40 lat "Sokoła" w Toruniu
1894-1934
Wydawca: Towarzystwo Gimnastyczne Sokół
Toruń 1934
Sygnatura SIRr XXI/12
W 1934 roku odbyły się w Toruniu uroczyste obchody 40. jubileuszu powstania w Toruniu Gniazda Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół".
Sokolnicy opublikowali pamiątkową księgę, której zasadniczy trzon stanowił referat druha Feliksa Bobowskiego poświęcony historii Gniazda.
Pierwsze polskie gniazda sokole powstały w Galicji, wzorując się na organizacjach czeskich.
Pierwsze w zaborze pruskim gniazdo Sokola utworzono w 1884 roku w Inowrocławiu.
W Toruniu gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" założono 8 grudnia 1894 roku.
Było to pierwsze gniazdo Sokola na Pomorzu.
Towarzystwo liczyło 32 członków pod przewodnictwem Jana Brejskiego.
W 1895 roku Towarzystwo wzbogaciło się o własny sztandar.
W czerwcu 1894 odbył się pierwszy pokaz gimnastyczny Sokołów.
Gniazdo znajdowało się pod ścisłą kontrola władz pruskich.
Często musiano zmieniać sale ćwiczeń.
Do wybuch I wojny światowej liczba członków toruńskiego gniazda wzrosła do 100 osób.
Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Toruniu na członków przyjmowało również kobiety.
Lawinowo zaczęło przybywać członków "Sokołowi" na przełomie 1918/1919 roku, kiedy to gniazdo liczyło 380 druhów i 140 druhen.
"Sokół" organizował wówczas przysposobienie wojskowe dla młodzieży.
Po odzyskaniu niepodległości w łonie Sokoła powstawały oddziały piłkarski i kołowników (kolarski), oddziały lekkoatletyczny i ciężkoatletyczny, oddziały sprzętowy(ćwiczenia na przyrządach) i strzelecki, odziały żeński i młodzieży męskiej.
W 1923 roku powstał nawet oddział konny.
![]() |
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/48663 |
![]() |
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/48663 |
![]() |
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/48663 |