wtorek, 7 stycznia 2020

Tymon Niesiołowski - 1882-1965 - malarz, grafik, profesor

 



Napis: :  Tymon Niesiołowski - 1882-1965 - malarz, grafik, profesor

Tymon Niesiołowski to najsłynniejszy toruński malarz XX stulecia.

Urodził się w 1882 roku we Lwowie.

W latach 1899-1905 studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

[spacer height="20px"]

Jego nauczycielami byli Teodor Axentowicz, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański.

Należał do czołowych awangardowych grup artystycznych : Grupa Pięciu, Formiści, Rytm.

W latach 1906-1926 mieszkał w Zakopanym.

Tam poznał bliżej Jana Kasprowicza, Stefana Żeromskiego i Stanisława Witkiewicza.

Jego przyjaciółmi byli Tadeusz Miciński, Kazimierz Przerwa Tetmajer, Gustaw Daniłowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Władysław Śliwiński, Karol Szymanowski, Leon Chwistek.

Swoją artystyczną edukację uzupełnia podróżami do Włoch (1908) i Paryża (1910).

Inspirowała go twórczość Paula Gauguina, Paula Cézanne'a, Henri Matisse'a i Amadeo Modiglianiego.

W 1926 roku przeniósł się do Wilna, gdzie wykładał na Uniwersytecie Stefana Batorego.

Jeszcze przed wojną zdobywał nagrody na wystawach sztuki w Paryżu i w Stanach Zjednoczonych.

Po 1945 roku osiadł z innymi profesorami uniwersytetu w Toruniu.

Jego mieszkanie znajdowało się w kamienicy przy ul. Mickiewicza 7.

Siedzibą Wydziału Sztuk Pięknych UMK była willa przy ul. Moniuszki 10.



Zdjęcie współczesne. Pałacyk przy ul Moniuszki 10 w Toruniu - pierwsza siedziba Wydziału Sztuk Pięknych UMK
Pierwsza siedziba Wydziału Sztuk Pięknych UMK, ul. Moniuszki 10


Na Wydziale Sztuk Pięknych został kierownikiem Katedry Malarstwa Sztalugowego.

Niestety większość jego przedwojennych dzieł została zniszczona w czasie działań wojennych.

Na szczęście 20-letni okres pobytu w Toruniu okazał się niezwykle owocny.

Stworzył wówczas Tymon Niesiołowski mnóstwo obrazów, dojrzałych i podsumowujących jego styl.

Był bardzo pracowitym człowiekiem, jednocześnie towarzyskim i uśmiechniętym.

Jest wiele anegdot o tym, jak dzięki dowcipowi zwodził urzędników partyjnych, wymuszających na artystach podporządkowanie się wymogom socrealizmu w sztuce.

Obrazy sygnował imieniem Tymon.

Tworzył obrazy olejne, akwarele, pastele, rysunki.

Słynął ze swych znakomitych aktów i półaktów kobiecych oraz z martwej natury (wazon z kwiatami, owoce).

Tworzył cykle poświęcone cyrkowcom, klaunom, arlekinom, pierrotom oraz postaci Don Kichota.

Malował również pejzaże i sceny rodzajowe.

Jego twórczość posiada własny indywidualny ryt.

Jego obrazy charakteryzuje wyrazisty i giętki kontur.

Kontury kształtów wypełniane są jednolitym, intensywnym, czystym kolorem.

Kolor kładziony jest widocznymi pociągnięciami pędzla, co buduje fakturę powierzchni obrazów.

Sylwetki postaci są uproszczone i stylizowane.

Obrazy są wielobarwne i dekoracyjne.

Oddziałują wewnętrzną harmonią i poetyckością, wyrafinowaną prostotą i liryzmem.

Tymon Niesiołowski zmarł w 1965 roku w Toruniu.

Pochowano go w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.



POLECANA LITERATURA


Małgorzata Geron

Tymon Niesiołowski
(1882-1965)
Życie i twórczość

Warszawa 2004

Sygnatura SIRr IIIB/Niesiołowski



Tymon Niesiołowski (1882-1965)
Katalog wystawy monograficznej

Muzeum Okręgowe. Toruń - październik - grudzień 2005

Opracowanie katalogu: Małgorzata Geron

Toruń  2005

Sygnatura MAG 275662



Tymon Niesiołowski

Wspomnienia

Warszawa 1963

Sygnatura MAG 258772



Tymon Niesiołowski - wystawa obrazów
październik-listopad 1957

Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych

Kraków 1957

Sygnatura MAG 218595



Wystawa jubileuszowa Tymona Niesiołowskiego
w 50-lecie twórczości artysty
marzec-kwiecień 1955

Bydgoszcz - Pomorski Dom Sztuki

Bydgoszcz  1955

Sygnatura MAG 65384



Tymon Niesiołowski
wystawa Toruń, 1976

Muzeum Okręgowe w Toruniu

oprac. tekstu Danuta Łuniewska-Koper

Toruń 1976

Sygnatura SIRr XXXIIIc/7



Tymon Niesiołowski

oprac. Janusz Bogucki

Warszawa 1967

Sygnatura MAG 123318



Tymon Niesiołowski - "Okres toruński" : malarstwo

sale wystawowe BWA w Toruniu, Dwór Artusa (I ptr.) [19.3-15.4.1967]

aut. tekstu Tadeusz Zakrzewski

Toruń 1967

Sygnatura MAG 81909



Tymon Niesiołowski : 1882-1965
malarstwo, rysunek, grafika, rzeźba

artykuł Zbigniew Czerski

Muzeum Ziemi Bydgoskiej im. Leona Wyczółkowskiego

Bydgoszcz 1966

Sygnatura MAG 85937



Tymon Niesiołowski a sztuka jego czasów
materiały sesji naukowej : 24-25 II 1967

Bydgoski Rocznik Muzealny
Tom I : 1969

Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego

Sygnatura MAG 146570

  • Zbigniew Czerski - Życie i dzieło Tymona Niesiołowskiego w zarysie
  • Jadwiga Puciata-Pawłowska - Krakowskie środowisko artystyczne w latach studiów Tymona Niesiołowskiego
  • Barbara Kwiatkowska-Wojciechowska - Tymon Niesiołowski a "Grupa Pięciu"
  • Joanna Pollakówna - Epizod formistyczny Tymona Niesiołowskiego
  • Karol Estreicher - Na marginesie wspomnienia o pewnej dyskusji zakopiańskiej
  • Janusz Bogucki - Działalność Tymona Niesiołowskiego na tle życia artystycznego Torunia w latach 1945-1960
  • Aleksander Wojciechowski - Tymon Niesiołowski na tle swej epoki