Konferencja naukowo – metodyczna
27 listopada 2014 roku w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika odbyła się kolejna już konferencja naukowo – metodyczna z cyklu Region kujawsko – pomorski w przeszłości. Tym razem poświęcona Znanym i nieznanym ludziom regionu kujawsko – pomorskiego. Organizatorami spotkania byli: prof. Waldemar Rozynkowski, dr Małgorzata Strzelecka i dr Michał Targowski.
Zebranych gości przywitał w imieniu Władz Instytutu prof. Jarosław Kłaczkow.
Konferencję rozpoczął prof. Waldemar Rozynkowski, dokonując prezentacji książki, która jest zbiorem referatów z poprzedniej sesji: Nekropolie i miejsca pamięci regionu kujawsko-pomorskiego. Omówił pokrótce ich treść i przypomniał nazwiska autorów poszczególnych rozdziałów.
Podobnie jak w latach poprzednich, konferencja została podzielona na część naukową i metodyczną. W pierwszej przedstawione zostały badania nad wybranymi zagadnieniami, w drugiej - nauczyciele historii i osoby związane z naszym regionem, zaprezentowały swoje odkrycia, osiągnięcia i autorskie projekty.
Pierwszy referat, autorstwa Joanny Karczewskiej i Dariusza Karczewskiego, poświęcony został Kazimierzowi Konradowicowi - twórcy księstwa kujawskiego. Syn Konrada Mazowieckiego, poprzez związki genealogiczne (druga żona, Konstancja), ale też współpracę gospodarczą, nawiązał ścisłe kontakty ze Śląskiem. Po śmierci ojca połączył w swoich rękach dwie znaczące politycznie ziemie – kujawską i łęczycką. Dariusz Karczewski omówił przebieg walk, m. in. ze Świętopełkiem Pomorskim o przyległe ziemie, a także wspomniał, że to właśnie za czasów księcia Konrada Kujawy ugruntowały swoją pozycję.
Sobiesław Szybkowski opowiedział o karierze Andrzeja z Pierowej Woli, który, mimo iż wśród swych przodków nie posiadał wysoko postawionych urzędników, doszedł aż do stanowiska wojewody brzeskiego. Pełnił również funkcję asesora w sądach szlacheckich oraz arbitra. Pod koniec życia był właścicielem jednego miasta, 13 wsi lub ich części oraz trzech posiadłości, jakie wniosła do małżeństwa żona Dorota z Komorowa.
Dzieje włocławskiej burżuazji przełomu XIX i XX wieku przybliżył słuchaczom Tomasz Dziki. Miasto to było w II poł. XIX w. i w początkach wieku XX jednym z największych ośrodków przemysłowych Królestwa Polskiego. Prelegent, na przykładzie rodziny Bojańczyków, pokazał zmiany, jakie zaszły zarówno w statusie materialnym, jak i w sferze mentalnej rzemieślników. Kazimierz Bojańczyk nie tylko produkował, ale też zajmował się dystrybucją swoich towarów, dzierżawił nieruchomości i prowadził własny szynk alkoholi. Dbał o swoje interesy i edukację dzieci, nie uczestniczył jednak w życiu publicznym. Jego syn, Rafał, a później wnuk Wincenty nie skupiali się wyłącznie na powiększaniu rodzinnego dobytku. Aktywnie angażowali się w wiele inicjatyw o charakterze społecznym (m. in. prace na rzecz budowy mostu, tworzenie ochotniczej straży pożarnej).
Ksiądz Bartosz Kleist przywołał postać Jana Kasprowicza i jego związki z Kujawami. Zwrócił uwagę na to, iż motywy kujawskie pojawiają się w twórczości poety na przestrzeni wielu lat. Omówił także miejsca, zwłaszcza w Inowrocławiu, które odwołują się do pamięci o Kasprowiczu.
O kultywowanej pamięci innego poety opowiedziała Agnieszka Laddach. W Pelplinie, z którym związany był ks. Janusz Pasierb, wymiera pokolenie, które miało z nim osobisty kontakt. Osób znających jego wrażliwość i przyzwyczajenia, spędzających z nim czas w nadmorskim Żarnowcu, gdzie tworzył, jest coraz mniej. Młodzi ludzie mogą poznać go jedynie za pośrednictwem jego tekstów.
Ostatnim referatem tej części spotkania było wystąpienie Moniki Pest: Z miłości do „czarnej sztuki”, czyli o korespondencji polskich typografów do Zygfryda Gardzielewskiego (1914–2001). Słuchacze dowiedzieli się, że Zygfryd Gardzielewski, twórca Antykwy Toruńskiej, piątej polskiej czcionki i pierwszej powojennej w historii drukarstwa polskiego, przez ponad dwadzieścia lat kierował Oficyną Drukarską Książnicy Miejskiej. W Sekcji Dokumentów Życia Społecznego UMK znajduje się spuścizna Janiny i Zygfryda Gardzielewskich. Znajdziemy tam np. fotografie, materiały dotyczące życia i twórczości typografa i grafika, korespondencję (m. in. z Janem Kuglinem, Stanisławem Gliwą).
Po Komunikatach i prezentacjach wręczone zostały medale „Zasłużony dla Olimpiady Historycznej”. Idea olimpiady historycznej narodziła się w Toruniu. Czterdzieści lat temu Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Historycznego zaproponowało Marianowi Biskupowi utworzenie konkursu historycznego. Wspólnie z Henrykiem Samsonowiczem podjęli się realizacji tego zadania. Dziś to impreza o charakterze ogólnopolskim.
Część metodyczną poprowadzili: dr Małgorzata Strzelecka i dr Michał Targowski. W jej ramach zaprezentowane zostały następujące referaty:
- Katarzyna Minczykowska: Postać Elżbiety Zawackiej w działaniach popularyzatorskich i edukacyjnych w zakresie historii.
- Jarosław Czarnomski, Grzegorz Radomski: Pamięć o byłych nauczycielach jako forma budowania tradycji szkoły i kreowania wzorca osobowego w LO w Sierpcu.
- Daniel Piotrowski: „Fordon moim domem” - w poszukiwaniu zagubionej tożsamości mieszkańców jednej z dzielnic Bydgoszczy.
- Grażyna Jaśniowska: Jan Kasprowicz – patron Szkoły Podstawowej nr 10 w Inowrocławiu.
- Dariusz Chrobak: Znani i nieznani mieszkańcy ziemi dobrzyńskiej w kształtowaniu postaw młodego pokolenia na przykładzie SP Czernikowo.
- Szymon Wiśniewski: Projekt edukacyjny - 70 rocznica bitwy pod Monte Cassino i udział mieszkańców Golubia-Dobrzynia w II wojnie światowej
- Mateusz Głowacki: Józef Otto hr. Skarbek (1819-1900) - życie, działalność i spuścizna ostatniego dziedzica Osięcin z perspektywy edukacji historycznej i regionalnej
Termin kolejnej konferencji został już wyznaczony na 26 listopada 2015 r.