piątek, 8 stycznia 2021

Marcin Nowicki - Od klasztoru do więzienia : historia Zakładu Karnego nr 1 w Grudziądzu

 



rysunek otwartej książki

Marcin Nowicki

Od klasztoru do więzienia
Historia Zakładu Karnego nr 1 w Grudziądzu 

Wydanie II uzupełnione i poprawione

Wydawnictwo Unitex

Bydgoszcz 2018

Sygnatura SIRr XXIV/20



Książka "Od klasztoru do więzienia : historia Zakładu Karnego nr 1 w Grudziądzu" jest owocem wieloletnich badań archiwalnych autora.

Materiały do książki zdobył w czasie żmudnych kwerend w:

  • Archiwum Prowincji Franciszkanów Reformatów w Krakowie
  • Archiwum Państwowym W Gdańsku, Bydgoszczy i Toruniu
  • Archiwum Akt Nowych w Warszawie
  • Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej
  • Archiwum Parafii św. Mikołaja w Grudziądzu
  • Fundacji Generał Elżbiety Zawadzkiej w Toruniu
  • Geheimes Staatsarchiv Berlin-Dahlem (Niemcy)
  • Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu

Monografię rozpoczyna  rozdział poświęcony Zakonowi Braci Mniejszych Ściślejszej Obserwancji Reformatów.

Następnie dowiadujemy się o powstaniu po 1749 roku i funkcjonowaniu konwentu Reformatów w Grudziądzu.

Osobno omówiono architekturę kościoła i klasztoru, wystrój i sprawy pochówków.

Zapoznamy się z okolicznościami kasaty klasztoru w 1801 roku przez władze pruskie.

Prusacy utworzyli w budynkach poklasztornych więzienie państwowe oraz  Dom Poprawy.

Kary odbywali tu mężczyźni i kobiety.

Autor przybliżył prawo karne obowiązujące w Prusach oraz różnice między istniejącymi formami kary pozbawienia wolności.

W czasie I wojny światowej Niemcy przekształcili więzienie na szpital wojskowy.

Kolejny rozdział poświęcony jest polskiemu zakładowi karnemu w Grudziądzu utworzonemu w 1920 roku.

W czasie II wojny światowej funkcjonowało tu więzienie Wehrmachtu.

Po wojnie NKWD urządziło w Grudziądzu własne więzienie.

Autor opisał też wojenne i powojenne losy grudziądzkich funkcjonariuszy straży więziennej.

W 1946 roku wznowiło swoją działalność polskie więzienie.

Epilogiem dziejów budynku poklasztornego stała się jego modernizacja i prace nad renowacją kościoła zakończone w latach 2012 i 2013.

Monografia ilustrowana jest wielką ilością starych planów, dokumentów i fotografii.

Poznajemy kolejne etapy rozbudowy więzienia oraz życie codzienne więźniów i funkcjonariuszy,