czwartek, 10 sierpnia 2023

Krzysztof Halicki - Policja polityczna w województwie pomorskim w latach 1920-1939

 


rysunek otwartej książki

Krzysztof Halicki

Policja polityczna w województwie pomorskim w latach 1920-1939

Dom Wydawniczy Księży Młyn

Łódź 2015

Sygnatura SIRr VIB/7-57



Krzysztof Halicki jest doktorem nauk humanistycznych.

Obronił rozprawę doktorską na temat "Policja polityczna w województwie pomorskim w latach 1920-1939".

Ukończył historię - archiwistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Pracuje w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.

Prowadzi badania nad dziejami Policji Państwowej oraz nad historią społeczno-polityczną Pomorza w okresie międzywojennym.

W zbiorach Książnicy Kopernikańskiej dostępne są następujące jego publikacje:

  1. 100 lat wodociągów w Świeciu : 1908-2008 / [tekst: Krzysztof Halicki]. - Świecie : na zlec. Zakładu Wodociągów i Kanalizacji ; Toruń : Polskie Wydawnictwa Reklamowe, 2008.
  2. Dzieje gminy Tczew od czasów najdawniejszych po 1989 r. / Krzysztof Halicki. - Tczew : Urząd Gminy : [Krzysztof Halicki], 2016.
  3. Nowe : dzieje starego miasta / pod redakcją Krzysztofa Halickiego i Zbigniewa Lorkowskiego. - Nowe : Urząd Gminy ; Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart, copyright 2016.
  4. Policja polityczna w województwie pomorskim w latach 1920-1939 / Krzysztof Halicki. - Łódź : Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński, 2015.

Dysertacja "Policja polityczna w województwie pomorskim w latach 1920-1939" jest pierwszym całościowym obrazem działania Policji Politycznej w województwie pomorskim.

Policja polityczna II Rzeczypospolitej przybierała różne nazwy: Wydział IV-D.p., Wydział IV-D, Służba Informacyjna, Policja Polityczna, Służba Śledcza.

Praca posiada układ problemowo chronologiczny.

Składa się z sześciu rozdziałów.

Rozdział I - Organizacja i działalność Policji Państwowej w 20-leciu oraz przemiany organizacyjne Policji Politycznej w II RP

Rozdział poświęcony jest genezie, rozwojowi organizacyjnemu, strukturze i funkcjonowaniu Policji Państwowej.

Rozdział II - Miejsce i rola Policji Politycznej w strukturze Policji Państwowej oraz organach administracji publicznej na Pomorzu

W rozdziale autor wyjaśnia przyczyny powołania policji politycznej i opisuje jej przemiany organizacyjne tuż po odzyskaniu niepodległości w latach 1918-1920.

Analizuje również organizację Policji Politycznej już na samym Pomorzu w latach 1920-1939.

Rozdział III - Metody pracy informacyjno-wywiadowczej Policji Politycznej na Pomorzu oraz jej rezultaty

W rozdziale opisano rodzaje i główne kierunki działalności Policji Politycznej, oraz metody i środki pracy wywiadowczej.

Rozdział IV - Współdziałanie Policji Politycznej z organami bezpieczeństwa II RP oraz zwalczanie szpiegostwa i dywersji na Pomorzu

To najobszerniejsza część monografii.

Z rozdziału dowiemy się jak wyglądała współpraca Policji Politycznej ze Strażą Graniczną i z Oddziałem II Sztabu Głównego Wojska Polskiego.

Przeczytamy o szpiegostwie i dywersji ze strony Niemiec i o działalności mniejszości niemieckiej na Pomorzu.

Szczegółowo wyjaśniono zagadnienie relacji między mniejszością niemiecką a instytucjami Rzeszy w latach 30-tych.

Osobne fragmenty poświecono też mniejszości ukraińskiej, żydowskiej i rosyjskiej oraz organizacjom komunistycznym na Pomorzu.

Autor opisał również polską działalność antypaństwową.

Obszernie omówiono działalność policji politycznej w Wolnym Mieście Gdańsku.

Przedstawiono też inwigilację partii politycznych.

Dokładnie opisano katastrofę kolejową pod Starogardem w 1925 roku.

Autor przypomniał nawet o chińskim epizodzie wywiadowczym.

Rozdział V - Sprawy kadrowe oraz logistyka

Rozdział poświęcony jest kadrze oraz szkoleniu funkcjonariuszy służby defensywnej.

Przedstawiono w nim finanse i fundusz dyspozycyjny Policji Państwowej.

Opisano również dyscyplinę, ubiór, broń, środki transportu, psy w służbie śledczej i warunki pracy funkcjonariuszy.

Rozdział VI - Udział policjantów w wojnie obronnej 1939 r. oraz późniejsze losy funkcjonariuszy Policji Państwowej

Krzysztof Halicki badał również losy policjantów po 1939 roku.

W tym celu odbył kwerendę w zagranicznych archiwach.

Opisał udział funkcjonariuszy w wojnie obronnej 1939 roku, zagładę polskich policjantów na Wschodzie, oraz internowania na Węgrzech i w Rumunii.

Przedstawił również swoje ustalenia dotyczące losów policjantów w czasach powojennych.