Wpisani w dzieje miasta
Znani i mniej znani ludzie Grudziądza na przestrzeni wieków
Pod redakcją Wiesława Sieradzana
Przy współpracy Wioletty Pacuszki
i Anny Wajler
Wydawca:
Muzeum im. ks. dr Władysława Łęgi
Grudziądz 2016
Sygnatura SIRr IIIA/113
W związku ze 125. rocznicą lokacji Grudziądza (18 czerwiec 1291) środowisko związane z czasopismem naukowym "Rocznik Grudziądzki" podjęło inicjatywę wydania opracowania poświęconego wybitnym postaciom z dziejów miasta.
To bardzo cenna publikacja zważywszy na fakt, że Grudziądz nie doczekał się jeszcze własnego słownika biograficznego.
W książce "Wpisani w dzieje miasta" znalazły się biogramy Grudziądzan od XII do XX wieku.
Opracowanie składa się z 47 biografii.
Najliczniej reprezentowani są przedstawiciele kultury i nauki, dalej życia społecznego, politycznego i administracyjnego.
Wśród autorów biogramów są osoby z Polski i Niemiec, badacze z Grudziądza, Torunia, Warszawy, Poznania i Bydgoszczy.
Największy wkład mieli pracownicy Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu oraz historycy z Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Czytelnicy znajdą w książce biogramy następujących postaci:
- Chrystian z Oliwy (1170-1245), misjonarz, cysters, biskup Prus, założyciel zakonu rycerskiego braci dobrzyńskich
- Mikołaj z Ryńska (ok. 1360-1411), rycerz ziemi chełmińskiej
- Piotr z Grudziądza (1392-po 1452), kompozytor, poeta łaciński
- Mikołaj Kopernik (1473-1543), astronom, prawnik, lekarz, ekonomista, kanonik warmiński
- Jan Stobeusz (1580-1646), kompozytor
- Paul von Gontzenbach (1724-1799), Szwajcar w służbie pruskiej, pułkownik, projektant twierdzy Grudziądz
- Georg Gottfried Kallenbach (1805-1865), historyk architektury
- Konstanty Florkowski (1819-1894), konserwator muzealny, archeolog-amator
- Xaver Froelich (1822-1898), historyk
- Gustav Breuning (1827-1902), malarz-pejzażysta, miłośnik "starożytności"
- Joseph Herzfeld (1832-1898), przemysłowiec
- Siegfried Otto Louis Anger (1837-1911), przewodniczący Towarzystwa Starożytności (Altertumsgesellschaft) w Grudziądzu
- Georg Jalkowski (1852-1902), księgarz, wydawca
- August Ventzki (1856-1922), przemysłowiec
- Julian Antoni Łukaszewicz (1857-1937), ksiądz, pisarz, publicysta, archiwista, działacz polityczny i społeczny
- Gustav Karl Ludwig Roethe (1859-1926), mediewista, filolog, germanista, historyk literatury
- Jan Michał Rakowski (1859-1939), dziennikarz, działacz społeczno-kulturalny
- Alfred Wohl (1863-1939), chemik
- Wiktor Kulerski (1865-1935), dziennikarz, wydawca
- Alojzy Teofil Ruchniewicz (1867-1955), przemysłowiec
- Arnold Kriedte (1869-1945), księgarz
- Damazy Klimek (1870-1939), Honorowy Obywatel Grudziądza, drogerzysta, działacz narodowy
- Stefan de Castenedolo Kasprzycki (1870-1936), Generał Dywizji Wojska Polskiego, komendant Centralnej Szkoły Kawalerii / Obozu Szkolnego Kawalerii w Grudziądzu
- Wilhelm Burza (1871-1945), malarz
- Sigmund Lipinsky (1873-1940), malarz
- Johannes Gronowski (1874-1958), polityk
- Julian Szychowski (1876-1951), adwokat, działacz narodowy, senator RP, Honorowy Obywatel Grudziądza
- Franciszek Konitzer (1882-1952), malarz, grafik
- Alfons Hoffmann (1885-1963), profesor inżynier, twórca pomorskiego systemu energoelektrycznego
- Wacława Bernard Szczeblewski (1888-1965), malarz
- Władysław Łęga (1889-1965), kapelan Wojska Polskiego, honorowy kustosz Muzeum w Grudziądzu
- Józef Włodek (1891-1944), inżynier, prezydent Grudziądza 1920-1939
- Samuel Zelik Halperin (1893-1933), przemysłowiec
- Stanisław Michałowski (1903-1984), wiceprezydent Grudziądza
- Lisamaria Meirowsky (1904-1942), lekarz
- Erwin Levy (1907-1991), psycholog
- Władysław Staruszkiewicz (1908-1970), pedagog, działaczka społeczna
- Horst Drawert (1910-1976), botanik
- Antoni Czortek (1916-2004), bokser, mistrz Polski, wicemistrz Europy
- Zofia Staruszkiewicz (1918-1996), lekkoatletka
- Tadeusz Kaube (1921-1942), członek grudziądzkiej konspiracji
- Henryk Modest Czyż (1923-2003), dyrygent, kompozytor, pedagog
- Augustyn Hipolit Bloch (1929-2006), kompozytor, organista
- Krzysztof Jan Cander (1936-2006), malarz
- Ryszard Milczewski-Bruno (1940-1979), poeta, prozaik, felietonista, rysownik
- Bronisław Malinowski (1951-1981), mistrz olimpijski, lekkoatleta, Honorowy Obywatel Grudziądza
- Piotr Czesław Janowski (1951-2008), wybitny skrzypek