redakcja Alicja Drozd-Lipińska
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Toruń 2021
SIRr VIII/In-Kowal-4
Analizy, jakie zostały podjęte w ramach niniejszej pracy, miały umożliwić prześledzenie ewentualnych powiązań pomiędzy liczbą zgonów a czynnikami społeczno-ekonomicznymi i politycznymi w populacji kujawskiej, zamieszkującej obszar parafii Kowal na Kujawach Wschodnich w Królestwie Polskim (lata 1815–1914).
Dzięki nim możliwa stała się rekonstrukcja zmian poziomu umieralności mieszkańców wsi kujawskiej w XIX w.
W pierwszych dziesięcioleciach badanego okresu modelowały ją głównie kolejne, charakteryzujące się wyraźną sezonowością, fale epidemii, których wpływ selekcyjny z czasem jednak tracił na znaczeniu.
Skalę strat spowodowanych chorobami epidemicznymi potęgowały okresy niedożywienia, będące pochodną kryzysów polityczno-społecznych i zawirowań ustrojowych, ale też wywołane po prostu niekorzystnymi warunkami klimatycznymi (m.in. suszami lub długotrwałymi mroźnymi zimami).
Osłabiona nimi populacja w dalszej perspektywie była bardziej narażona na choroby, o charakterze zarówno endemicznym, jak i epidemicznym.
Opracowanie składa się z pięciu rozdziałów:
1. Źródła i metody. Ocena wiarygodności zapisów metrykalnych
2. Przynależność administracyjna Kowala i okolic w latach 1815–1914
3. Wielkość populacji i ruch naturalny w parafii Kowal w latach 1815–1914
4. Stosunki umieralności w parafii Kowal w latach 1815–1914
5. Demografia, gospodarka, warunki klimatyczne i życie społeczne