium z "Bibliografii kopernikowskiej" autorstwa Henryka Baranowskiego.
Urodzony w Wilnie, dr Henryk Baranowski (1920-2011) to jeden z najwybitniejszych polskich bibliografów.
Całe życie pracował w Bibliotece Głównej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Był autorem i współautorem wielu cennych bibliografii, takich jak miedzy innymi:
- bibliografia kopernikowska- bibliografia historii Pomorza Wschodniego i Zachodniego
- bibliografia czasopism pomorskich
- bibliografia zawartości Gazety Toruńskiej
- bibliografia bitwy pod Grunwaldem
- bibliografia publikacji pracowników Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
- bibliografia miasta Torunia
- bibliografia Wilna
Bibliografia kopernikowska składa się z trzech tomów, podzielonych chronologicznie.
Henryk Baranowski
Bibliografia kopernikowska
Tom 1, 1509-1955
Polska Akademia Nauk.
Komitet Historii Nauki
Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1958
Sygnatura SIRr I/8t.1
Henryk Baranowski
Bibliografia kopernikowska
Tom 2, 1956-1971
Polska Akademia Nauk.
Komitet Historii Nauki
Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1973
Sygnatura SIRr I/8t.2
Henryk Baranowski
przy współpr. Jolanty Goławskiej
Bibliografia kopernikowska
Tom 3, 1972-2001
Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Toruń : UMK, 2003
Sygnatura SIRr I/8t.3
Tom pierwszy wymienia 3750 publikacji.
Tom drugi wymienia 1207 publikacji.
Tom trzeci wymienia 3289 publikacji.
Razem Bibliografia kopernikowska uwzględnia blisko 8,5 tysiąca pozycji dotyczących Mikołaja Kopernika, wydanych w kraju i za granicą, w języku polskim i w językach obcych.
Bibliografia obejmuje druki zwarte, artykuły z czasopism i dzieł zbiorowych.
Uwzględniono zarówno literaturę popularną jak i naukową.
Bibliografia dzieli się na dwie zasadnicze części:
- część I podmiotowa– dzieła autorstwa Kopernika – w układzie chronologicznym
- część II przedmiotowa – publikacje o Koperniku – w układzie rzeczowym
Układ Bibliografii kopernikowskiej:
Część pierwsza: pisma Kopernika
I. Pisma autentyczne
II. Pisma wątpliwego autorstwa
Część druga: piśmiennictwo o Koperniku
I. Dział ogólny
1. Bibliografie
2. Wiadomości o rękopisach
3. Badania nad Kopernikiem
4. Badacze Kopernika
5. Prace nad wydaniem dzieł Kopernika
II. Opracowania ogólne
1. Monografie i opracowania
2. Prace zbiorowe
3. Czasopisma - numery specjalne
III. Biografia
1. Materiały źródłowe. Listy i dokumenty
2. Pochodzenie. Spór o narodowość
3. Nazwisko (etymologia i pisownia)
4. Data urodzin
5. Młodość. Studia w Krakowie
6. Pobyt we Włoszech
7. Kopernik na Warmii
8. Przyczynki do biografii
9. Osoby z kręgu Kopernika
10. Tło historyczno-kulturalne
11. Miejscowości związane z Kopernikiem
IV. Twórczość i działalność Kopernika
1. Kopernik a astronomia
2. Kopernik a fizyka
3. Kopernik a matematyka
4. Kopernik a ekonomia
5. Kopernik a geografia
6. Kopernik a filozofia
7. Kopernik jako lekarz
8. Kopernik jako duchowny
9. Kopernik jako budowniczy
10. Kopernik jako prawnik
11. Kopernik jako poeta
12. Kopernik jako humanista
V. Znaczenie Kopernika
VI. Kopernik w literaturze pięknej
l. Literatura polska
2. Literatura niemiecka
3. Literatury inne
VII. Kopernik w sztuce
1. Kopernik w malarstwie. Portrety. Grafika
2. Pomniki
3. Inne rzeźby
4. Medale. Numizmaty
5. Znaczki pocztowe
6. Film
7. Kopernik w muzyce
VIII. Różne formy uczczenia pamięci Kopernika
1. Muzea
2. Wystawy
3. Sympozja, konferencje i sesje
4. Jubileusze i inne uroczystości
5. Inne formy uczczenia pamięci Kopernika
IX. Piśmiennictwo okolicznościowe
Bibliografię uzupełniają indeks tytułów pism Kopernika oraz skorowidz.
Skorowidz obejmuje:
- nazwiska, pseudonimy i kryptonimy
- tytuły prac anonimowych i zbiorowych
- tytuły czasopism
Publikacje ks. Ignacego Polkowskiego
Na szczególną uwagę naszych czytelników zasługuje również trzytomowe dzieło księdza Ignacego Polkowskiego pod tytułem "Kopernikijana".
Ks. Ignacy Polkowski (1833-1888) oprócz pracy duszpasterskiej zajmował się również badaniami historycznymi, archiwalnymi i bibliograficznymi.
Pracował w archiwum i w bibliotece Kapituły Katedralnej w Krakowie.
Był członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie.
Z regionem kujawskim związany był za sprawą swej dziesięcioletniej pracy w majątku Skórzewskich w Lubostroniu nad uporządkowaniem tamtejszych zbiorów archiwalnych i księgozbioru.
W Lubostroniu napisał również "Żywot Mikołaja Kopernika" oraz opracował "Kopernikijana".
Ignacy Polkowski
Kopernikijana
czyli
Materyały do pism i życia Mikołaja Kopernika.
T.1-2
Gniezno 1873.
Ignacy Polkowski
Kopernikijana
czyli
Materyały do pism i życia Mikołaja Kopernika.
T.3
Gniezno 1873.
"Kopernikijana" to wybór źródeł dotyczących Kopernika – nie tylko ich wykaz, ale przede wszystkim treść w polskim przekładzie.
Dzieło to zawiera również pisma samego Mikołaja Kopernika, jednak z wyjątkiem najważniejszego z nich "O obrotach ciał niebieskich".
Zasługą ks. Polkowskiego jest wydrukowanie pism, które dotąd nie były publikowane, a także zebranie razem publikacji dotąd rozproszonych.
Spis rzeczy w tomie pierwszym.
Pisma Kopernika tylko w polskim przekładzie:
- Listy Teofilakta Scholastyka Simokatty
- Rozprawa o urządzeniu monety
- Skarga kapituły przeciw Krzyżakom
- Poemat religijny siedm gwiazd
- List Kopernika do Papieża Pawła III
- Przedmowa do dzieła o Obrotach ciał niebieskich
- List do Bernarda Wapowskiego
- List do Kapituły Warmińskiej z 22 Października 1518
- List do Biskupa Ferbera z 29 Lutego 1524
- List do Felixa Reich z 12 Kwietnia 1526
- List do Biskupa Dantyszka w Wielki Piątek 1533
- List do Biskupa Dantyszka z 8 Czerwca 1536
- List do Biskupa Dantyszka z 9 Sierpnia 1537
- List do Biskupa Dantyszka z 17 Marca 1538
- List do Biskupa Dantyszka z 15 Kwietnia 1538
- List do Biskupa Dantyszka z 2 Grudnia 1538
- List do Biskupa Dantyszka z 11 Stycznia 1539
- List do Biskupa Dantyszka z 3 Marca 1539
- List do Biskupa Dantyszka z 11 Marca 1539
- List Kopernika do księcia Alberta z 15 Czerwca 1541
- List Kopernika do księcia Alberta z 21 Czerwca 1541
- List Kopernika do Biskupa Dantyszka z 27 Czerwca 1541
- List Kopernika do Biskupa Dantyszka z 28 Września 1541
Pisma tyczące się nauki Kopernika i Ojczyzny jego:
- List Kardynała Szonberga do Kopernika z 1 Listopada 1536
- List Xcia Alberta do Kopernika z 6 Kwietnia 1541
- List Kapituły Warmińskiej do Xcia Alberta Pruskiego z 6 Kwietnia 1541
- Wyjątek z listu kapituły Warmińskiej do księcia Alberta Pruskiego
- List Tidemana Gize do Jerzego Donnera z 8 Grudnia 1542
- List Tidemana Gize do Jerzego Joachima Retyka z 26 Lipca 1543
- List Kanonika Donnera do Xcia Alberta z 3 Sierpnia 1543
- List Kapryniego do Biskupa Maciejowskiego z 27 Września 1542
- List Brzoskiego o Koperniku z 1616
- Pierwsze opowiadanie Retyka o obrotach ciał niebieskich
- Tegoż przedmowa do Trygonometryi Kopernika
- Tegoż nowe efemerydy podług Kopernika .
- Przedmowa Baranowskiego do dzieła Kopernika
- Treść dzieła i pism Kopernika
- O obrotach ciał niebieskich
- Obraz postępu nauk Astronomicznych i fizycznych
- Joachima Lelewela Rozprawa o Koperniku
- O Tarnowie Mazowieckim Profesora Szulca
- O Znaczeniu dawnych Prus Profesora Szulca
Spis artykułów zawartych w tomie drugim.
Życiorysy Kopernika:
- X. Szymona Starowolskiego z 1627
- Jana Śniadeckiego z 1802
- Uwagi nad rozprawą Śniadeckiego
- Tadeusza Mostowskiego z 1809
- Jana Sołtykowicza z 1809
- Felixa Bentkowskiego z 1810
- Konstantego Słotwińskiego z 1832
- X. Ignacego Chodynieckiego z 1833
- Karóla Hube z 1834
- Karóla Libelta z 1839
- Ludwika Gąsiorowskiego 1839
- Bezimiennego z Encyklopedyi Lesznowskiej z 1841
- Adryana Krzyżanowskiego z 1843 (Kopernik w Walhalli)
- Antoniego Oleszczyńskiego z 1843
- Adryana Krzyżanowskiego z 1844 (Wspomnienie Jubileuszowe)
- Krystyna Lacha Szyrmy z 1844 (tłumaczenie z Angielskiego)
- Juliana Bartoszewicza z 1852
- Jana Radwańskiego z 1853 .
- Juliana Bartoszewicza z 1854
- Dominika Szulca z 1855
- Jana Pankiewicza z 1864
- Leona Zienkowicza z 1865
- Lesława Łukaszewicza z 1866
- Lucyana Tomasza Rycharskiego z 1868
- Ludwika Wierzejskiego z 1869 .
- Hieronima Feldmanowskiego z 1871
- Dr. W..... z 1871 z Sobótki
- Leona Rogalskiego 1871
- Józefa Chociszewskiego z 1872
Spis artykułów tomu trzeciego
- Wyciąg z księgi wpisowej uczniów uniwersytetu Jagiellońskiego
- Spis profesorów i docentów wydziału Filozoficznego od roku 1491-1491
- Odpowiedź na zarzut Dr. Prowe p. Krzyżanowskiego
- Nieznany przyczynek do wiadomości o rodzinie Kopernika p. Radwańskiego
- Zaświadczenie dla Mikołaja i Barbary Koperników
- Mikołaj Kopernik i Jan Śniadecki, p. Krzyżanowskiego
- List Brenana do Krzyżanowskiego tłumaczenie z angielskiego
- List Krzyżanowskiego do Brenana
- Oda na pochwałę Kopernika p. Olińskiego
- Akta urzędowe tyczące się pomnika dla Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Odkrycie pomnika Kopernika w Krakowie
- Kopernik - artykuł z roku 1830
- Odkrycie pomnika Kopernikowi wzniesionego w Warszawie
- Pomnik wzniesiony Kopernikowi w Warszawie
- Słów kilka z powodu wzniesionego pomnika w Warszawie
- Pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Pomniki wzniesione dla uczczenia Mikołaja Kopernika
- Rys historyi Geometryi
- Kopernik Kurelli
- Z ziemi Warmińskiej p. G1inkiewicza
- Wiersze i epigrammata na cześć Kopernika
- Ojczyzna Kopernika przez Wydawcę
- Słów kilka w sprawie uczczenia Mikołaja Kopernika p. Wydawcę
- Jeszcze o Koperniku p. Wydawcę
- Sąd pana Cezarego Cantu o Koperniku p. Wydawcę
- Sąd Cezarego Cantu o Koperniku p. Dr. Wołyńskiego
- Jeszcze jedna wiadomość o Koperniku p. Wydawcę.
- Recenzya dzieła Römera p. Wydawcę .
- Kopernikowie, Mikołaj ojciec, Mikołaj astronom i żyjący Wojciech, p. Wydawcę
- Kopernikus p. Wydawcę
- Nicolaus Kopernikus und Martin Luther p. Dra. Celichowskiego
- Korespondencya z Pabijanic p. ks. Szlosmana
- Recenzya dzieła Römera p. J. I. Kraszewskiego
- Czy system planetarny Kopernika zgadza się z Pismem Świętym p. Wydawcę
- Wizerunki Mikołaja Kopernika p. Wydawcę
- List Mikołaja Kopernika do Wapowskiego
- Sprostowanie do żywota Kopernika p. Starowolskiego
- List Krzyżanowskiego do Chubickiego
- Ostatnie chwile Kopernika p. Szymanowskiego
- Kopernik p. Jakóba Leopardi p. Kulczyckiego
- Młodość Kopernika p. Nakwaską