Legendy Kujaw i Pomorza

 

Legendy Kujaw i Pomorza

teksty Małgorzata Jarocińska, Krystyna Truszczyńska 

ilustracje Tomasz Ściolny

Wydawca: Quixi Media

Mecenas Wydania: Wójt Gminy Skrwilno

Bydgoszcz 2022

SIRr W/DD/Leg61

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.

Zbiór zawiera blisko pięćdziesiąt legend zebranych w regionie kujawsko-pomorskim.

1. O wzgórzu św. Wojciecha (Barcin)
2. Jak Aniela i Jakub Borowo założyli
3. O okolicznościach ufundowania kościoła franciszkanów w Brodnicy
4. Jak założono miasto Bydgoszcz
5. O Angelice z bydgoskiego zamku
6. O mistrzu Twardowskim w Bydgoszczy
7. O wiatraku w herbie gminy Bytoń
8. Jak król Jagiełło w Ciechanowie odpoczywał
9. O glinianym kubeczku w Chełmży
10. O Nawojce (Dobrzyń nad Wisłą)
11. O mieczu "bonum et felicitatem" (Gniewkowo)
12. O garnkach "szwedkach (Golub-Dobrzyń)
13. O wójcie Samwoju (Golub-Dobrzyń)
14. Jadwiga przy studni (Grudziądz)
15. Przepowiednia królowej Jadwigi (Inowrocław)
16. Diabły z witkowskiego młyna (Kamień Krajeński)
17. O cudownym krucyfiksie w kcyńskim kościele
18. Jak powstała nazwa Koneck
19. Skąd się wzięła nazwa Grabina (Koronowo)
20. Jak powstał herb Kowalewa Pomorskiego
21. O Popielu, którego myszy zjadły (Kruszwica)
22. O Poli Negri z Lipna
23. O skrzyżowaniu sześciu dróg i siedmiu diabłów (Lubiewo)
24. Jak król Władysław Jagiełło Mogilnu prawa miejskie nadał
25. Skąd się wzięła owca w herbie Mroczy
26. Jak nakielski kucharczyk Krzyżaków spod zamku przepędził
27. O pechowej monecie ze stryszka (Nowa wieś Wielka)
28. Jak Fryderyk w Szafarni Bywał (Radomin)
29. O rogowskiej grobli
30. Jak Kazimierz Wielki Sępólnu prawa miejskie nadał
31. Skarb ze Skrwilna
32. O tym jak Wojdyłło duszę diabłu zapisał (Sicienko)
33. Kamień strzeleński św. Wojciecha
34. O rozbójniku Dąbku ze Strzelna
35. O sile matczynej miłości (Szubin)
36. O herbie gminy Świecie nad Osą
37. Jak powstało miasto Świecie nad Wisłą
38. O krzywej wieży w Toruniu
39. O toruńskich katarzynkach
40. O toruńskim flisaku
41. Dlaczego w herbie Tucholi znajduje się św. Małgorzata
42. Jak dziedzic waganiecki naraził się plebanowi w Zbrachlinie
43. O skarbach z zamkowego jeziora w Wąbrzeźnie
44. O zaginionych dzwonach we wsi Ronie (Wąbrzeźno)
45. Skąd się wzięła nazwa Więcbork
46. O kościele i strażniku granicznym (Zakrzewo)
47. Złote lata  w historii Zbójna

Bajki, legendy i podania kaszubskie

 

Bajki, legendy i podania kaszubskie - dawniej i dziś
Materiały pokonferencyjne

redaktor Dušan-Vladislav Paždjerski

Wydawca: Nadbałtyckie Centrum Kultury,

Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej 

Gdańsk - Wejherowo 2016

Sygnatura  SIRr XXXIIa/30

Publikacja stanowi pokłosie sesji naukowej "Bajki, legendy i podania kaszubskie - dawniej i dziś", która odbyła się 3 listopada 2016 roku.

Konferencję zorganizowali Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku i Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie.

W konferencji wzięli udział historycy literatury, językoznawcy i folkloryści.

Literatura kaszubska wyróżnia się bogactwem ludowych bajek i baśni.

Właściwie nie ma znaczącego kaszubskiego pisarza, który w swoim dorobku nie miałby elementu prozatorskiej twórczości ludowej.

Motywy z kaszubskich bajek i baśni są często splatane i przerabiane.

W zbiorze opublikowano osiem referatów.

1. Tadeusz Linkner - Po lekturze "Bajarza kaszubskiego"

2. Daniel Kalinowski - Floriana Ceynowy próba romantycznej baśni

3. Violetta Wróblewska - Między swojskością a obcością, czyli ludowa bajka kaszubska XIX i początku XX wieku

4. Adela Kuik-Kalinowska - Literackie pierwowzory kaszubskich bajek. Wprowadzenie do problematyki

5. Danuta Stanulewicz - Barwy bajki kaszubskiej

6. Dejan Ajdačić - Diabeł w kaszubskich opowiadaniach ludowych na tle słowiańskim

7. Justyna Pomierska - Bajka kaszubska w edukacji. Podsumowanie projektu dydaktycznego "Zwykłe niezwykłe - w krainie bajek kaszubskich"

8. Janko Ramač - Folklor weselny Rusinów w południowych Austro-Węgrzech (byłej Jugosławii) i Kaszubów w Polsce

Anna Koprowska-Głowacka - Legendy z Kociewia i Borów Tucholskich

 

Anna Koprowska-Głowacka

Legendy z Kociewia i Borów Tucholskich

Wydanie 3

Wydawnictwo Region

Gdynia 2021

Sygnatura SIRr XXXIIb/2

Anna Koprowska-Głowacka jest historykiem z wykształcenia i kolekcjonerem starych podań i legend z zamiłowania.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilka jej książek poświęconych Pomorzu, Kujawom i Ziemi Chełmińskiej.

1. Baśnie i legendy dawnych Kresów : (Litwy, Białorusi i Ukrainy) / Anna Koprowska-Głowacka ; ilustracje Józef Olszynka. - Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart 2018. 
2. Czarownice z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Region © copyright 2020. 
3. Czarownice z Pomorza i Prus / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2021
4. Duchy, zjawy i ukryte skarby : niesamowite miejsca województwa kujawsko-pomorskiego / Anna Koprowska-Głowacka ; rysunki Łukasz Salamon. - Gdynia : Wydawnictwo Region copyright 2011. 
5. Legendy chełmińskie : podania z Ziemi Chełmińskiej, Lubawskiej i Michałowskiej / Anna Koprowska-Głowacka ; [ilustracje Józef Olszynka]. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2021.
6. Legendy krzyżackie / Anna Koprowska-Głowacka ; rysunki Agnieszka Korfanty. - Gdynia : Region 2014. 
7. Legendy z Kociewia i Borów Tucholskich / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2021. 
8. Magia ludowa z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2016. 
9. Opowieści z kraju nad Wilią : baśnie i legendy litewskie / Anna Koprowska-Głowacka ; ilustracje Justyna Sokołowska. - Olszanica ; Lesko : Bosz 2021.

Książka "Legendy z Kociewia i Borów Tucholskich" stanowi zbiór legend z terenu pięciu powiatów:

- powiatu chojnickiego

- powiatu starogardzkiego

- powiatu świeckiego

- powiatu tczewskiego

- powiatu tucholskiego

W książce znalazły się zarówno legendy, jak i podania.

Legendy to zazwyczaj opowieści o treści religijnej, zawierające elementy z życia świętych i cuda, jakie zostały dokonane dzięki niezachwianej wierze.

Podania natomiast przepełnione są elementami fantastyki, a przy tym wiążą się z historia regionu.

Podania często tez dotykają wierzeń ludowych.

Oczywiście, bywa i tak,  tez legenda i podanie łączy się ze sobą tworząc harmonijna całość.

Nikodem Pręgowski - Legendarny Toruń

 

Legendarny Toruń 

tekst i ilustracje Nikodem Pręgowski

Wydawnictwo Na Przykład

Toruń 2021

Sygnatura SIRr W/DD/Pre60

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.

Nikodem Pręgowski jest grafikiem, twórca plakatów i ilustracji. 

Jest profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, gdzie jako kierownik Katedry Projektowania Graficznego uczy studentów m. in. projektowania książek, ilustracji, a także liternictwa i typografii. 

Jest laureatem kilkudziesięciu nagród z zakresu plakatu. 

Jego prace pokazywane były na całym świecie.

Tworzył też kampanie promocyjne wydarzeń kulturalnych,.

Organizował i przeprowadził warsztaty artystyczne dla dzieci i młodzieży.

 W 2012 roku otrzymał z rąk Prezydenta Miasta Torunia Medal Thorunium w uhonorowaniu zasług dla rodzinnego miasta. 

Pasjonuje się ilustracją dziecięcą.

Książka  "Legendarny Toruń" jest pasjonująca podróżą w czasie.

Dzięki niej dzieci poznają historię Torunia od jego powstania aż po okres międzywojenny.

W książce znalazły się nowe redakcje legend toruńskich:

1. O początkach Torunia

2. O krzywej wieży

3. O słodkich piernikach

4. O kucharzu Jordanie

5. O pladze żab

6. O odkryciu Kopernika

7. O toruńskich katarzynkach

8. O kocie w bucie, który ocalił miasto

9. O słoniu z ulicy Balonowej

Największą wartością książki są przepiękne ilustracje, które poruszają wyobraźnię najmłodszych i pozwalają przeżyć dzieciom niezapomniana przygodę w wielobarwnym, tętniącym życiem Toruniu.

Kto uratował Toruń - kot, złodziej czy pułkownik?

 

Obrona Torunia przed Szwedami w 1629 roku obrosła wielu legendami. Szczególne kontrowersje wzbudza problem komu należy przypisać największe zasługi w zwycięstwie.

Oblężenie zostało najlepiej opisane przez Bogusława Dybasia w "Historii Torunia" T. 2, cz. 2. - rozdział IV "Dzieje wojskowe Torunia w latach 1548 - 1660" (s. 141-168).

Bogusław Dybaś

Dzieje wojskowe Torunia w latach 1548 - 1660
s. 141-168

[w:] Historia Torunia. T. 2 cz. 2, W czasach renesansu, reformacji i wczesnego baroku : (1548-1660)

Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu - Toruń 1994

Sygnatura SIRr VIII/T-8t.2b

16 lutego 1629 roku 6000 żołnierzy szwedzkich obległo Toruń broniony przez 350 żołnierzy pod dowództwem Gerarda Denhoffa i 1100 mieszczan z burmistrzem Janem Preussem na czele. Atak Szwedów osłabił nieco morale mieszczan i tylko zdecydowana postawa pułkownika Denhoffa zapobiegła układom.

Gerard Denhoff

(1589-1648)

Inflantczyk, kalwinista,

od 1643 r. wojewoda pomorski

Wilhelm Hondius , Illustrissimus et Excellentissimus Dnus Geerhardus Comes â Doënhoff, Palatinus Pomerellia, 1643, Żródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa POLONA, Oryginał: Biblioteka Narodowa, G.1608/Sz.7

Inaczej historię tą przedstawia Marian Sydow, w swojej książce poświęconej toruńskim curiosom.

Marian Sydow

Najciekawsze osobliwości m. Torunia z dawnych i nowszych czasów

Toruń  1933

Sygnatura SIRr VIII/T-37

 

Otóż opisuje on historię włóczęgi, który za okradzenie patrycjusza został skazany na powieszenie. Mieszkańcy miasta tłumnie wylegli poza mury obejrzeć egzekucje na wzgórzu Wiesiołki. Skazaniec z wysokości szubienicy ujrzał nadciągającą szwedzką armię. Podniósł alarm, dzięki czemu wszyscy mogli na czas wrócić za mury i przygotować się do walki. Skazańca ułaskawiono i nazwano Szwedko.

To podanie wprowadza nas na grunt legend, które zebrał Benon Frąckowski - nestor toruńskich przewodników.

Benon Frąckowski

Legendy i opowieści prawdziwe o Toruniu

wyd. Vega - Toruń 1997

Sygnatura SIRr XXXIIb/17c

 

Do legendy toruńskiej przeszedł bowiem kot, który w 1629 roku dzielnie walczył na murach miejskich ze szwedzkimi żołnierzami.  Bohaterstwo kota doceniła nawet Rada Miejska nadając na jego cześć nazwy toruńskim basztom i barbakanowi: Koci Łeb, Koci Ogon, Kocie Łapy i Koci Brzuch.

Baszta "Koci Łeb" zachowała się do dzisiaj (ul. Podmurna 74). Mieści się tam aktualnie Instytut Języka Polskiego UMK.

Jak widać spór o palmę pierwszeństwa w pokonaniu Szwedów jest bardzo gorący.

Torunianie mają prawdziwy kłopot w wyważeniu zasług trzech przedstawionych postaci.

Toruńskie pierniki i inne legendy

 

Toruńskie pierniki i inne legendy 

zilustrowała: Izabela Madeja
teksty: Edyta Wagonik-Barzyk

Wydawnictwo Zielona Sowa

Warszawa 2017

Sygnatura SIRr XXXIIb/107

Książka jest zbiorem dziewięciu niezwykłych legend i opowieści.

W większości są one doskonale znane wszystkim Polakom, jako ich pierwsze lektury z dzieciństwa.

1. Toruńskie pierniki
2. Jak powstały Karpaty
3. O smoku wawelskim
4. Morskie Oko
5. Potwór
6. Warszawska syrena
7. Diabelski most
8. Wieże kościoła Mariackiego
9. Krakowskie gołębie

Opowieści ozdobione są pięknymi ilustracjami.

Krótkie teksty świetnie nadają się do czytania dzieciom.

Małgorzata Korczyńska, Anna Tatarzycka-Ślęk , Maria Raplewicz - Legendy toruńskie

 

Legendy toruńskie

Opracowanie: Małgorzata Korczyńska, Anna Tatarzycka-Ślęk
Ilustracje: Maria Raplewicz

Wydawnictwo Literat

Toruń 2018

Sygnatura SIRr XXXIIb/117

Książka zawiera kanon legend toruńskich.

Krótkie opowiadania świetnie nadają się do czytania dzieciom.

W zbiorze znajdziemy następujące legendy:

1. O flisaku i żabkach
2. O piekarzu i jego córce Katarzynie
3. O tym, jak powstała nazwa miasta
4. O Bogumile i królowej pszczół
5. O ratuszowym kalendarzu
6. O siostrze Katarzynie
7. O toruńskim dzwonie
8. O kocie, który bronił miasta
9. O tym, jak anioł w herbie Torunia się znalazł
10. O kucharzu Jordanie
11. O tym, jak święty Mikołaj od śmierci głodowej torunian uratował
12. O grzechu Krzyżaka

Piotr Grążawski - duszny dech ducha - Legendy Pojezierza Brodnickiego

 

Piotr Grążawski

duszny dech ducha
Legendy Pojezierza Brodnickiego

 Wydawca: CeraKo

Brodnica 2018

Sygnatura SIRr XXXIIb/110

Piotr Grążawski to dziennikarz, fotograf, filmowiec (dokument), rysownik, ilustrator, twórca muzyki komputerowej.

Jest również autorem wielu książek z zakresu historii, etnografii i kultury ludowej Ziemi Michałowskiej.

To także działacz społeczny i radny Powiatu Brodnickiego.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są następujące jego książki:

1.  Bajki z Brodnicy i okolicy / Piotr Grążawski ; il. aut. – Brodnica 1992
2.  Nie zabiorę tej miłości / Ryszard Przybylski ; [wyboru dokonała Maria Lewandowska ; il. Piotr Grążawski]. – Brodnica  1993
3.  Legendy brodnickie. Cz.1 / [tekst i rys. Piotr Grążawski]. – Brodnica 1996
4.  Elektrownia Miejska Brodnica : 1898-1950 / Piotr Grążawski. – Brodnica  1999
5.  O herbie Brodnicy, jej najstarszych pieczęciach i herbie byłego województwa toruńskiego / Piotr Grążawski ; il. Piotr Grążawski. – Brodnica : 2001
6.  Legendy Ziemi Michałowskiej / Piotr Grążawski ; [il. Piotr Grążawski]. – Brodnica  2001
7.  Tradycyjna ludowa sztuka przyrządzania posiłków a także zioła i inne rośliny w aptece oraz kuchni mikroregionu pięciu gmin: Golub-Dobrzyń, Kowalewo, Ciechocin, Zbójno, Radomin / zebr. i opisał Piotr Grążawski. – Włocławek ; Golub-Dobrzyń 2012
8.  Historie prawdziwe, powiastki, ludowe bajdy, anegdoty mikroregionu pięciu gmin: Golub-Dobrzyń, Kowalewo, Ciechocin, Zbójno, Radomin / Piotr Grążawski. – Włocławek ; Golub-Dobrzyń :  2012
9.  Rychtujta sie! : swaty ido! / Piotr Grążawski. – Brodnica 2017
10.  Duszny dech ducha : legendy Pojezierza Brodnickiego / Piotr Grążawski. – Brodnica 2018
11.  Słownik gwarowy brodnicki czyli Opowieść o ginącej mowie potocznej ludności Pojezierza Brodnickiego / Piotr Grążawski. – Brodnica 2018

Książka "Duszny dech ducha" jest zbiorem lokalnych klechd, legend, podań, powiastek i baśni zaczerpniętych z kultury ludowej mieszkańców Pojezierza Brodnickiego.

Dawne ludowe bajania tworzą regionalny klimat, budują miejscową tożsamość, są skarbnicą ludowej gwary.

Piotrowi Grążawskiemu udało się zebrać aż 26 brodnickich legend, co świadczy o niezwykle pieczołowitej pracy autora i wielkim bogactwie lokalnego dziedzictwa kulturowego.

• Upiór z jeziora Popek
• Duch brodnickiego komtura
• Legenda o ufundowaniu klasztoru
• Jak książę Ogiński Prusakowi nos utarł
• Zjawa z lasu Ciche
• Diabeł z brodnickiej fary
• Upiór Rembielińskiego
• Czarownica z Górzna
• O duchu Wincentego Sulerzyskiego
• Tajemnica źródła w Księtem
• Noworoczna opowieść o Obraziku
• Wilcze kły pod Brodnicą
• Ostatnia (?) brodnicka czarownica
• Krasnale księdza Łęgi
• Herbowa "krwawa dłoń Brodnicy"
• Biała dama z kamienicy
• Duch z zamkowych lochów
• Odcisk kopyta w klasztorze
• Grób Fedora Dienera
• legendy miejskie Brodnicy
• Dziwna historia Eli Grabarza
• Murarska legenda o brodnickim rynku
• Wigilia pszczół
• O tym jak chłop śmierci się wykręcał
• Legenda o pastuszku
• Legenda o promyku sobotnim

Toruńskie pierniki

 

Toruńskie pierniki

skład i opracowanie graficzne Paweł Węglewski
redakcja Małgorzata Szewczyk
ilustracje Studio Arystoteles

Przedsiębiorstwo Handlowo-Wydawnicze "Arystoteles" 

Warszawa 2017

Sygnatura SIRr W/DD/Weg60

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.

Treść książki stanowi legenda o toruńskim pierniku.

Bohaterem opowiadania jest biedny czeladnik Bogumił - twórca przepisu na pierniki.

Dzięki swojej dobroci i wytężonej pracy zdobył powszechne uznanie i rękę ukochanej.

Książka jest bogato ilustrowana.

To świetna lektura dla dzieci.

Anna Koprowska-Głowacka - Legendy krzyżackie

 

Anna Koprowska-Głowacka

Legendy krzyżackie

Wydawnictwo Region

Gdynia 2014

Sygnatura SIRr W/DD.Kop60

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.

Anna Koprowska-Głowacka jest historykiem z wykształcenia i kolekcjonerem starych podań i legend z zamiłowania.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilka jej książek poświęconych Pomorzu, Kujawom i Ziemi Chełmińskiej.

1. Baśnie i legendy dawnych Kresów : (Litwy, Białorusi i Ukrainy) / Anna Koprowska-Głowacka ; ilustracje Józef Olszynka. - Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart 2018. 
2. Czarownice z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Region © copyright 2020. 
3. Duchy, zjawy i ukryte skarby : niesamowite miejsca województwa kujawsko-pomorskiego / Anna Koprowska-Głowacka ; rysunki Łukasz Salamon. - Gdynia : Wydawnictwo Region copyright 2011. 
4. Legendy i podania z ziemi chełmińskiej / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2009. 
5. Legendy krzyżackie / Anna Koprowska-Głowacka ; rysunki Agnieszka Korfanty. - Gdynia : Region 2014. 
6. Legendy z Kociewia i Borów Tucholskich / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2021. 
7. Magia ludowa z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2016. 
8. Opowieści z kraju nad Wilią : baśnie i legendy litewskie / Anna Koprowska-Głowacka ; ilustracje Justyna Sokołowska. - Olszanica ; Lesko : Bosz 2021.

Antologia "Legendy krzyżackie" zawiera 90 legend.

Łączy je postać zakonnika rycerza w białym płaszczu z czarnym krzyżem.

Państwo Zakony Krzyżackiego istniało od 1226 do 1525 roku na terenie Kujaw, Pomorza, Warmii i Mazur.

Autorka zebrała stare średniowieczne legendy poświęcone krzyżakom.

To ważna lektura dla pomorskich i mazurskich regionalistów.

Mieszkańcy wielu miejscowości odkryją na kartach książki podania dotyczące ich rodzinnych miast.

Są wśród nich legendy z Bobrownik, Brodnicy, Chełmna, Chełmzy, Golubia-Dobrzynia, Grudziądza, Radzik Dużych, Radzynia Chełmińskiego, Rywałdu, Sartowic, Torunia, Wąbrzeźna, Białej Góry, Bytowa, Człuchowa, Dzierzgonia, Gdańska, Gniewu, Grabiny-Zameczka, Lęborka, Malborka, Mezowa, Mikoszewa, Nowego Stawu, Osłonki, Podzamcza, Pomocy, Prabut, Przezmarku, Skaryszew, Zamku Kiszewskiego, Barcian, Bratian, Bryńska, Elbląga, Ełku, Grunwaldu, Kurzętnik, Lipnik, Lubawy, Łąk Bratiańskich, Pasłęka, Piszu, Ryna, Weklic i Węgorzewa.

Legendy szczególnie polecamy dzieciom i młodzieży.

Książka ozdobiona jest rysunkami Agnieszki Korfanty.

Nowa legenda toruńska - edycja 2019

 

Nowa legenda toruńska
edycja 2019

Wydawca: Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska w Toruniu

Toruń 2019

Sygnatura SIRr W/T/Now60

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil@zoltyregal na Instagramie.

W 2019 roku został zorganizowany przez Książnicę Kopernikańska w Toruniu Konkurs literacki "Nowa legenda toruńska".

Celem naszej inicjatywy było utrwalenie w postaci słowa pisanego opowieści, które być może już się narodziły, ale nie zostały jeszcze spisane.

Zachęciliśmy mieszkańców regionu do podzielenia się z nami tymi historiami i utrwalenia ich dla potomnych, aby można z nich było czerpać wiedzę o Toruniu i ludziach z nim związanych.

Na konkurs wpłynęło 37 prac.

Każdej nadesłanej pracy został nadany specjalny kod, by jurorzy mogli ocenić prace anonimowo na podstawie czterech kryteriów:
- zgodność z tematem,
- oryginalność,
- bogactwo językowe,
- poprawność stylistyczna i językowa.

10 najlepszych prac zostało utrwalone w pokonkursowej publikacji.

Zbiór "Nowa legenda toruńska" zawiera następujące utwory:

• Margota Kott, Nowa twarz Świętego Tomasza

• Piotr Niedźwiedź, Legenda o smoku poskromionym przez dwie skrzypaczki

• Adam Zaguła, Legenda o przeniesieniu Torunia w obecne miejsce

• Dorota Lizurej, O trąbce Michała Archanioła, która za jednym razem serce i kamienicę skruszyła

• Joanna Bawoł, Legenda o toruńskim Świetliku

• Kinga Grablis, O Koperniku, który zbudził Księżyc

• Marcin Sumowski, Zdrajcy

• Krzysztof Lewandowski, Legenda o toruńskiej twierdzy i architekcie

• Olga Rudzińska, O piernikarce i przekupce

• Krystyna Wasilkowska-Frelichowska, Jak słowiczy śpiew wabił wodniaków

Feliks Malinowski - Diabeł Wenecki i inne legendy pałuckie

 

Feliks Malinowski

Diabeł Wenecki i inne legendy pałuckie

Wydanie XI

Sygnatura SIRR XXXIIb/118

Feliks Malinowski jest autorem i wydawcą zbioru dwudziestu dwóch legend z okolic Żnina.

Legendy i opowiastki ludowe są elementem dziedzictwa kultury regionalnej.

Źródłem inspiracji do tworzenia podań są bardzo często wyróżniające się formy krajobrazu, zdarzenia historyczne, wierzenia i zabobony, pragnienie sprawiedliwości i dostatniego życia, odwieczna walka dobra ze złem.

W zbiorze znalazły się następujące legendy z obszaru Pałuk:

1. Diabeł Wenecki
2. Zatopiona osada w Biskupinie
3. Annowski kamień
4. Tajemnica Jeziora Świętego
5. Jezioro Skrzynka
6. Łosia Góra
7. Pływająca wyspa
8. Duch w foluskim młynie
9. Jezioro nieszczęśliwych kochanków
10. Źródełko św. Huberta
11. Zatopione wesele w Jeziorze Kierzkowskim
12. Powstanie nazwy wsi Oćwieka
13. Góra Turka
14. Powstanie nazwy wsi Gościeszyn
15. Rogowska grobla
16. Opowieść dębu w Reczu
17. Wyspa czarownic na Jeziorze Tonowskim
18. Zatopiony Żnin
19. Skrzaty na Wilczkowskich Górach
20. Cud w kaplicy ojców karmelitów w Kcyni
21. Jak powstał herb Szubina
22. Wzgórze Świętego Wojciecha w Barcinie

Legendy kujawskie - zebrał Włodzimierz Podczaski

 

Legendy kujawskie

Zebrał i komentarzami opatrzył Włodzimierz Podczaski
Tłumaczenie z języka niemieckiego: Kornelia Steinke
Ilustracje: Rafał Zawadzki

Wydawca: Forza Cuiavia
Katarzyna Podczaska Promocja Regionalna

Inowrocław 2012

Sygnatura SIRr XXXIIb/119

Zbiór "Legendy kujawskie" jest owocem 5-letniej pracy nad gromadzeniem i poznawaniem kujawskich historii.

Na 500 stronach udało się zebrać około 400 legend, baśni, bajek, opowiadań, podań i przekazów.

Połowa legend została przetłumaczona z języka niemieckiego.

Źródłem legend były opracowania, artykuły prasowe, utwory literackie, rękopisy, ludowa tradycja.

Książka została wydana przesz sześć lokalnych Grup Działania:

• Czarnoziem na Soli (Dąbrowa Biskupia, Gniewkowo, Inowrocław, Janikowo, Kruszwica, Pakość, Rojewo, Złotniki Kujawskie)
• Dorzecze Zgłowiączki (Boniewo, Brześć Kujawski, Choceń, Chodecz, Fabianki, Izbica Kujawska, Lubań, Lubień Kujawski, Lubraniec, Włocławek)
• Podgrodzie Toruńskie (Zławieś Wielka, Wielka Nieszawka, Lubicz)
• Razem dla Powiatu Radziejowskiego (Radziejów, Piotrków Kujawski, Bytoń, Dobre, Osięciny, Topólka)
• Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego (Mogilno, Dąbrowa, Strzelno, Jeziora Wielkie, Orchowo)
• Trzy Doliny (Białe Błota, Koronowo, Dobrcz, Nowa wieś Wielka, Osielsko, Sicienko, Solec Kujawski)

Legendy zostały opowiedziane bardzo przystępnym językiem i urozmaicone kolorowymi ilustracjami.

Świetnie nadają się do czytania dzieciom i do samodzielnej lektury.

Dzięki tak obszernemu zbiorowi, Kujawy wyróżniają się spośród innych krain historycznych Polski.

Książka ukazała się w imponującym nakładzie 7000 egzemplarzy.

Legendy Kujaw i Pomorza

 

Na naszym blogu pisaliśmy już o legendach toruńskich.

Teraz czas na całe nasze województwo.

Region kujawsko-pomorski składa się z kilku historycznych krain, stąd obfituje w barwne legendy, podania i baśnie.

Występują w nich średniowieczne miasta, krzyżackie i polskie zamki, stare młyny, wiatraki, pałace i dwory, gęste lasy, jeziora i rzeki, szuwary i mokradła, jary i urwiska, olbrzymie głazy, rozłożyste dęby, diabły i rusałki, utopce, rycerze, dziewice, zjawy, skrzynie ze skarbami.

Każda miejscowość, każdy las czy góra, każdy zabytek ma swoją własną historię - swoją własną legendę.

Są to zarówno legendy zrodzone wśród Polaków, jak i Niemców.

Specyficzną kategorię stanowią legendy, których bohaterami są Krzyżacy, a tłem rozwój państwa zakonnego.

Jednak zdecydowana większość legend ma charakter ludowy i plebejski.

Legendy przez wieki były przekazywane ustnie i pielęgnowane w pamięci mieszkańców.

W XIX wieku zaczęli je zbierać i spisywać etnografowie polscy i niemieccy.

Ukazują nam świat wyobrażeń, w jakim żyli nasi przodkowie.

Są integralną częścią dziedzictwa kulturowego regionu.

Wielu nowych i młodych mieszkańców regionu nawet nie zdaje sobie sprawy, że ich miejscowości mają własne legendy.

Teraz nadszedł czas, aby je poznać.

Legenda oznacza po łacinie coś, co należy przeczytać.

Zapraszamy zatem do lektury.

========================

Bajki i legendy powiatu toruńskiego czyli Podtoruńskie czary-mary

Redakcja: Malwina Rouba

Toruń 2015

Sygnatura SIRr XXXIIb/86

=======================

Marek J. Lejk

Legendy i Opowieści z Borów Tucholskich
Osie i okolice

Osie 2014

Sygnatura SIRr XXXIIb/97

=======================

Anna Koprowska-Głowacka

Duchy, zjawy i ukryte skarby
niesamowite miejsca województwa kujawsko-pomorskiego

Gdynia 2011

Sygnatura SIRr XXXIIb/75

=======================

Anna Koprowska-Głowacka

Legendy i podania ziemi chełmińskiej

Gdynia 2009

Sygnatura SIRr XXXIIb/57

=======================

Roman Apolinary Regliński

Legendy Borów Tucholskich

Gdynia 2006

Sygnatura SIRr XXXIIb/53

=======================

Anna Koprowska-Głowacka

Legendy krzyżackie

Gdynia 2014

Sygnatura SIRr XXXIIb/74

=======================

Legendy kujawskie

Zebrał i komentarzami opatrzył Włodzimierz Podczaski

Inowrocław 2012

Sygnatura SIRr XXXIIb/119

=======================

Roman Apolinary Regliński

W kręgu legend krzyżackich

Gdynia 2008

Sygnatura SIRr XXXIIb/58

=======================

Regina Zaleska-Wojciechowska

Włocławskie ulice - legendy

Włocławek 2005

Sygnatura SIRr XXXIIb/46

=======================

Joanna Konwalska-Rona

Legendy bydgoskie

Bydgoszcz 1996

Sygnatura SIRr XXXIIb/56

=======================

Stanisław Giziński

Złotoria w historii i legendzie

Rypin 1999

Sygnatura SIRr VIII/In-28

=======================

Kujawskie legendy

Przygotowanie tekstu: Iwona Niewiadomska

Brześć Kujawski 2013

Sygnatura SIRr XXXIIb/71

=======================

Piotr Grążawski

Legendy ziemi michałowskiej

Brodnica 2001

SIRr XXXIIb/35

=======================

Dariusz Łubkowski, Marcin Seroczyński

Chełmża. Fakty, mity, legendy

Chełmża 2016

Sygnatura SIRr XXXIIb/87

=======================

Piotr Grążawski

Historie prawdziwe, powiastki, ludowe bajdy, anegdoty
mikroregionu pięciu gmin: Golub-Dobrzyń, Kowalewo, Ciechocin, Zbójno, Radomin

Golub-Dobrzyń 2012

Sygnatura SIRr XXXIIb/78

=======================

Piotr Grążawski

Legendy brodnickie

Brodnica 1996

Sygnatura SIRr XXXIIb/22-cz.1

=======================

Piotr Grążawski

Legendy Brodnickie
Część II

Brodnica 1997

Sygnatura SIRr XXXIIb/22-cz.2

=======================

Legendy z Górska i okolic
Prace uczestników konkursu literackiego i plastycznego

Pod redakcją Anity Piwowarczyk

Łysomice 2008

Sygnatura SIRr XXXIIb/54

=======================

Witalis Szlachcikowski

Legendy, podania i inne ciekawostki z okolic Wąbrzeźna

Wąbrzeźno 2009

Sygnatura SIRr XXXIIb/59

=======================

Wąbrzeźno i Syke w legendzie

Zebrał i opracował Paweł Becker

Wąbrzeźno 2010

Sygnatura SIRr XXXIIb/61

=======================

Feliks Malinowski

Diabeł Wenecki i inne legendy pałuckie

Bydgoszcz 2008

Sygnatura SIRr XXXIIb/118

=======================

Władysław Łęga

Legendy Pomorza

Gdynia 1958

Sygnatura SIRr XXXIIb/20

=======================

Piotr Grążawski

Duszny dech ducha
Legendy Pojezierza Brodnickiego

Brodnica 2018

Sygnatura SIRr XXXIIb/110

=======================

Janina Sikorska

Inowrocław. Dzieje, zabytki, okolice, legendy

Inowrocław 1997

Sygnatura SIRr VIII/I-2

=======================

Anna Sikorska

Legendy i baśnie kaszubskie

Gdańsk 1920

Sygnatura SIRr XXXIIb/52

=======================

Andrzej Urbański

Mysia Wieża w Kruszwicy

Toruń 2003

Sygnatura SIRr VIII/K-4

=======================

Zygmunt Kwiatkowski

Legendy i duchy Zamku Golubskiego

Golub-Dobrzyń 1974

Sygnatura SIRr XXXIIb/6