Pomorze czy Toruń?
O siedzibie władz wojewódzkich rozstrzygnąć musi interes całego Pomorza
Wydawca: Komitet Obywatelski m. Bydgoszczy
Bydgoszcz 1937
Sygnatura SIRr XXIII/7
1 kwietnia 1938 roku granice województwa pomorskiego powiększyły się w stosunku do granic administracyjnych określonych w 1920 roku.
Do województwa pomorskiego włączono wówczas 6 powiatów z województwa poznańskiego i 4 powiaty z województwa warszawskiego.
Częścią Wielkiego Pomorza stały się Bydgoszcz i Inowrocław.
Zanim doszło do utworzenia Wielkiego Pomorza region przeżył spór na temat stołeczności powiększonego województwa.
Toruń – dotychczasowa siedziba wojewody – był miastem mniejszym niż Bydgoszcz (największy ośrodek przemysłowy województwa).
Do stolicy województwa aspirowała również bardzo szybko rosnąca portowa Gdynia – w dłuższej perspektywie przewidywana na stolicę województwa.
W Bydgoszczy najznamienitsi obywatela miasta utworzyli Komitet Obywatelski, którego nakładem w 1937 roku ukazało się opracowanie przedstawiające argumenty za kandydaturą Bydgoszczy.
![]() |
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/50643 |
Bydgoszczanie wystąpili z polemiką wobec opracowania przygotowanego wcześniej w Toruniu: "Toruń w granicach Wielkiego Pomorza : Kilka uwag w sprawie siedziby Władz Państwowych Województwa Pomorskiego" - wydawca: Komitet Obywatelski m. Torunia, Toruń 1937, (Sygnatura SIRr XXIII/8).
Autorzy opracowania przedstawili również wiele argumentów na korzyść Bydgoszczy:
- centrum geograficzne Pomorza (geograficzne i komunikacyjne)
- tętno życia (przemysłowego, handlowego, demograficznego, oświatowego, społecznego, sportowego)
- kultura i polskość Bydgoszczy (liczba Niemców w Bydgoszczy spadła od 1919 roku z 83% do 7,4%)
- Bydgoszcz jest gotowa, by stać się siedzibą władz wojewódzkich (mnóstwo budynków gotowych do przyjęcia urzędów i mieszkań dla urzędników)
- vox populi (Bydgoszcz już jest siedzibą wielu stowarzyszeń i urzędów pomorskich)
![]() |
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/50643 |