poniedziałek, 21 marca 2022

Eugeniusz Przybył - Toruń okupacyjny wrzesień 1939-styczeń 1945 w dzienniku malarza i bibliofila

 



Rysunek otwartej książki

Eugeniusz Przybył

Toruń okupacyjny wrzesień 1939-styczeń 1945 w dzienniku malarza i bibliofila

z rękopisu wydali i opracowali Janusz Tondel, Roman Tondel

Wydawcy: 
Polskie Towarzystwo Historyczne
Towarzystwo Miłośników Torunia

Toruń 2019

Sygnatura SIRr VIII/T-209



Eugeniusz Przybył urodził się w Łodzi w 1884 r., zmarł w Toruniu w 1965 r.

Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Florencji, Paryżu.

W 1920 r. przeniósł się  do Torunia, gdzie został nauczycielem rysunków.

Był działaczem Konfraterni Artystów, Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela, Związku Polskich Artystów Plastyków.

W czasie okupacji skutecznie ochronił przed zniszczeniem swój książkowy i artystyczny dobytek.

Po wojnie został pracownikiem akademickim na Wydziale Sztuk Pięknych UMK.

Dziennik Eugeniusza Przybyła obejmuje 46 zeszytów, oprawionych przez samego autora, i liczących od 60 do 150 kartek.

Zapiski obejmują okres od 1 września 1939 roku do 31 stycznia 1946 roku.

Autor robił notatki codziennie, również w niedziele i święta.

Dziennik jest źródłem informacji o życiu codziennym mieszkańców Torunia w okresie niemieckiej okupacji.

Walorem dziennika jest  wartki styl literacki.

Drukiem wydano najciekawsze fragmenty dziennika z lat wojny.

Poruszane tematy obejmują:

  • strategię przetrwania,
  • początki okupacji,
  • represje,
  • problemy bytowe,
  • wyprzedaż sprzętów domowych,
  • mieszkanie,
  • wyżywienie,
  • niemieckich sublokatorów,
  • ulice i sklepy,
  • zmiany w architekturze,
  • brak znajomych twarzy na ulicach,
  • restauracje i kawiarnie,
  • niemieckie imprezy,
  • leki, obawy, nudę i samotność,
  • życie towarzyskie,
  • politykę,
  • bibliofilstwo,
  • miraże, bajki, plotki,
  • opisy przyrody,
  • ostatnie lata i miesiące wojny.