Feliks Stolkowski
Nawra z tamtych lat
Wydawca:
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu
Toruń 2014
Sygnatura SIRr VIII/In-121
Feliks Stolkowski jest znanym i cenionym regionalistą.
Jego pasją są dzieje rodów ziemiańskich: Sczanieckich, Kalksteinów, Slaskich, Sierakowskich, Mellinów, Działowskich, Donimirskich, Czarlińskich.
Szczególnie interesuje się historią dwóch majątków ziemskich w Nawrze i Pluskowęsach.
Dotarł do wielu unikalnych i cennych fotografii i dokumentów, ilustrujących przeszłość pałaców w Szczanieckich w Nawrze i Kalksteinów w Pluskowęsach.
Autor spotkał się z wielką życzliwością, mieszkającej w Toruniu wiele lat, Marii Karwatowej ze Szczanieckich, która wprowadziła go do kręgu rodziny.
Jego pasję i zaangażowanie docenili również członkowie ródu Sczanieckich, którzy udostępnili mu wszystkie pamiątki rodzinne.
To właśnie zdjęcia z archiwum rodzinnego Sczanieckich składają się na album "Nawra z tamtych lat".
Feliks Stolkowski wykorzystał również wspomnienia seniora rodu Jana Sczanieckiego i uzyskane od niego informacje, często o osobistym charakterze.
Wiadomości te autor zbierał przez cztery lata w czasie licznych telefonicznych rozmów, przeprowadzanych z Janem Sczanieckim.
W albumie zamieszono blisko 500 zdjęć.
Pochodzą one w większości z lat 20-tych i 30-tych XX wieku.
"Nawra z tamtych lat" to nie tylko album z fotografiami.
Każde zdjęcie zostało opisane, wszystkim towarzyszą historyczne opracowania.
Czytelnik pozna historię Narwy, dzieje pałacu w Nawrze, układ pomieszczeń, wygląd i przeznaczenie poszczególnych pokoi.
Zapoznamy się z historią rodu Sczanieckich, życiem rodziny w okresie międzywojennym, wychowaniem i edukacją dzieci.
W książce zamieszczono obszerne biogramy licznych członków rodziny Sczanieckich.
osobny rozdział poświęcono życiu w pałacu, religijności jego mieszkańców, służbie pałacowej, stosunkom robotnikami zatrudnionymi w majątku.
Przeczytamy o hodowli koni, o pojazdach konnych i mechanicznych wykorzystywanych w majątku, a nawet o kolei w Nawrze.
Zapoznamy się z dworskim życiem - przyjęciami tanecznymi i polowaniami.
Feliks Stolkowski wiele miejsca poświęcił też bibliotece w Nawrze tworzonej od XVIII wieku jeszcze przez członków starego rodu Kruszyńskich.
Czytelnicy odbędą też spacer po pałacowym parku, poznają budynki gospodarcze sąsiadujące z pałacem.
W końcu dowiedzą się o uprawie roli i hodowli zwierząt w majątku.
Na uwagę zasługuje zwłaszcza fragment poświęcony słynnej nawrzyńskiej kolei polowej.
Poznamy również życie mieszkańców wsi - chłopów z Narwy, zbudowania folwarczne, organizowane jarmarki.
Ważną częścią albumu jest ta poświęcona parafii i kościołowi w Nawrze.
Dowiemy się również o powojennych losach pałacu, który przez dziesięciolecia popadał w runę i dopiero niedawno został przywrócony prawowitym spadkobiercom.
