piątek, 6 września 2019

Bartłomiej Strobel - Pictor Thoruniensis

 


Bartłomiej Strobel (Bartholomaus Strobel) urodził się w niemieckiej protestanckiej rodzinie mieszczan we Wrocławiu w 1591 roku.

Jego ojciec był również malarzem - mistrzem cechowym.

Sam Bartłomiej Strobel uzyskał list wolny na wykonywanie sztuki malarskiej  przed 1619 rokiem od cesarza Macieja, co potwierdził później cesarz Ferdynand II z rodu Habsburgów.

Jego patronem był biskup wrocławski arcyksiążę Karol Habsburg.

Śląsk dotykały od 1632 roku zniszczenia wywołane wojną trzydziestoletnią i szczególnie mordercza zaraza z 1633, która pochłonęła połowę mieszkańców Wrocławia.

Około 1633 roku przenosi się Strobel do Polski i osiada w Toruniu.

Współcześni nazywali go "Pictor Thoruniensis".

Król Władysław IV przyznał mu tytuł nadwornego malarza.

Bartłomiej Stobel malował głównie obrazy ołtarzowe o tematyce religijnej oraz portrety.

Jego sztuka wykazuje wpływy flamandzkie.

Portret Guglielmo Orsetiego. Przedstawia Mężczyznę w 17 wiecznym stroju, z wąsami i bródką
Portret Guglielmo Orsettiego - Muzeum Narodowe w Warszawie


W Polsce powstały jego najważniejsze dzieła.

Cieszył się w naszym kraju wielkim uznaniem, miał mnóstwo zleceń płynących od duchowieństwa i od kręgów dworskich.

Posiadaniem obrazu Bartłomieja Stobla "Uczta u Heroda i ścięcie św. Jana Chrzciciela" szczyci się Museo del Prado w Madrycie.

Jako portrecista cieszył się uznaniem arystokratów.

Zamówienia składali u niego:
- książę Władysław Dominik Zasławski-Ostrogski
- książę Ulrik duński
- kanclerz Jerzy Ossoliński

Szczególnie wiele malowideł pozostawił po sobie na Pomorzu i Kujawach.

W Gdańsku namalował portret Martina Opitza - poety i swego przyjaciela jeszcze z Wrocławia.

Jego obrazy zdobią katedry i kościoły we:

- Fromborku (Św. Anna Samotrzeć)
- Włocławku (Wniebowzięcie Marii)
- Pelplinie (Ścięcie św. Jakuba starszego)
- Radzyniu Chełmińskim (Koronacja Marii ze św. Łukaszem i św. Mikołajem),
- Koronowie (Wniebowzięcie Marii ze św. Janem Ewangelistą, Bernardem z Clairvaux i apostołami u grobu)
- Pakości (Matka Boska z Dzieciątkiem, św. Bonawenturą i św. Ludwikiem d'Anjou)
- Koźlinach (Zmartwychwstanie Chrystusa)
- Rykowisku-Błądzimie (Koronacja Marii)

W Toruniu po Bartłomieju Stroblu zachowało się kilka obrazów.

Pierwszy to "Madonna z Dzieciątkiem i św. Stanisławem Kostką oraz komunia anielska św. Stanisława" przechowywany w Katedrze śś. Janów.

Drugi to "Portret rajcy toruńskiego Nikolausa Hübnera", który znajduje się w Ratuszu Staromiejskim.

Trzeci to obraz "Adoracja Chrystusa Ukrzyżowanego przez obie gałęzie zakonu benedyktyńskiego" z Kościoła św. Jakuba.

W 1643 roku po ciężkiej chorobie Bartłomiej Strobel zmienił konfesję na katolicką.

Zmarł po 1647 roku.



POLECANA LITERATURA

 

Eugeniusz Iwanoyko

Dwa nieznane obrazy Bartłomieja Strobla

Biuletyn Historii Sztuki
R. XVI (1954) nr 4, s. 453-458

Sygnatura MAG 56333



Zygmunt Batowski

Bartłomiej Strobel
Malarz ślaski XVII wieku

Lwów 1916

Sygnatura MAG29802



Eugeniusz Iwanoyko

Bartłomiej Strobel

Poznań 1957

Sygnatura MAG 232553



ks. Bolesław Makowski

Malarz Strobel w Polsce i na Pomorzu

Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu
Tom VII, nr 1, s. 11-17

Sygnatura SIRr II/3-1923-1926



Jacek Tylicki

Bartłomiej Strobel malarz epoki wojny trzydziestoletniej
Tom 1- 2

Toruń 2000

Sygnatura MAG 260520