Magdalena Lemańczyk
Mniejszość niemiecka na Pomorzu Gdańskim
Wydawcy:
Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Towarzystwo Kulturalne Ludności Niemieckiej "Ojczyzna" w Kwidzynie
Warszawa 2016
Sygnatura SIRr VIb/7-62
Magdalena Lemańczyk jest doktorem socjologii.
Specjalizuje sią w badaniach nad mniejszością niemiecką na Pomorzu Gdańskim, gdańskimi Niemcami i zachodnioprusakami zamieszkałymi w Republice Federalnej Niemiec.
Zajmuje się również pomorską wielokulturowością, najnowszymi stosunkami polsko-niemieckimi, migracjami oraz metodami i technikami badań socjologicznych.
Rozprawa "Mniejszość niemiecka na Pomorzu Gdańskim" jest pierwszą socjologiczną monografią dotyczącą mniejszości niemieckiej na Pomorzu Gdańskim po przełomie 1989 roku.
Autorka przedstawia współczesny obraz mniejszości niemieckiej.
W pracy wyeksponowano działalność stowarzyszeń mniejszości niemieckiej i scharakteryzowano tożsamość narodową i etniczną jej liderów,
Jej badania przyczyniły się do zweryfikowania i upowszechnienia wiedzy na temat mniejszości niemieckiej w III Rzeczypospolitej.
W monografii szczegółowo opisano działalność stowarzyszeń mniejszości niemieckiej, które mają siedziby w Chojnicach, Elblągu, Gdańsku, Gdyni, Grudziądzu, Iławie, Kwidzynie, Lidzbarku Welskim, Łasinie, Malborku, Nowym Mieście Lubawskim, Sztumie, Tczewie, Toruniu, Bytowie, Lęborku, Wierzchucinie, Bydgoszczy i Złotowie.
Opisane instytucje to:
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku
- Związek Ludności Niemieckiej w Gdyni
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku - Grupa Terenowa Lębork
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku - Grupa Terenowa w Wierzchucinie
- Chojnickie Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego
- Powiatowy Bytowski Związek Ludności Pochodzenia Niemieckiego w Bytowie
- Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku - Odział Terenowy w Tczewie
- Towarzystwo Kulturalne Mniejszości Niemieckiej "Ojczyzna" w Kwidzynie
- Towarzystwo Ludności Pochodzenia Niemieckiego w Grudziądzu
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego w Toruniu
- Towarzystwo Mniejszości Niemieckiej w Bydgoszczy
- Niemieckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Pile - Koło w Złotowie
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego Ziemi Elbląskiej w Elblągu
- Związek Ludności Pochodzenia Niemieckiego Ziemi Sztumsko-Dzierzgońskiej
- Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej Miasta Malborka i Okolic
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego - Oddział w Nowym Mieście Lubawskim
- Lidzbarskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej
- Stowarzyszenie Ludności Pochodzenia Niemieckiego Ziemi Łasińskiej w Łasinie
- Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej w Iławie
Podmiot badań socjologicznych stanowili liderzy tych stowarzyszeń, przedmiotem badań była ich tożsamość narodowa i etniczna.
Na zakres badań składają się następujące elementy: autoidentyfikacja, poczucie identyczności/odmienności wewnątrzgrupowej i zewnątrzgrupowej, samotożsamość "odzwierciedlona", świadomość pochodzenia grupy i jej dziedzictwa kulturowego, stereotypizacja grupy własnej i obcej, kwestie dyskryminacji i uprzedzeń, kwestie językowe, pielęgnowanie kultury lub jej odtwarzanie, zaangażowanie organizacyjne, identyfikacja z ojczyzną, pamięć przeszłości.
Autorka prowadząc badania posługiwała się wieloma metodami i technikami: metodą badań terenowych i obserwacji uczestniczącej, techniką wywiadu kwestionariuszowego, techniką zogniskowanego wywiadu grupowego, metodą analizy treści i metodą kuli śnieżnej.