poniedziałek, 2 listopada 2020

Legendy toruńskie

 



rysunek otwartej książki

Bogata przeszłość Torunia znajduje swoje odzwierciedlenie nie tyko w zabytkach.

Przyczyniła się również do powstania szeregu legend, podań i lokalnych opowieści.




Niezwykle barwne podania nieraz w kilku rożnych wersjach opowiadają o powstaniu toruńskich zabytków, o nazwie miasta, historię piernika, o toruńskich mieszczanach, bohaterach ludowych, popularnych zwierzętach.

Legendy przybierają często postać bajek dla dzieci.

Utrwalane są również w przekazach literackich w postaci wierszy czy powieści.

Mają olbrzymi wpływ na budowanie wspólnoty torunian, na krzewienie miejscowej tożsamości.

Dla turystów i osób spoza Torunia legendy są wizytówkami miasta i podnoszą jego atrakcyjność.

Każdy chce posmakować piernika, stanąć pod Krzywą Wieżą, pocałować żabę przy Flisaku.

Wszystkie te znane atrakcje Torunia są również bohaterami miejscowych podań.

Co więcej również w dzisiejszych czasach powstają nowe legendy miejskie.

Są to historie niezwykłe, dziwne, często przerażające, makabryczne, sensacyjne.

Stanowią element współczesnego folkloru miejskiego.

Przypominają nieco plotkę.

Rzadko są utrwalane w formie literackiej.

Nie służą bynajmniej promocji miasta.

Raczej budują atmosferę grozy.

W Toruniu dodatkową odrębną kategorię stanowią legendy uniwersyteckie.

Kanon toruńskich legend tworzy siedem podań, które każdy powinien znać:

1. podanie o powstaniu nazwy miasta

2. podanie o pochodzeniu toruńskich pierników

3. podanie o piernikach tzw. katarzynkach

4. podanie o flisaku, który uratował Toruń przed plagą żab

5. podanie o Krzywej Wieży

6. podanie o kucharzu Jordanie, dzięki któremu torunianie zburzyli krzyżacki zamek

7. podanie o złodzieju Szwedko, który z szubienicy zobaczył podchodzącą do Torunia armię szwedzką

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest bardzo dużo książek poświęconych legendom toruńskim.

Swoją ciekawość mogą zaspokoić zarówno dzieci jak i dorośli.

Poniżej przedstawiamy pozycje, z których można skorzystać w Informatorium.



Paulina Bobecka

Pierniki toruńskie w historii i w podaniach

Rocznik Toruński - Tom 39 - s. 15-42

Sygnatura SIRr II/18t.39


Marian Sydow

["...zachowają się tradycje w pamięci ludzi"]

W: Z trzeciego brzegu Wisły
s. 7-30

Sygnatura SIRr XXIXa/37


Piotr Grochowski

Na tropie smoka toruńskiego

W: Z trzeciego brzegu Wisły
s. 31-36

Sygnatura SIRr XXIXa/37


Maciej Miedziński

"Strzeż się tych miejsc.. ", czyli toruńskie historie grozy

Okolice. Rocznik Etnologiczny
Tom 6 - rok 2008 - s. 353-360

Sygnatura MAG 06158-2008


Monika Zaremba

O czym się plotkuje w mieście Kopernika? Toruńskie legendy miejskie

W: Toruń tam i z powrotem. Szkice z antropologi miasta
s. 147-156

Sygnatura SIRr VIII/T-162


Violetta Wróblewska

O toruńskich podaniach lokalnych

W: Do Torunia kupić kunia
s. 17-30

Sygnatura SIRr IX/33


Marjan Sydow

Najciekawsze osobliwości miasta Torunia

Toruń 1933

Sygnatura SIRr T-37


Wojciech Streich

Opowieść o toruńskim pierniku

Toruń 2003

Sygnatura SIRr  XVI/65


Tadeusz Zakrzewski

Flisak Toruński
Projekty, realizacja, historia studzienki - pomnika
Toruńska legenda o flisackim skrzypku

Toruń 2003

Sygnatura SIRr XXXIIIb/70a


Tadeusz Petrykowski

Toruń niewiarygodny

Toruń 1983

Sygnatura SIRrXXXIIb/13


Benon Frąckowski
Ilustracje: Marek Zajko

Legendy toruńskie

Toruń 2006

Sygnatura SIRr XXXIIb/17b


Benon Frąckowski
Ilustracje: Małgorzata Patyk

Legendy i opowieści prawdziwe o Toruniu

Toruń 1997

Sygnatura SIRr XXXIIb/17c


Benon Frąckowski
Ilustracje: Małgorzata Patyk

Legendy i opowieści historyczne o Toruniu

Toruń 2003

Sygnatura SIRr XXXIIb/17a


Ella Hyciek

Legendy toruńskie

Toruń 1997

Sygnatura SIRr XXXIIb/27


Lucyna Sieciechowicz
Ilustrował: Antoni Uniechowski

Toruńska królewna

Warszawa 1962

Sygnatura SIRr XXXIIb/21


Toruńskie pierniki

Tekst: Bogusław Michalec
Ilustracje: Paweł Kołodziejski

Kraków 2012

Sygnatura SIRr XXXIIb/65


Wanda Chotomska
Ilustracje: Ewa Poklewska-Koziełło

Kareta z piernika

Łódź 2008

Sygnatura SIRr XXXIIb/51


Toruńskie pierniki

Przedsiębiorstwo Handlowo-Wydawnicze "Arystoteles"

Warszawa

Sygnatura SIRr XXXIIb/108


Małgorzata Korczyńska
Anna Tatarzycka-Ślęk
Ilustracje: Maria Raplewicz

Legendy toruńskie

Sygnatura XXXIIb/117


Maria Mamela

Zapomniane legendy toruńskie

Toruń 2013

Sygnatura SIRr XXXIIb/69


Lidia Bardijewska
Ilustracje: Ola Makowska

Toruńskie pierniki

Kielce 2013

Sygnatura SIRr XXXIIb/68


Franciszek Fenikowski
Ilustrowała: Maria Krysiak

Piernikowe miasto

Bydgoszcz 1989

Sygnatura SIRr XXXIIb/8


Hanna Łochocka
Ilustrowała; Anna Stylo-Ginter

Piernikowy rycerz

Warszawa 1983

Sygnatura SIRr XXXIIb/18