Przyroda poligonu toruńskiego
Stan badań i problemy ochrony
praca zbiorowa pod redakcją Piotra Sewerniaka i Jerzego Holca
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Toruń 2019
Sygnatura SIRr XII/74
Wbrew obiegowym wyobrażeniom poligony wojskowe stanowią często obszary o wysokiej wartości przyrodniczej.
Tak jest też w przypadku poligonu toruńskiego.
Stanowi on od wielu lat przedmiot badań naukowców z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Poligon położony jest na rozległym polu wydm śródlądowych.
Specyficzne warunki siedliskowe sprawiły, ze występują tu rzadkie gatunki roślin i zwierząt.
Toruński poligon liczy 2500 hektarów powierzchni.
Długość poligonu wynosi 16 kilometrów, a jego szerokość to 13 km.
Służy artylerzystom do doskonalenia swego kunsztu w czasie szkoleń organizowanych przez Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu.
Od wielu stuleci jest nieużytkowany gospodarczo przez człowieka.
Mimo, że jest to teren suchy i pełen nieurodzajnych piasków powstały tu bogate i różnorodne siedliska flory i fauny.
Obszar poligonu jest w dużej części niezalesiony i pokryty przepięknymi wrzosowiskami.
Rosną tu cenne porosty oraz grzyby wieloowocnikowe.
Na terenie poligonu zdarzają się pożary, które nie pozwalają zdominować tego miejsca przez jeden gatunek.
Na poligonie żyje ponad połowa wszystkich polskich gatunków motyli dziennych.
Bogaty jest świat ptaków i gadów.
Występuje tu nawet wilk.
Ozdobą poligonu jest jeleń szlachetny.
Monografia "Przyroda poligonu toruńskiego - Stan badań i problemy ochrony" przedstawia wyniki wieloletnich badań przyrodników.
W opracowaniu zawarto kilkanaście naukowych studiów:
- Michał Jankowski - Ogólna charakterystyka abiotycznych elementów środowiska przyrodniczego
- Michał Jankowski - Pokrywa glebowa
- Piotr Sewerniak - Rzeźba terenu jako czynnik różnicujący uwarunkowania siedliskowe na wydmach: konsekwencje dla przebiegu wtórnej sukcesji lasu oraz gospodarki leśnej
- Edyta Adamska - Porosty
- Lucjan Rutkowski - Flora roślin naczyniowych
- Dariusz Kamiński, Lucjan Rutkowski, Andrzej Nienartowicz - Ogólna charakterystyka roślinności
- Andrzej Nienartowicz, Mieczysław Kunz, Dariusz Kamiński - Zróżnicowanie struktury wrzosowisk oraz towarzyszących im muraw napiaskowych i traworośli porębowych
- Tadeusz Pawlikowski, Piotr Olszewski - Grzebaczowate (Sphecidae, Crabronidae), osowate (Vespidae) i pszczoły (Apifomes)
- Jarosław Buszko - Motyle
- Andrzej Przystalski - Herpetofauna
- Tomasz Brauze, Paweł Goliasz, Łukasz Kurkowski, Paweł Stopiński - Charakterystyka, walory i możliwości ochrony awifauny lęgowej
- Krzysztof Kasprzyk - Ogólna charakterystyka ssaków
- Piotr Sewerniak - Wilki
- Piotr Sewerniak, Edyta Adamska, Tomasz Brauze, Jarosław Buszko, Paweł Goliasz, Jerzy Holc, Michał Jankowski, Dariusz Kamiński, Krzysztof Kasprzyk, Mieczysław Kunz, Łukasz Kurkowski, Andrzej Nienartowicz, Piotr Olszewski, Tadeusz Pawlikowski, Andrzej Przystalski, Lucjan Rutkowski, Paweł Stopiński - Problemy ochrony przyrody poligonu oraz wskazówki działań ochronnych