środa, 18 sierpnia 2021

Witold Kujawski - Parafie diecezji włocławskiej : okres kujawsko-kaliski 1818-1925

 



rysunek otwartej książki

ks. Witold Kujawski

Parafie diecezji włocławskiej
Okres kujawsko-kaliski 1818-1925

Wydawca: Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku

Włocławek 2018

Sygnatura XXXIV/184



Ks. Witold Konstanty Kujawski ukończył Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku oraz historię na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.

Pracował w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku.

Otrzymał tytuł doktora nauk teologicznych za pracę "Krzesław z Kurozwęk jako wielki kanclerz koronny i biskup włocławski."

Otrzymał tytuł doktora habilitowanego nauk humanistycznych za pracę "Kościelne dzieje Sieradza".

Wykładał historię kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.

Jest autorem monumentalnego dzieła "Parafie diecezji włocławskiej. Okres kujawsko-kaliski 1818-1925".

W 1818 roku granice diecezji kujawsko-kaliskiej ze stolicą we Włocławku zostały całkowicie zmienione w związku z rozbiorami Polski i ukształtowaniem się nowych granic politycznych.

Od diecezji włocławskiej odłączono parafie, które znalazły się w zaborze pruskim.

Granice diecezji rozszerzono o parafie należące do archidiecezji gnieźnieńskiej, diecezji krakowskiej, diecezji poznańskiej.

Diecezje nazywano urzędowo diecezją włocławską lub kaliską, ale najczęściej kujawsko-kaliską.

Mimo, że stolicą diecezji był Włocławek, władze zaborcze wymusiły aby biskup rezydował w Kaliszu, który był wówczas miastem wojewódzkim.

Diecezja była bardzo rozległa stąd dzieliła się na większe oficjałaty (Włocławek, Kalisz, Piotrków Trybunalski) i mniejsze dekanaty.

W 1925 roku przed zmianą organizacji kościelnej w odrodzonej Rzeczypospolitej w skład diecezji włocławskiej wchodziło aż 390 samodzielnych parafii.

Ks. Witold Kujawski opisał dokładnie dzieje każdej z tych parafii.

Wśród nich znalazło się kilkadziesiąt kujawskich wchodzących w skład:

dekanatu włocławskiego:

  1. Włocławek
  2. Białotarsk
  3. Boniewo
  4. Brześć Kujawski
  5. Choceń
  6. Chodecz
  7. Dąbie Kujawskie
  8. Duninów
  9. Grabkowo
  10. Kłobia
  11. Kłobka
  12. Kłótno
  13. Kowal
  14. Kruszyn
  15. Lubień Kujawski
  16. Lubomin
  17. Lubraniec
  18. Przedecz
  19. Smiłowice
  20. Wieniec
  21. Wistka Szlachecka
  22. Zgłowiączka

dekanatu nieszawskiego:

  1. Nieszawa
  2. Aleksandrów Kujawski
  3. Bądkowo
  4. Broniewo
  5. Bronisław
  6. Byczyna
  7. Bytoń
  8. Ciechocinek
  9. Koneck
  10. Kościelna Wieś Kujawska
  11. Krzywosądz
  12. Lubanie
  13. Łowiczek
  14. Makoszyn
  15. Orle
  16. Osięciny
  17. Ostrowąs
  18. Piotrków Kujawski
  19. Połajewo
  20. Raciążek
  21. Radziejów
  22. Sadlno
  23. Sędzin
  24. Siniarzewo
  25. Służewo
  26. Straszewo
  27. Świerczyn
  28. Witowo
  29. Zakrzewo
  30. Zbrachlin

dekanatu lipnowskiego:

  1. Lipno
  2. Bobrowniki
  3. Chełmnica Wielka
  4. Grochowalsk
  5. Karnkowo
  6. Kikół
  7. Ostrowie Lipnowskie
  8. Sumin
  9. Szeptal Górny
  10. Wielgie
  11. Wola - Trutowo
  12. Zaduszki

dekanatu mazowieckiego:

  1. Mazowsze
  2. Ciechocin
  3. Czernikowo
  4. Dobrzejewice
  5. Działyń
  6. Łążyn
  7. Nowogród
  8. Osiek nad Wisłą

dekanatu kolskiego

  1. Izbica Kujawska

Monografia jest nieocenioną skarbnicą wiedzy o dziejach Kościoła polskiego w XIX wieku.