poniedziałek, 25 kwietnia 2022

Elementarze - każdy je pamięta

 



Kontur książki. Napis: Elementarze Każdy je pamięta Wystawa

Elementarze - każdy je pamięta

Wystawa z przewodnikiem

XX Toruński Festiwal Nauki i Sztuki

23 kwietnia 2022

godz. 11.00 - 15.00

Książnica Kopernikańska


W ramach XX Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki pracownicy Działu Informacyjno-Bibliograficznego przygotowali wystawę poświęconą elementarzom ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej.

Na wystawie zaprezentowaliśmy:

- XIX-wieczne elementarze toruńskie, pomorskie, wielkopolskie, śląskie, mazurskie, galicyjskie i z Królestwa Kongresowego

- rozmaite wydania Elementarza Mariana Falskiego

- elementarze przeznaczone do nauki innych języków

Przewodnik po wystawie opowiadał gościom o  metodach nauki czytania stosowane w szkołach, przemianach w strukturze i treści elementarzy, stosowaniu i roli ilustracji, najważniejszych wydawcach i autorach elementarzy.

Na wystawie można było obejrzeć następujące elementarze:

CZĘŚĆ I

  1. Joseph Nowicki - Wypis z nauki początkowego czytania dla poczynających się uczyć języka polskiego, Toruń 1825 
  2. Elementarz polski - dodatek książkowy do Gazety Grudziądzkiej, wydawca Wiktor Kulerski, Grudziądz 1911 
  3. Franciszek Miernicki - Elementarz do ćwiczenia się we polskiem czytaniu, Świecie 1862 (1 wyd. 1846)  
  4. Ignacy Łyskowski - Elementarz polski napisany z polecenia  Towarzystwa Moralnych Interesów, Pelplin 1892 (1 wyd. 1877) 
  5. Elementarz niemiecko-polski dla szkół toruńskich, wydawca Heinrich Unger, Toruń 1830 
  6. Antoni Gąsiorowski - Elementarz polski zawierający w sobie pierwsze początki czytania i pisania , Pisz 1858 
  7. Czy mówisz po polsku?, wydawca Ernst Lambeck, Toruń 1890 (1 wyd. 1844)
  8. Toruński elementarz  polski  z obrazkami zastosowany dla potrzeb dzieci uczących się w szkołach tylko po niemiecku, wydawca Sylwester Buszczyński, Toruń 1910 (1 wyd. 1896) 
  9. Ksawery Łukaszewski, Elementarz Polsko-Niemiecki dla katolickich szkół elementarnych, wiejskich i miejskich, Leszno 1848 
  10. Preuss A.E, Vetter J.A., Przyjaciel Dzieci, czyli książka do czytania przerobiona przez Ksawerego Łukaszewskiego, Berlin 1857  
  11. Daniel Rakowicz - Nauka czytania i pisania wypracowana z polecenia Towarzystwa Pedagogicznego, Poznań 1871 (1 wyd. 1850) 
  12. Anton Onderka, Elementarz polsko-niemiecki, Gliwice 1847 (1 wyd. Racibórz 1845) 
  13. Elementarz „Wiarusa Polskiego”, wydawca Jan Brejski, Bochum 
  14. Kazimierz Promyk (Konrad Prószyński) - Elementarz na którym nauczysz czytać w 5 albo 8 tygodni, Warszawa 1875  
  15. Julia Molińska-Woykowska - Mała Marynia. Elementarz dla dziewcząt polskich, Leszno 1844 
  16. Chociszewski Józef - Elementarzyk obrazkowy dla dzieci, Gniezno 1910 
  17. Stefan Zaleski - Elementarz dla samouków, Kraków 1904 
 
CZĘŚĆ II
  1. Elementarz / Marian Falski ; il. Janusz Grabiański. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1978. 
  2. Elementarz / Marian Falski ; il. Jerzy Karolak ; [pismo kaligraf. Aleksander Kwiatkowski]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych [1962]. 
  3. Elementarz / Marian Falski ; [il. Tadeusza Gronowskiego ; wierszyki Juliana Tuwima ; pismo kaligraficzne Włodzimierza Oniszczyka]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1949 
  4. Elementarz / Marian Falski ; Urząd Oświaty i Spraw Szkolnych. - Jerozolima : Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1943. 
  5. Elementarz dla 1 kl. szkół powszechnych wiejskich : z dodatkiem zadań elementarzowych w 6 zeszycikach / Marian Falski ; [wierszyki Juliana Tuwima ; rys. Jana Miklaszewskiego ; pismo kaligraf. Stefana Ślązaka]. - [S.l.] : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, (Bydgoszcz : Druk. PZWS). 1945 
  6. Elementarz dla I klasy szkół powszechnych miejskich : z dodatkiem 6 zeszytów zadań elementarzowych / Marian Falski ; [z rys. Wacława Borowskiego] ; wierszyki Juliana Tuwima. - [Warszawa] : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, (Bydgoszcz : Zakł. Graf. Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych). 1945 
  7. Elementarz powiastkowy dla dzieci / Marjan Falski ; z obrazkami Zofji Stryjeńskiej. - Lwów ; Warszawa : Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, (Lwów : z drukarni Szczęsnego Bednarskiego). 1923 
  8. Elementarz powiastkowy dla dzieci / Marjan Falski ; z obrazkami Kamila Mackiewicza. - Lwów ; Warszawa : Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych 1924 
  9. Pierwsza czytanka dla dzieci / Marjan Falski ; z obrazkami Kamila Mackiewicza. - Lwów ; Warszawa : Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, (Lwów : Zakład Drukarski "Grafia"). 1923
 
 
CZĘŚĆ III
  1. Alphabetario : elementarz w języku greckim. - Warszawa : Państ. Zakł. Wydaw. Szkolnych, (Bydg. : ZG). 1956
  2. Azbyka-kartinka s" podvižnymi - razrěznymi bukvami / sostavili I. Gorbunov-Posadov i Â. Egorov". - Moskva : I. N. Kušherev" 1906. (język rosyjski) 
  3. Bukvar : [elementarz w języku ukraińskim / il. Stefan Styczyński ; wiersz J. Tuwima i opowiadanie H. Ożogowskiej przeł. Mikołaj Siwicki]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1959. 
  4. Bukvar : [elementarz i pierwsza czytanka w języku macedońskim]. - Warszawa : Państ. Zakł. Wydaw. Szkolnych, (Bydg : ZG). 1956 
  5. Elementarz / L. Olicki, M. Lieberzon-Szwarcman ; rys. K. Gleb i J. Korolkiewicz. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1955. (język hebrajski) 
  6. Wer liest mit? : Fibel für Schulen mit deutscher Unterrichtssprache in Polen : Hauptteil. - Bydgoszcz : W. Johne, (Bydgoszcz : A. Dittmann). [1938] [
  7. Kaszëbsczé abecadło : twój pierszi elemeńtôrz / Witold Bòbrowsczi i Katarzëna Kwiatkòwskô ; ilustracëje: Jolanta F. Mąkosa i Joanna M. Kołyszko. - Gdynia : Wydawnictwo Region, Jarosław  Ellwart 2016. [
  8. Prvá čítanka / [il. Eugenia Janecka, Wanda Zawidzka-Manteuffel, Bogdan Zieleniec]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1957. (język słowacki)  [
  9. Šaltinélis : elementorius / Juozas Vaina ; il. Mieczysław Kościelniak. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1958. (język litewski)