Tomasz Łaszkiewicz
Ziemiaństwo na Pomorzu
w okresie dwudziestolecia międzywojennego
- w perspektywie codzienności
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Historyczne
Oddziały w Inowrocławiu i Toruniu
Inowrocław - Toruń 2013
Sygnatura SIRr VIb/7-56
Dr hab. Tomasz Łaszkiewicz z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk jest wybitnym specjalistą historii społecznej okresu międzywojennego regionu Kujaw i Pomorza.
Zajmuje się kwestiami mniejszości niemieckiej i żydowskiej, ziemiaństwa, rolnictwa, życia codziennego.
Jest autorem kilkudziesięciu książek i artykułów naukowych.
Dysertacja "Ziemiaństwo na Pomorzu w okresie dwudziestolecia międzywojennego - w perspektywie codzienności" jest bardzo ciekawa, gdyż obejmuje nie tylko zagadnienia biograficzne, genealogiczne, gospodarcze, polityczne, kultury materialnej, ale również wnika w sferę życia prywatnego ziemiaństwa i jego mentalności.
Monografia została podzielona na sześć rozdziałów.
Rozdział I - Charakterystyka ziemiaństwa pomorskiego jako grupy społecznej
Rozdział zawiera definicje ziemiaństwa i charakterystykę tej grupy społecznej.
Omówiono różnice majątkowe i narodowościowe ziemiaństwa na Pomorzu.
Ukazano przykłady degradacji i awansu społecznego zachodzące w tej warstwie.
Rozdział II - Podstawy gospodarcze ziemiaństwa na Pomorzu
Autor scharakteryzował warunki rozwoju rolnictwa pomorskiego, możliwości produkcyjne majątków ziemskich, kierunki produkcji rolnej.
Przedstawiono cykle koniunktury i dekoniunktury w rolnictwie, trudności związane z kryzysem gospodarczym po I wojnie światowej i wielkim kryzysem ekonomicznym.
Omówiono przebieg reformy rolnej w województwie pomorskim.
Rozdział III - W kręgu życia codziennego pomorskich dworów
Jest to niezwykle interesujący rozdział, w którym odnajdziemy informacje na temat architektury i wystroju dworków i pałaców ziemiańskich, na temat kuchni i kulinariów.
Przeczytamy o pasjach i zainteresowaniach literackich, naukowych i muzycznych ziemian, zamiłowaniu do sportu i łowiectwa.
Wiele miejsca poświęcono życiu towarzyskiemu - wyjazdom, wizytom, balom, zabawom, rautach.
Rozdział IV - Wokół problemów życia rodzinnego
Rozdział poświęcony jest więziom rodowym i rodzinnym, zawieraniu małżeństw, wychowaniu dzieci, i religijności ziemian.
Dowiemy się również o skandalach towarzyskich, procesach sąsiedzkich i konfliktach rodzinnych.
Rozdział V - W świecie odniesień społecznych ziemiaństwa pomorskiego
Autor omówił stosunki panujące między ziemianami a robotnikami rolnymi i służbą domową.
Opisał kontakty z duchowieństwem.
Wiele miejsca poświęcono relacjom polsko-niemieckim wśród ziemian na Pomorzu i ich stosunkowi do ludności napływowej.
Rozdział VI - Zaangażowanie polityczne i społeczne ziemiaństwa na Pomorzu
W rozdziale omówiono aktywność polityczna ziemiaństwa.
Scharakteryzowano również działalność ziemiańskich organizacji takich jak:
- Pomorskie towarzystwo Rolnicze
- Towarzystwo Pracobiorców i Pracodawców
- Landbund Weichselgau
- Pomorski Związek Ziemian
- Towarzystwo Ziemianek Pomorskich