Tymon Niesiołowski to najsłynniejszy toruński malarz XX stulecia.
Urodził się w 1882 roku we Lwowie.
W latach 1899-1905 studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
[spacer height="20px"]
Jego nauczycielami byli Teodor Axentowicz, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański.
Należał do czołowych awangardowych grup artystycznych : Grupa Pięciu, Formiści, Rytm.
W latach 1906-1926 mieszkał w Zakopanym.
Tam poznał bliżej Jana Kasprowicza, Stefana Żeromskiego i Stanisława Witkiewicza.
Jego przyjaciółmi byli Tadeusz Miciński, Kazimierz Przerwa Tetmajer, Gustaw Daniłowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Władysław Śliwiński, Karol Szymanowski, Leon Chwistek.
Swoją artystyczną edukację uzupełnia podróżami do Włoch (1908) i Paryża (1910).
Inspirowała go twórczość Paula Gauguina, Paula Cézanne'a, Henri Matisse'a i Amadeo Modiglianiego.
W 1926 roku przeniósł się do Wilna, gdzie wykładał na Uniwersytecie Stefana Batorego.
Jeszcze przed wojną zdobywał nagrody na wystawach sztuki w Paryżu i w Stanach Zjednoczonych.
Po 1945 roku osiadł z innymi profesorami uniwersytetu w Toruniu.
Jego mieszkanie znajdowało się w kamienicy przy ul. Mickiewicza 7.
Siedzibą Wydziału Sztuk Pięknych UMK była willa przy ul. Moniuszki 10.
 |
| Pierwsza siedziba Wydziału Sztuk Pięknych UMK, ul. Moniuszki 10 |
Na Wydziale Sztuk Pięknych został kierownikiem Katedry Malarstwa Sztalugowego.
Niestety większość jego przedwojennych dzieł została zniszczona w czasie działań wojennych.
Na szczęście 20-letni okres pobytu w Toruniu okazał się niezwykle owocny.
Stworzył wówczas Tymon Niesiołowski mnóstwo obrazów, dojrzałych i podsumowujących jego styl.
Był bardzo pracowitym człowiekiem, jednocześnie towarzyskim i uśmiechniętym.
Jest wiele anegdot o tym, jak dzięki dowcipowi zwodził urzędników partyjnych, wymuszających na artystach podporządkowanie się wymogom socrealizmu w sztuce.
Obrazy sygnował imieniem Tymon.
Tworzył obrazy olejne, akwarele, pastele, rysunki.
Słynął ze swych znakomitych aktów i półaktów kobiecych oraz z martwej natury (wazon z kwiatami, owoce).
Tworzył cykle poświęcone cyrkowcom, klaunom, arlekinom, pierrotom oraz postaci Don Kichota.
Malował również pejzaże i sceny rodzajowe.
Jego twórczość posiada własny indywidualny ryt.
Jego obrazy charakteryzuje wyrazisty i giętki kontur.
Kontury kształtów wypełniane są jednolitym, intensywnym, czystym kolorem.
Kolor kładziony jest widocznymi pociągnięciami pędzla, co buduje fakturę powierzchni obrazów.
Sylwetki postaci są uproszczone i stylizowane.
Obrazy są wielobarwne i dekoracyjne.
Oddziałują wewnętrzną harmonią i poetyckością, wyrafinowaną prostotą i liryzmem.
Tymon Niesiołowski zmarł w 1965 roku w Toruniu.
Pochowano go w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
POLECANA LITERATURA
Małgorzata Geron
Tymon Niesiołowski
(1882-1965)
Życie i twórczość
Warszawa 2004
Sygnatura SIRr IIIB/Niesiołowski
Tymon Niesiołowski (1882-1965)
Katalog wystawy monograficznej
Muzeum Okręgowe. Toruń - październik - grudzień 2005
Opracowanie katalogu: Małgorzata Geron
Toruń 2005
Sygnatura MAG 275662
Tymon Niesiołowski
Wspomnienia
Warszawa 1963
Sygnatura MAG 258772
Tymon Niesiołowski - wystawa obrazów
październik-listopad 1957
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych
Kraków 1957
Sygnatura MAG 218595
Wystawa jubileuszowa Tymona Niesiołowskiego
w 50-lecie twórczości artysty
marzec-kwiecień 1955
Bydgoszcz - Pomorski Dom Sztuki
Bydgoszcz 1955
Sygnatura MAG 65384
Tymon Niesiołowski
wystawa Toruń, 1976
Muzeum Okręgowe w Toruniu
oprac. tekstu Danuta Łuniewska-Koper
Toruń 1976
Sygnatura SIRr XXXIIIc/7
Tymon Niesiołowski
oprac. Janusz Bogucki
Warszawa 1967
Sygnatura MAG 123318
Tymon Niesiołowski - "Okres toruński" : malarstwo
sale wystawowe BWA w Toruniu, Dwór Artusa (I ptr.) [19.3-15.4.1967]
aut. tekstu Tadeusz Zakrzewski
Toruń 1967
Sygnatura MAG 81909
Tymon Niesiołowski : 1882-1965
malarstwo, rysunek, grafika, rzeźba
artykuł Zbigniew Czerski
Muzeum Ziemi Bydgoskiej im. Leona Wyczółkowskiego
Bydgoszcz 1966
Sygnatura MAG 85937
Tymon Niesiołowski a sztuka jego czasów
materiały sesji naukowej : 24-25 II 1967
Bydgoski Rocznik Muzealny
Tom I : 1969
Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego
Sygnatura MAG 146570
- Zbigniew Czerski - Życie i dzieło Tymona Niesiołowskiego w zarysie
- Jadwiga Puciata-Pawłowska - Krakowskie środowisko artystyczne w latach studiów Tymona Niesiołowskiego
- Barbara Kwiatkowska-Wojciechowska - Tymon Niesiołowski a "Grupa Pięciu"
- Joanna Pollakówna - Epizod formistyczny Tymona Niesiołowskiego
- Karol Estreicher - Na marginesie wspomnienia o pewnej dyskusji zakopiańskiej
- Janusz Bogucki - Działalność Tymona Niesiołowskiego na tle życia artystycznego Torunia w latach 1945-1960
- Aleksander Wojciechowski - Tymon Niesiołowski na tle swej epoki