Wybitne postacie związane z Toruniem zawsze cieszą się dużym zainteresowaniem naszych czytelników.
Ostatnio jedno z pytań dotyczyło osoby Samuela Thomasa von Sömmerringa.
Samuel Thomas von Sömmerring urodził się w Toruniu 28 stycznia 1755 roku w kamienicy przy Rynku Staromiejskim 33.
Na domu tym w 2003 roku umieszczono tablicę pamiątkową.
Zmarł 2 marca 1830 roku we Frankfurcie nad Menem.
Samuel Thomas von Sömmerring to drugi największy po Mikołaju Koperniku, światowej sławy uczony, który urodził się w Toruniu.
 |
Samuel Thomas v. Soemmerring |
Samuel Thomas von Sömmerring był synem lekarza miejskiego.
Uczęszczał do Gimnazjum Akademickiego w Toruniu.
W 1778 roku obronił na uniwersytecie w Getyndze doktorat z medycyny.
Dwa jego egzemplarze znajdują się w Książnicy Kopernikańskiej:
data wydania: 1778
Sygnatura 102763 – z dedykacją dla biblioteki Gimnazjum Akademickiego
Sygnatura 108437 – z dedykacją dla Samuela Luthera Gereta (krewnego autora)
Samuel Thomas von Sömmerring to najsłynniejszy anatom swoich czasów.
Odkrył plamkę żółtą (macula lutea) na siatkówce oka.
Swoim osiągnięciom zawdzięczał tytuł szlachecki.
W 1828 roku obchodził jubileusz 50-lecia otrzymania doktoratu.
Było to wydarzenie ogólnoeuropejskie.
Pisma gratulacyjne składali mu naukowcy, pisarze i koronowane głowy.
Ślady po tym wydarzeniu odnajdujemy również w Książnicy Kopernikańskiej.
Dyplom gratulacyjny od Jerzego IV króla Wielkiej Brytanii i Hannoweru
[dodatek w:]
Viro illustrassimo rerum naturae animantium, inanimorum, investigatori acerrimo Societas Naturae Curiosorum Senckenbergia : impetrati in facultate medica summi honoris solennia quinquagesim die 7 aprilis 1828… : inest Ludovico Thilo Dissertatio De Solis Maculis ab ipso summo viro Sömmeringio Observatis praemittur carmen gratulatorium auctore Guilielmo Ernesto Weber.
Francofurti ad Moenum : Typis Broennerianis, 1828.
Sygnatura MAG 53705
Pasja medyczna sprawiła, że Sömmerring zaangażował się w walkę z gorsetami, które uważał ze bardzo szkodliwe dla kobiet.
W Książnicy Kopernikańskiej znajduje się jego praca o skutkach noszenia gorsetu:
„S. Th. Sömmerring ueber die Wirkungen der Schnürbrüste.
Mit einer Kupfertafel. Neue, voellig umgearbeitete Auflage.”
miejsce wydania: Berlin
nazwa wydawcy/drukarza: in der Vossischen Buchhandlung
data wydania: 1793
Sygnatura 33280
Był też Sömmerring wynalazcą telegrafu galwaniczno – elektrycznego.
W zbiorach Książnicy Kopernikańskiej znajduje się opis tego urządzenia.
Historische Notizen über Sam. Thom. von Soemmerring’s Erfindung des ersten galvanich-elektrischen Telegraphen
von Hofrat Dr. W. Soemmerring
Wiederabdruck aus dem Jahresbericht des Physikalischen Vereins 1857/58
[w:]
Zur Erinnerung an Samuel Thomas von Soemmerring (1755-1830) den Erfinder des ersten galvanisch-elektrischen Telegraphen und Philipp Reis (1834-1874) den Erfinder des Telephons.
Frankfurt a.M : C. Naumann, 1896.
Sygnatura MAG 52055
Materiały i informacje dotyczące Samuela Thomasa von Sömmerringa można odnaleźć w wielu publikacjach dostępnych w Książnicy Kopernikańskiej, przede wszystkim jednak w słownikach biograficznych.
red.: P. Dryla, L. Hyss, M. Steinkühler
Samuel Thomas Soemmerring (1755-1830) : lekarz i przyrodnik z Torunia
Muzeum Prus Zachodnich w Münster
Sygnatura MAG DŻS,4922
Jerzy Wojtowicz
Samuel Thomas Soemmerring (1755-1830) uczony, anatom, lekarz i fizyk, s. 139-144
[w:] Wybitni ludzie dawnego Torunia
pod red. Mariana Biskupa
Warszawa-Poznań-Toruń 1982
Sygnatura SIRr IIIA/3a
Jerzy Wojtowicz
Soemmerring Samuel Thomas, s. 237-238
[w:] Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego
pod. red. Stanisława Gierszewskiego
Tom IV pod red. Zbigniewa Nowaka
Gdańsk 1997
Sygnatura SIRr IIIA/2t.4
Andrzej Piątkowski
Soemmerring Samuel Thomas
s. 200-202
[w:] Toruński Słownik Biograficzny Tom 3
pod red. Krzysztofa Mikulskiego
Toruń 2002
Sygnatura SIRr IIIA/12t.3
Jännicke
Sömmerring Samuel Thomas
s. 610-615
[w:] Allgemeine Deutsche Biographie
Tom 34
Leipzig 1892
Dostępne w Informatorium
Carl Diesch
Sömmerring Samuel Thomas
s. 682-683
[w:] Altpreußische Biographie
Tom 2, Zeszyt 5
Marburg-Lahn 1963
Sygnatura SIRr IIIA/1t.2z.5
Stanisław Salmonowicz
Toruńskie Gimnazjum Akademickie w latach 1681-1817
Studium z dziejów nauki i oświaty, s. 322
Księga Pamiątkowa 400-lecia Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego Tom 4
Państwowe Wydawnictwa Naukowe Poznań 1973
Sygnatura XXXIb/3t.4
Krystyna Wyszomirska
Rękopiśmienne dedykacje autorskie ze zbiorów starodruków Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu
s. 31-51
Folia Toruniensia Tom 1 / 2000
Sygnatura II/34z.1
Wiesław Nowak, Andrzej Kowalczyk, Benon Frąckowski,
Europejczyk z Torunia, Głos Uczelni, 2003 r., nr 1,
s. 18-19
Sygnatura MAG 05829-2003
Bruno Pompecki,
Literaturgeschichte der Provinz Westpreussen, Danzig 1915,
s. 108-124
Sygnatura 54203
Adolf Wilhelm Otto,
Samuel Thomas von Sömmerring, Halle 1831
[nadbitka z Acta Nova Leopoldina. 15. 1831]
Paul Brien,
Der Erfinder des elektrischen Telegraphen – ein Thorner.
Zum 100. Todestage Samuel Thomas von Sömmerings,
Das Ordens Kreuz, 1930 r., nr 6,
s. 1-2
Sygnatura KM 02380
IKEB,
Samuel Thomas von Sömmerring,
Thorunia, 1830 r., nr 13,
s. 49-52
Sygnatura KM 03720
L. Prowe,
Zur Erinnerung an Samuel Thomas v. Sömmering,
Thorner Wochenblatt,
14 czerwca 1851, nr 51,
s. 241-242
Sygnatura KM 03719
Nekrolog :
Samuel Thomas v. Sömmerring,
Preussische Provinzial Blätter, Tom 3, Königsberg 1830,
s. 460-462
Sygnatura KM 02440