Tomasz Ceran,
Izabela Mazanowska,
Monika Tomkiewicz
Zbrodnia pomorska 1939
Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Warszawa 2018
Sygnatura SIRr VIb/8-73
Zbrodnia pomorska 1939 roku była pierwszym w czasie II wojny światowej aktem ludobójstwa.
Moża ją porównać do egzekucji katyńskiej i rzezi wołyńskiej.
Jesienią 1939 roku w około 400 miejscowościach na terenie Pomorza Niemcy rozstrzelali kilkadziesiąt tysięcy Polaków.
Ofiary ginęły z rąk swoich sąsiadów, bowiem z miejscowych Niemców składały się oddziały Selbstschutzu, które z wielką gorliwością mordowały Polaków.
Mord był zaplanowany wcześniej i sprawnie przeprowadzony według przygotowanych zawczasu list proskrypcyjnych.
Na listach znaleźli się przedstawiciele polskiej elity, inteligencji, księża, nauczyciele, urzędnicy, przedsiębiorcy, działacze społeczni i narodowi.
Zginęło około 30 tysięcy Polaków.
Niemcy starannie zacierali ślady zbrodni - jeszcze w 1944 roku rozkopywano masowe mogiły i palono ciała pomordowanych.
Opracowanie "Zbrodnia pomorska 1939" przedstawia na wstępie założenia "odpolszczenia" Pomorza.
Wiele miejsca poświecono organizacji Selbstschutzu, złożonego z pomorskich Niemców.
Opisano przebieg aresztowań i uwięzienia Pomorzan.
Przedstawiono organizację masowych rozstrzeliwań i lokalizację dołów śmierci.
Opisano w końcu proces niszczenia przez Niemców śladów zbrodni.
Przedstawiono szacunkowe dane o skali ludobójstwa.
Książkę kończy lista miejsc kaźni z 1939 roku.