Toruńskie Pierniki
Toruń Gingerbread
Toruner Lebkuchen
Opracowanie tekstu: Bogusław Michalec
Ilustracje: Paweł Kołodziejski
Wydawnictwo Astra
Kraków 2012
Sygnatura SIRr XXXIIb/65
Polecamy dzisiaj książkę dla dzieci.
Książeczka jest bardzo kolorowa i ciekawie ilustrowana.
Przedstawia legendę dotyczącą powstania receptury wyrobu toruńskich pierników.
Tekst jest w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim.
Joanna Kucharzewska
Historia rodziny Weese
- fabrykantów toruńskich pierników -
i jej inwestycje budowlane w Toruniu
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Toruń 2017
Sygnatura SIRr IIIA/118
Dr hab. Joanna Kucharzewska jest konserwatorem zabytków i historykiem sztuki zatrudnionym na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Jest autorem znakomitej książki "Architektura i urbanistyka Torunia w latach 1871-1920".
Rodzina Weese była najważniejszym rodem toruńskich piernikarzy w XIX i na początku XX wieku.
Joanna Kucharzewska przedstawiła nie tylko historię rodu, ale opisała również przemiany społeczno-gospodarcze i architektoniczno-urbanistyczne Torunia, jakie dokonały się w związku z dynamicznym, przemysłowym rozwojem lokalnego piernikarstwa.
Książka jest historią awansu mieszczańskiej rodziny do rzędu wielkich fabrykantów.
Towarzyszyło temu również opuszczenie przez nich ciasnego śródmieścia, przeniesienie fabryki na przemysłowe Jakubskie Przedmieście i budowa luksusowej willi - siedziby rodu na Przedmieściu Bydgoskim.
Czytelnicy mogą prześledzić 200-letnią historię rodziny Weese oraz poznać biografie jej najsłynniejszych przedstawicieli z Gustawem Traugottem Weese i Gustawem Bernhardem Weese na czele.
W połowie XVIII wieku rodzina zamieszkiwała przy ul. Królowej Jadwigi (Sadlarskiej), w 1944 roku opuszczała słynną willę przy ul. Danielewskiego (wybudowaną w 1911 roku).
Śledzimy również losy ich fabryki pierników i jej siedzib przy ul. Strumykowej i ul. Żółkiewskiego (Fritz-Reuterstrasse) (wybudowanej w 1914 roku)
W książce zamieszczono bardzo dużo ilustracji, zwłaszcza starych planów architektonicznych.
Toruńskie pierniki i inne legendy
zilustrowała: Izabela Madeja
teksty: Edyta Wagonik-Barzyk
Wydawnictwo Zielona Sowa
Warszawa 2017
Sygnatura SIRr XXXIIb/107
Książka jest zbiorem dziewięciu niezwykłych legend i opowieści.
W większości są one doskonale znane wszystkim Polakom, jako ich pierwsze lektury z dzieciństwa.
Opowieści ozdobione są pięknymi ilustracjami.
Krótkie teksty świetnie nadają się do czytania dzieciom.
Toruńskie pierniki
skład i opracowanie graficzne Paweł Węglewski
redakcja Małgorzata Szewczyk
ilustracje Studio Arystoteles
Przedsiębiorstwo Handlowo-Wydawnicze "Arystoteles"
Warszawa 2017
Sygnatura SIRr W/DD/Weg60
Treść książki stanowi legenda o toruńskim pierniku.
Bohaterem opowiadania jest biedny czeladnik Bogumił - twórca przepisu na pierniki.
Dzięki swojej dobroci i wytężonej pracy zdobył powszechne uznanie i rękę ukochanej.
Książka jest bogato ilustrowana.
To świetna lektura dla dzieci.
Aleksandra Kleśta-Nawrocka
Z serca fabryki 1939-1951
Historia Fabryki Cukierniczej "Kopernik" S.A. w źródłach
Wydawca: Muzeum Okręgowe w Toruniu
Toruń 2019
Sygnatura SIRr XVI/104
Wydawnictwo towarzyszyło wystawie "Z serca fabryki 1939-1951. Historia Fabryki Cukierniczej "Kopernik" S.A.", która odbywała się w Muzeum Toruńskiego Piernika przy ul Strumykowej 4 w okresie od 11 sierpnia 2018 do 6 stycznia 2019 roku.
Książka opowiada o fabryce pierników rodziny Weese w czasie gdy z prywatnej fabryki stała się fabryką państwową.
Książka powstała w oparciu o materiały archiwalne z Archiwum Państwowego w Toruniu, z archiwum zakładowego Fabryki Cukierniczej "Kopernik" SA i zbiory Muzeum Okręgowego w Toruniu.
Przedstawiono w niej losy fabryki pierników po przeniesieniu z ulicy Strumykowej na ul. Żółkiewskiego.
Ukazano jej losy ze szczególnym uwzględnieniem okresu od 1939 do 1951 roku, przez pryzmat zawirowań wojennych, zmiany właścicieli oraz nazwy samej fabryki.
Krańcowa data - 1951 rok to moment przełomowy, kiedy Toruńska Fabryka Pierników i Cukrów otrzymuje nazwę: „Fabryka Pierników i Wyrobów Cukierniczych „Kopernik” w Toruniu i rozpoczyna się jej najnowsza historia, trwająca do dziś.
Z książki dowiemy się już o pierwszych krokach rodziny Weese na polu produkcji pierników przy ul. Strumykowej, które sięgaja jeszcze 1763 roku.
W 1885 roku rozbudowano budynki fabryczne przy ul. Strumykowej, czemu sprzyjał wzrost handlu piernikami, które trafiały do Afryki, Londynu, Paryża, Turcji, Chin , Japonii i Honolulu.
Już w 1909 roku rozpoczęto wznoszenie nowoczesnych budynków fabrycznych przy ul. Żółkiewskiego.
Od 1914 roku cała fabryka została zlokalizowana już tylko przy ul. Żółkiewskiego.
Z książki dowiemy się o bocznicy kolejowej doprowadzonej do fabryki przy ul. Żółkiewskiego.
Przeczytamy o działalności filantropijnej Gustawa Weese.
Już w 1939 roku fabryka została sprzedana spółdzielni spożywców "Społem".
W książce opisano mało znane losy fabryki pierników w okresie II wojny światowej, kiedy jej działalnością dalej kierował Gustaw Weese.
W 1945 roku fabryka wróciła we władanie "Społem" Związku Spółdzielni Spożywców Rzeczpospolitej Polskiej.
W książce opisano straty wojenne fabryki.
22 czerwca 1951 roku Minister Przemysłu Rolnego i Handlu utworzył przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Fabryka Pierników i Wyrobów Cukierniczych "Kopernik", w skład której weszły fabryka "Społem" (dawnej Weese) i inne przedwojenne poniemieckie toruńskie fabryki pierników (połączone już w 1945 roku pod nazwą "Kopernik")
Z książki poznamy asortyment nowej fabryki.
Wielkim walorem opracowania są liczne dokumenty (w tym plany budynków), których wyraźne fotokopie można oglądać i czytać na kartach książki.
Wanda Chotomska
Kareta z piernika = Gingerbread carriage
tłumaczył Paweł Beręsewicz
ilustracje: Ewa Poklewska-Koziełło
Wydawnictwo Literatura
Łódź 2015
Sygnatura SIRr W/DD/Cho60
Wśród niezliczonych utworów Wandy Chotomskiej znalazła się również legenda poświęcona toruńskiemu piernikowi.
Książka jest dwujęzyczna polsko-angielska.
Zdobią ją piękne ilustracje Ewu Poklewskiej-Koziełło.
Liliana Bardijewska
Ilustracje: Ola Makowska
Toruńskie pierniki
Wydawnictwo Jedność
Kielce 2014
Sygnatura SIRr W/DD/Bar60
W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”. Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.
Do naszego księgozbioru trafiła bardzo pięknie wydana książeczka dla dzieci.
Liczy wprawdzie tylko 18 stron, ale jest bardzo pięknie ilustrowana, kolorowa i bardzo atrakcyjna dla najmłodszych.
Treść książki stanowi toruńska legenda na temat powstania receptury wypieku najpyszniejszych na świecie pierników.
Główną bohaterka bajki jest oczywiście córka cukiernika Katarzynka.
Bardzo smakowita książeczka.
Jan Murawski
W piernikowym Toruniu
Wydawca: POETICA – Toruń
Toruń 2017
Sygnatura SIRr W/DD/Mur60
Jan Murawski jest cenionym toruńskim poetą.
Szczególnie znany jest dzięki cyklowi tomików poetyckich poświęconych Toruniowi.
W ramach tego cyklu do tej pory ukazały się następujące zbiory wierszy:
Tomik „W piernikowym Toruniu” składa się z wierszy dla dzieci.
Wszystkie wiersze łączy temat piernika:
Katarzyna Kluczwajd
Piernikajki, czyli Toruńskie piernikowe bajki
(niekoniecznie dla najmłodszych)
Wydawnictwo Novae Res
Gdynia 2018
Sygnatura SIRr XXXIIb/125
Katarzyna Kluczwajd to bardzo dobrze znana w Toruniu historyk sztuki, zabytkoznawca i regionalista, autorka wielu książek i artykułów, poświęconych kulturze naszego miasta, twórczyni bloga „toruniarnia” – https://toruniarnia.blogspot.com/ – będącego skarbnicą wiedzy o kulturze i sztuce, o zabytkach, architekturze i rzemiośle artystycznym Torunia.
Historia Torunia, życie codzienne jego mieszkańców, zabytki miasta posłużyły autorce jako inspiracja do tworzenia nowych bajek toruńskich, literackiego uzupełniania luk w wiedzy faktograficznej, wydobywania morałów i zachęcania do refleksji nad obecną wokół nas przeszłością.
Bajki wcale nie dla najmłodszych są również wyrazem zamiłowania autorki do zabaw językiem i gier słownych.
„Piernikajki” wyjaśniają co mają ze sobą wspólnego gender i toruńskie pierniki?
Dlaczego w herbie miasta znajduje się klucz?
Gdzie w czasach Kopernika kupowano najlepsze korzenne ciastka?
Ile lukrodransów liczy piernigodzina?
Kiedy słynne toruńskie wypieki służyły za lekarstwo?
Jak odróżnić w smaku pierczyki, piaskowce i zygmunciki?
Czy to prawda, że pierniki jedzono kiedyś jako dodatek do… karpia?
„Piernikajki” to 36 bajek pełnych humoru, gry słowami i gry w skojarzenia, które gwarantują czytelnikom wyśmienitą intelektualna zabawę.
W krótkich opowiadaniach przeplata się w nich prawda z fantazją, przeszłość ze współczesnością.
Książka została wydana dzięki stypendium Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Papcio Chmiel
Tytus piernikarzem
Wydawnictwo Egmont Polska
Warszawa 2019
SIRr W/DD/Chm60
Legendarna seria o przygodach Tytusa, Romka i Atomka ma też swój toruński epizod.
Papcio Chmiel (Henryk Jerzy Chmielowski) - autor tekstu i rysunków w Księdze XXIX serii - umieścił ulubionych bohaterów w piekarni.
Bohaterowie zajmują się wypiekiem piernika w średniowiecznym Toruniu.
Wynika z tego mnóstwo przygód i śmiechu.
Elise Püttner
Baśń o toruńskich piernikach
Wstęp: Janusz Mosakowski
Przekład: Katarzyna Kukowicz-Żarska
Ilustracje: Małgorzata Wojnowska-Sobecka
Wydawca: Muzeum Okręgowe w Toruniu
Toruń 2019
Sygnatura SIRr XXXIIb/121
Elize Püttner urodziła się w Gdańsku w 1839 roku, a zmarła w 1923 roku w Sopocie.
Była znana niemiecka literatką.
Parała się twórczością beletrystyczną, literaturą przewodnikową, opisującą Pomorze Gdańskie oraz publicystyką prasową.
Jej "Baśń o toruńskich piernikach" była wielkim sukcesem wydawniczym.
Doczekała się aż czterech wydań.
Baśń składa się z dwunastu rozdziałów.
Jej bohaterem jest Bogumił, który postanowił zostać piekarzem.
Wyrusza w świat, by uczyć się piekarskiego fachu.
Po drodze spotykają go liczne przygody.
Książka jest bogato ilustrowana.
Krzysztof Lewandowski
Anna Kornelia Jędrzejewska
Piernikowy przepisownik
Wydawca: Muzeum Okręgowe w Toruniu
Toruń 2016
Sygnatura SIRr IX/60
Krzysztof Lewandowski i Anna Kornelia Jędrzejewska z Muzeum Toruńskiego Piernika przy ul. Strumykowej opracowali zbiór ponad 20 przepisów na piernik.
Gromadzone w muzeum książki kucharskie pozwoliły odtworzyć dawne, historyczne receptury na pierniki o smakach już zapomnianych.
Podstawą każdego przepisu zawsze jest maka, miód i przyprawy.
Wśród przypraw można wymienić cała paletę korzennych smaków: pieprz, anyż, kardamon, cynamon, goździki, gałka muszkatołowa, imbir.
Słodki smak od zawsze pierniki zawdzięczały miodowi.
Zaprezentowane w książce przepisy pozwolą na wspólną rodzinną zabawę w przygotowanie oryginalnego wypieku.
W książce można obejrzeć również stare puszki, pocztówki, grafiki, formy piernikowe oraz fotografie pochodzące ze zbiorów muzealnych.
Maciej Wróblewski
Piernikowy smak życia
Wydawnictwo Młotkowski
Wydawnictwo Bernardinum
Toruń-Pelplin 2015
Sygnatura SIRr XVI/95
Maciej Wróblewski jest pisarzem i naukowcem.
Dr hab. Maciej Wróblewski w Instytucie Literatury Polskiej UMK prowadzi badania w zakresie literatury dla dzieci i młodzieży, antropologii literackiej, dziejów szkolnej i uniwersyteckiej polonistyki, polskiej literatury współczesnej i polskiej literatury fantastycznonaukowej.
W Książnicy Kopernikańskiej można przeczytać jego rozprawy:
Z drugiej strony jako literat Maciej Wróblewski jest autorem głośnej powieści "Historie Jakuba Blottona z widokiem na Toruń" oraz szeregu opowiadań dla dzieci:
"Piernikowy smak życia" jest wydawnictwem popularnym, poświęconym historii toruńskiego piernika i dziejom rzemiosła piernikarskiego.
Z książki dowiemy się:
- o związkach miodowo-korzennego ciastka z Dalekim Wschodem,
- o konkurencji między Toruniem i Norymbergą,
- o oryginalnej toruńskiej formie piernika, czyli "katarzynce",
- o mistrzach sztuki piernikarskiej i skromnych czeladnikach,
- o recepturach i przepisach na różne pierniki,
- o słynnej rodzinie Wesse i jej fabryce,
- o różnicach między miękkim i twardym ciastem,
- o rozgłosie, jaki pierniki przynosiły Toruniowi.
W książce zamieszczono bardzo dużo zdjęć starych form do wypieku piernika, przedstawiających rozmaite sceny rodzajowe, zwierzęta, damy, żołnierzy, świętych.
Książkę kończy legenda o powstaniu toruńskiej "katarzynki" - wśród wielu zmyślonych podań, autor opisał historię prawdziwą.
Książka jest bardzo pięknie wydana i bogato ilustrowana.
Katarzyna Kluczwajd
Pierniczana orbita
Seria: Toruń SPACErkiem
Wydawca:
Stowarzyszenie Historyków Sztuki
Toruń 2015
Sygnatura SIRr VIII/T-172b
Książka "Pierniczana orbita" to pierwsza publikacja z serii "Toruń SPACErkiem".
W sumie ukazały się już:
– Pierniczana orbita (2015)
– Krzyżacka orbita (2015)
– Astronomiczna orbita (2016)
– Kinowo-filmowa orbita (2017)
Ich autorką jest pani Katarzyna Kluczwajd – historyk sztuki, regionalistka oraz popularyzatorka sztuki i dziejów Torunia.
„Pierniczana orbita” to przewodnik po Toruniu śladami miejsc związanych historią piernika i piernikarstwa.
Przewodnik roi się od ciekawostek, anegdot, osobliwości i zaskoczeń.
W książce znajdziemy oczywiście opis fabryki Gustava Weesego przy ul. Stumykowej.
Oprócz tego poznamy sylwetki innych toruńskich piernikarzy i lokalizacje ich zakładów, właścicieli toruńskich cukierni i sklepów, handlujących piernikami, funkcjonujące w mieście muzea piernika,
Książka zawiera unikalne zdjęcia i reklamy prasowe, pochodzące głównie z XIX i początków XX wieku oraz z okresu międzywojennego.
Gorąco polecamy.
Katarzyna Kluczwajd
"Piernikajki, czyli toruńskie piernikowe bajki"
Spotkanie autorskie
22 października 2018
Książnica Kopernikańska
W poniedziałek 22 października 2018 roku o godz. 18.00 w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu przy ul. Słowackiego 8 odbyło się spotkanie autorskie z Katarzyną Kluczwajd poświęcone jej najnowszej książce "Piernikajki, czyli toruńskie piernikowe bajki".
Katarzyna Kluczwajd to bardzo dobrze znana w Toruniu historyk sztuki, zabytkoznawca i regionalista, autorka wielu książek i artykułów, poświęconych kulturze naszego miasta, twórczyni bloga „toruniarnia” – https://toruniarnia.blogspot.com/ – będącego skarbnicą wiedzy o kulturze i sztuce, o zabytkach, architekturze i rzemiośle artystycznym Torunia.
Spotkanie autorskie było bardzo smakowite, gdyż dotyczyło piernikowych bajek, sposobu ich przyrządzania, potrzebnych składników, ich proporcji, przygotowania ciasta, doboru dodatków, rozmaitych form, smaków i oczywiście ich degustacji.
Bajki wcale nie dla najmłodszych są również wyrazem zamiłowania autorki do zabaw językiem i gier słownych.
Historia Torunia, życie codzienne jego mieszkańców, zabytki miasta posłużyły autorce jako inspiracja do tworzenia nowych bajek toruńskich, literackiego uzupełniania luk w wiedzy faktograficznej, wydobywania morałów i zachęcania do refleksji nad obecną wokół nas przeszłością.
Goście Katarzyny Kluczwajd dowiedzieli się, jak narodził się pomysł na "Piernikajki", jakie były jej inspiracje, po co pisała bajki, jakich nowych bohaterów stworzyła, jakie nowe terminy i słowa pojawiły się w bajkach.
"Piernikajki" wyjaśniają co mają ze sobą wspólnego gender i toruńskie pierniki?
Dlaczego w herbie miasta znajduje się klucz?
Gdzie w czasach Kopernika kupowano najlepsze korzenne ciastka?
Ile lukrodransów liczy piernigodzina?
Kiedy słynne toruńskie wypieki służyły za lekarstwo?
Jak odróżnić w smaku pierczyki, piaskowce i zygmunciki?
Czy to prawda, że pierniki jedzono kiedyś jako dodatek do… karpia?
"Piernikajki" to 36 bajek pełnych humoru, gry słowami i gry w skojarzenia, które gwarantują czytelnikom wyśmienitą intelektualna zabawę.
W krótkich opowiadaniach przeplata się w nich prawda z fantazją, przeszłość ze współczesnością.
Książka ilustrowana jest bardzo pięknymi magicznymi zdjęciami członków "Toruńskich Spacerów Fotograficznych".