piątek, 12 stycznia 2024

Ewangelicy w Toruniu XVI-XX w.

 


rysunek otwartej książki

Ewangelicy w Toruniu (XVI-XX w.)

Zbiór studiów pod redakcją
Jarosława Kłaczkowa

Wydawnictwo Adam Marszałek

Seria: Biblioteka ToMiTo
Towarzystwo Miłośników Torunia

Toruń 2011

Sygnatura SIRr XXXIV/128


Ewangelicy dominowali w życiu społecznym, politycznym, kulturalnym i gospodarczym Torunia od XVI do początku XX wieku.

Idee Marcina Lutra bardzo szybko dotarły do Torunia i rozpowszechniły się wśród elit miasta i wśród jego niższych warstw, zwłaszcza osób niemieckojęzycznych.

Formalnie Zygmunt August zalegalizował protestantyzm w Toruniu edyktem z 28 grudnia 1558 roku.

Od tej pory luteranie odgrywali pierwszorzędną rolę w Toruniu, czego wyrazem jest fakt, że wszyscy burmistrzowie toruńscy w okresie nowożytnym byli ewangelikami, choć protestanci stanowili połowę mieszkańców miasta.

Bogate i złożone relacje protestantów i katolików, ewangelików niemieckojęzycznych i polskojęzycznych, luteran i kalwinistów na przestrzeni blisko pięciu stuleci są tematem prezentowanego zbioru studiów.

Opublikowane teksty wyszły spod pióra wybitnych toruńskich badaczy i specjalistów w dziedzinie protestantyzmu i historii Torunia.

1. Michał Targowski
Ruch protestancki w Toruniu do końca 1558 roku

2. Janusz Małłek
Szkice z dziejów Kościoła Luterańskiego w Toruniu w okresie nowożytnym

3. Wojciech Sławiński
Synod generalny toruński w 1595 roku

4. Stanisław Salmonowicz
Ewangelicy toruńscy w XVIII w. (1697-1793)

5. Katarzyna Pękacka-Falkowska
Ewangelicy toruńscy wobec epidemii 1708 r. na przykładzie kazania "Pacjent chrześcijański"

6. Piotr Birecki
Od chrzcin do pogrzebu. Życie luteranina w nowożytnym Toruniu

7. Piotr Birecki
Architektura i sztuka luterańska w Toruniu w okresie nowożytnym

8. Elżbieta Alabrudzińska
Kościół ewangelicki w Toruniu w latach 1793-1920

9. Agnieszka Zielińska
Przemiany demograficzne wśród ewangelików w Toruniu w latach 1793-1860

10. Wiesława Kwiatkowska
Parafie ewangelicko-unijne w Toruniu w XIX wieku i ich dokumentacja

11. Piotr Birecki
Architektura i sztuka ewangelicka w Toruniu w XIX i XX wieku

12. Jarosław Kłaczkow
Kościoły ewangelickie i ich wyznawcy w Toruniu (1920-1939)

13. Urszula Molin
Dzieje polskiej parafii ewangelicko-augsburskiej w Toruniu (1921-1939)

14. Sylwia Grochowina
Kościoły ewangelickie w Toruniu w latach 1939-1945

15. Jarosław Kłaczkow
Toruńska parafia ewangelicko-augsburska i jej wierni w latach 1945-1975