Elementarze - każdy je pamięta
Wystawa z przewodnikiem
XX Toruński Festiwal Nauki i Sztuki
23 kwietnia 2022
godz. 11.00 - 15.00
Książnica Kopernikańska
W ramach XX Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki pracownicy Działu Informacyjno-Bibliograficznego przygotowali wystawę poświęconą elementarzom ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej.
Na wystawie zaprezentowaliśmy:
- XIX-wieczne elementarze toruńskie, pomorskie, wielkopolskie, śląskie, mazurskie, galicyjskie i z Królestwa Kongresowego
- rozmaite wydania Elementarza Mariana Falskiego
- elementarze przeznaczone do nauki innych języków
Przewodnik po wystawie opowiadał gościom o metodach nauki czytania stosowane w szkołach, przemianach w strukturze i treści elementarzy, stosowaniu i roli ilustracji, najważniejszych wydawcach i autorach elementarzy.
Na wystawie można było obejrzeć następujące elementarze:
CZĘŚĆ I
- Joseph Nowicki - Wypis z nauki początkowego czytania dla poczynających się uczyć języka polskiego, Toruń 1825
- Elementarz polski - dodatek książkowy do Gazety Grudziądzkiej, wydawca Wiktor Kulerski, Grudziądz 1911
- Franciszek Miernicki - Elementarz do ćwiczenia się we polskiem czytaniu, Świecie 1862 (1 wyd. 1846)
- Ignacy Łyskowski - Elementarz polski napisany z polecenia Towarzystwa Moralnych Interesów, Pelplin 1892 (1 wyd. 1877)
- Elementarz niemiecko-polski dla szkół toruńskich, wydawca Heinrich Unger, Toruń 1830
- Antoni Gąsiorowski - Elementarz polski zawierający w sobie pierwsze początki czytania i pisania , Pisz 1858
- Czy mówisz po polsku?, wydawca Ernst Lambeck, Toruń 1890 (1 wyd. 1844)
- Toruński elementarz polski z obrazkami zastosowany dla potrzeb dzieci uczących się w szkołach tylko po niemiecku, wydawca Sylwester Buszczyński, Toruń 1910 (1 wyd. 1896)
- Ksawery Łukaszewski, Elementarz Polsko-Niemiecki dla katolickich szkół elementarnych, wiejskich i miejskich, Leszno 1848
- Preuss A.E, Vetter J.A., Przyjaciel Dzieci, czyli książka do czytania przerobiona przez Ksawerego Łukaszewskiego, Berlin 1857
- Daniel Rakowicz - Nauka czytania i pisania wypracowana z polecenia Towarzystwa Pedagogicznego, Poznań 1871 (1 wyd. 1850)
- Anton Onderka, Elementarz polsko-niemiecki, Gliwice 1847 (1 wyd. Racibórz 1845)
- Elementarz „Wiarusa Polskiego”, wydawca Jan Brejski, Bochum
- Kazimierz Promyk (Konrad Prószyński) - Elementarz na którym nauczysz czytać w 5 albo 8 tygodni, Warszawa 1875
- Julia Molińska-Woykowska - Mała Marynia. Elementarz dla dziewcząt polskich, Leszno 1844
- Chociszewski Józef - Elementarzyk obrazkowy dla dzieci, Gniezno 1910
- Stefan Zaleski - Elementarz dla samouków, Kraków 1904
CZĘŚĆ II
- Elementarz / Marian Falski ; il. Janusz Grabiański. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1978.
- Elementarz / Marian Falski ; il. Jerzy Karolak ; [pismo kaligraf. Aleksander Kwiatkowski]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych [1962].
- Elementarz / Marian Falski ; [il. Tadeusza Gronowskiego ; wierszyki Juliana Tuwima ; pismo kaligraficzne Włodzimierza Oniszczyka]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1949
- Elementarz / Marian Falski ; Urząd Oświaty i Spraw Szkolnych. - Jerozolima : Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1943.
- Elementarz dla 1 kl. szkół powszechnych wiejskich : z dodatkiem zadań elementarzowych w 6 zeszycikach / Marian Falski ; [wierszyki Juliana Tuwima ; rys. Jana Miklaszewskiego ; pismo kaligraf. Stefana Ślązaka]. - [S.l.] : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, (Bydgoszcz : Druk. PZWS). 1945
- Elementarz dla I klasy szkół powszechnych miejskich : z dodatkiem 6 zeszytów zadań elementarzowych / Marian Falski ; [z rys. Wacława Borowskiego] ; wierszyki Juliana Tuwima. - [Warszawa] : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, (Bydgoszcz : Zakł. Graf. Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych). 1945
- Elementarz powiastkowy dla dzieci / Marjan Falski ; z obrazkami Zofji Stryjeńskiej. - Lwów ; Warszawa : Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, (Lwów : z drukarni Szczęsnego Bednarskiego). 1923
- Elementarz powiastkowy dla dzieci / Marjan Falski ; z obrazkami Kamila Mackiewicza. - Lwów ; Warszawa : Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych 1924
- Pierwsza czytanka dla dzieci / Marjan Falski ; z obrazkami Kamila Mackiewicza. - Lwów ; Warszawa : Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, (Lwów : Zakład Drukarski "Grafia"). 1923
CZĘŚĆ III
- Alphabetario : elementarz w języku greckim. - Warszawa : Państ. Zakł. Wydaw. Szkolnych, (Bydg. : ZG). 1956
- Azbyka-kartinka s" podvižnymi - razrěznymi bukvami / sostavili I. Gorbunov-Posadov i Â. Egorov". - Moskva : I. N. Kušherev" 1906. (język rosyjski)
- Bukvar : [elementarz w języku ukraińskim / il. Stefan Styczyński ; wiersz J. Tuwima i opowiadanie H. Ożogowskiej przeł. Mikołaj Siwicki]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1959.
- Bukvar : [elementarz i pierwsza czytanka w języku macedońskim]. - Warszawa : Państ. Zakł. Wydaw. Szkolnych, (Bydg : ZG). 1956
- Elementarz / L. Olicki, M. Lieberzon-Szwarcman ; rys. K. Gleb i J. Korolkiewicz. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1955. (język hebrajski)
- Wer liest mit? : Fibel für Schulen mit deutscher Unterrichtssprache in Polen : Hauptteil. - Bydgoszcz : W. Johne, (Bydgoszcz : A. Dittmann). [1938] [
- Kaszëbsczé abecadło : twój pierszi elemeńtôrz / Witold Bòbrowsczi i Katarzëna Kwiatkòwskô ; ilustracëje: Jolanta F. Mąkosa i Joanna M. Kołyszko. - Gdynia : Wydawnictwo Region, Jarosław Ellwart 2016. [
- Prvá čítanka / [il. Eugenia Janecka, Wanda Zawidzka-Manteuffel, Bogdan Zieleniec]. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1957. (język słowacki) [
- Šaltinélis : elementorius / Juozas Vaina ; il. Mieczysław Kościelniak. - Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1958. (język litewski)