Jan Michał Hube urodził się w Toruniu w 1737 roku.
Jego rodzina miała korzenie ariańskie.
Przybyła do Torunia z Litwy po wyroku banicyjnym nałożonym na arian przez Jana Kazimierza.
Rodzina Hube przyjęła początkowo konfesję kalwińską, ale z racji dominującej w Toruniu ortodoksji luterańskiej niechętnej tak katolikom, jak i kalwinistom, ojciec Jana Michała zmienił wyznanie z kalwińskiego na luterańskie.
Ojciec był kierownikiem Szkoły Nowomiejskiej w Toruniu i pastorem w Górsku.
Kalwińskie i ariańskie korzenie rodziny Hube nigdy nie pozwoliły jej członkom na zrobienie kariery w ortodoksyjnie luterańskim Toruniu.
Jan Michał Hube ukończył w 1755 r. toruńskie Gimnazjum Akademickie.
Był przeznaczony przez ojca do kariery kaznodziei.
Już w toruńskim gimnazjum okazywał zainteresowanie matematyką, fizyką i geometrią.
Studia w Lipsku a potem w Getyndze poświecił więc matematyce i naukom ścisłym.
Na studia w Getyndze zarabial jako nauczyciel synów wspóltwórcy i pierwszego kuratora tamtejszego uniwersytetu barona Gerlacha Adolfa von Münchhausena (kuzyna słynnego podróznika i awanturnika).
W Getyndze Hube opublikował pierwszą swoją pracę naukową "Versuch einer analytischen Abhandlung von den Kegelschnitten".
Po powrocie do Torunia Jan Michał Hube w 1761 roku zajął rolnictwem na folwarku w Górsku.
Odmówił przeniesienia się do Petersburga, mimo zaproszenia tamtejszych akademików.
W Toruniu zajmował się też pracami inżynierskimi.
W Lubiczu odbudował śluzę dostarczającą wodę do młyna, tartaka i papierni.
Na zlecenie Rady Miejskiej dokonał pomiarów jej dóbr ziemskich wokół Torunia.
W 1765 roku został sekretarzem Rady Miasta Torunia.
Cały też czas prowadził badania naukowe i publikował artykuły w toruńskich czasopismach "Thornische Nachrichten von gelehrten Sachen" i "Thornische wöchentliche Nachrichten und Anzeigen".
Publikował też w czasopismach zagranicznych - Acta Eruditorum, Hamburger Magazin, Hannoversche Anzeigen.
Wydawał również książki w Lipsku, Królewcu, Warszawie, Gdańsku, Toruniu.
Hube posługiwał się językiem polskim, ale swe dzieła naukowe publikował po łacinie, po niemiecku i po francusku.
Od 1775 roku współpracował z Komisją Edukacji Narodowej, która podjęła wielki program opracowania podręczników do szkół wojewódzkich.
Jan Michał Hube opracował podręcznik rolnictwa oraz fizyki.
Podręcznik rolnictwa "Der Landwirth" ukazał się w 1779 roku.
"Wstęp do fizyki dla szkół narodowych" ukazał się w 1783 roku.
Tłumaczenia z języka łacińskiego dokonał Jan Koc.
 |
Karta tytułowa książki. Wstęp do fizyki dla szkól narodowych. Bez oprawy złoty 1 groszy 20 |
Był to znakomity podręcznik fizyki na europejskim poziomie.
Posiadał najwyższe walory pedagogiczne i naukowe jednocześnie.
W 1782 roku Jan Michał Hube opuścił Toruń na zawsze.
Został Dyrektorem Nauk Szkoły Rycerskiej w Warszawie.
Komendantem szkoły był książę Adam Czartoryski.
Hube nauczał też matematyki i fizyki.
Jako dyrektor zniósł kary cielesne w wyższych klasach.
W bibliotece szkoły zgromadził wielki księgozbiór wojskowy, w skład którego wchodziło również wiele map.
Po III rozbiorze Jan Michał Hube odmówił współpracy z władzami pruskimi.
Poświęcił się pracy na roli w majątku Potycza koło Grójca, gdzie zmarł w 1807 roku.
jest pochowany na cmentarzu ewangelickim w Warszawie, gdzie do dziś dnia zachował się jego grobowiec.
W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są następujące jego publikacje:
- Abhandlung ueber die Aufgabe aus der Haushaltungskunst aus was fuer der Art, kann ein festerer und staerkerer Damm, als sonsten gebraeuchlich gewesen aufgefuehret werden... die der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig 1766 den 19 Maerz mit dem Fuerstl. Jablonowskische Preis ist gekroenet worden... - Danzig : bey Daniel Ludewig Wedel 1770. - (o metodach obwałowywania rzek)
- Reflections Sur L Architecture Par M. Hube. - Caenigsberg et Leipsig : chez Jean Jaques Kanter 1765. - (esej o architekturze)
- Vollstandiger und fasslicher Unterricht in der Naturlehre. - Leipzig : G. J. Goeschen 1793-1794.
- Von den allgemeinen Gesetzen der Bewegung. - Thorn : [s.n.] 1764.
- De figura telluris ad virum... Antonium Fridericum Büsching... Epistola. - Gottingae : Schultz F. A. Rosenbusch [s.a.]. - (O kształcie ziemi)
- Wstęp Do Fizyki Dla Szkół Narodowych / [przez J. P. Hube [...] po Łacinie napisane ; a przez J. X. Koca [...] na Polski ięzyk przełożone ; przez Towarzystwo do Xiąg Elementarnych roztrząśnione [...]. - [Kraków : Drukarnia Szkoły Główney Koronney post 9 V 1783].
POLECANA LITERATURA
Józef Łęski
Krótki rys życia Michała Hube
Roczniki Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk
Tom XII - 1818 - s. 72-84
Sygnatura MAG TN 0108-12
Kamila Mrozowska
Zarys działalności pedagogicznej Michała Hubego (1737-1807)
Studia i materiały z dziejów nauki polskiej
Tom 2 - 1954 - s. 471-519
Sygnatura MAG 59623.02
Stanisław Salmonowicz
Szkice toruńskie z XVII-XVIII wieku
Toruń 1992
Sygnatura MAG TN 32686
Stanisław Salmonowicz
Jan Michał Hube (1737-1807) fizyk, pedagog, dyrektor nauk w Szkole Rycerskiej w Warszawie
W: Wybitni Ludzie dawnego Torunia
s. 127-131
Sygnatura SIRr IIIA/3a
Karola Ciesielska
hasło: Hube Jan Michał (1737-1807)
W: Toruński Słownik Biograficzny
Tom 1 - s. 119-120
Sygnatura SIRr IIIA/12t.1
Hube Jan Michał (1737-1807) matematyk fizyk, pedagog
W: Nowy Korbut - Oświecenie
Opracowała Elżbieta Aleksandrowska
Tom 4 - s. 502-504
Sygnatura SIRi Vb/4-t.4
Kamila Mrozowska
hasło: Hube Jan Michał (1737-1807)
W: Polski Słownik Biograficzny
Tom X - s. 67-69
Sygnatura SIRi XVIa/1-t.10