Aleksandra Kleśta-Nawrocka
Z serca fabryki 1939-1951
Historia Fabryki Cukierniczej "Kopernik" S.A. w źródłach
Wydawca: Muzeum Okręgowe w Toruniu
Toruń 2019
Sygnatura SIRr XVI/104
Wydawnictwo towarzyszyło wystawie "Z serca fabryki 1939-1951. Historia Fabryki Cukierniczej "Kopernik" S.A.", która odbywała się w Muzeum Toruńskiego Piernika przy ul Strumykowej 4 w okresie od 11 sierpnia 2018 do 6 stycznia 2019 roku.
Książka opowiada o fabryce pierników rodziny Weese w czasie gdy z prywatnej fabryki stała się fabryką państwową.
Książka powstała w oparciu o materiały archiwalne z Archiwum Państwowego w Toruniu, z archiwum zakładowego Fabryki Cukierniczej "Kopernik" SA i zbiory Muzeum Okręgowego w Toruniu.
Przedstawiono w niej losy fabryki pierników po przeniesieniu z ulicy Strumykowej na ul. Żółkiewskiego.
Ukazano jej losy ze szczególnym uwzględnieniem okresu od 1939 do 1951 roku, przez pryzmat zawirowań wojennych, zmiany właścicieli oraz nazwy samej fabryki.
Krańcowa data - 1951 rok to moment przełomowy, kiedy Toruńska Fabryka Pierników i Cukrów otrzymuje nazwę: „Fabryka Pierników i Wyrobów Cukierniczych „Kopernik” w Toruniu i rozpoczyna się jej najnowsza historia, trwająca do dziś.
Z książki dowiemy się już o pierwszych krokach rodziny Weese na polu produkcji pierników przy ul. Strumykowej, które sięgaja jeszcze 1763 roku.
W 1885 roku rozbudowano budynki fabryczne przy ul. Strumykowej, czemu sprzyjał wzrost handlu piernikami, które trafiały do Afryki, Londynu, Paryża, Turcji, Chin , Japonii i Honolulu.
Już w 1909 roku rozpoczęto wznoszenie nowoczesnych budynków fabrycznych przy ul. Żółkiewskiego.
Od 1914 roku cała fabryka została zlokalizowana już tylko przy ul. Żółkiewskiego.
Z książki dowiemy się o bocznicy kolejowej doprowadzonej do fabryki przy ul. Żółkiewskiego.
Przeczytamy o działalności filantropijnej Gustawa Weese.
Już w 1939 roku fabryka została sprzedana spółdzielni spożywców "Społem".
W książce opisano mało znane losy fabryki pierników w okresie II wojny światowej, kiedy jej działalnością dalej kierował Gustaw Weese.
W 1945 roku fabryka wróciła we władanie "Społem" Związku Spółdzielni Spożywców Rzeczpospolitej Polskiej.
W książce opisano straty wojenne fabryki.
22 czerwca 1951 roku Minister Przemysłu Rolnego i Handlu utworzył przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Fabryka Pierników i Wyrobów Cukierniczych "Kopernik", w skład której weszły fabryka "Społem" (dawnej Weese) i inne przedwojenne poniemieckie toruńskie fabryki pierników (połączone już w 1945 roku pod nazwą "Kopernik")
Z książki poznamy asortyment nowej fabryki.
Wielkim walorem opracowania są liczne dokumenty (w tym plany budynków), których wyraźne fotokopie można oglądać i czytać na kartach książki.