Lidia Smentek - Zygmunt Moczyński. Podróż do źródeł

 

Lidia Smentek

Zygmunt Moczyński. Podróż do źródeł

Polskie Wydawnictwa Reklamowe

Toruń 2017

Sygnatura SIRr IIIb/Moczyński Zygmunt

Prof. Lidia Smentek choć zawodowo jest cenionym fizykiem z pasją i poświęceniem odtworzyła koleje życia zasłużonego toruńskiego kompozytora i patrioty.

Książka jest biografią Zygmunta Moczyńskiego (1871-1940).

Działał w przedwojennym Toruniu, ale związany był również z Bydgoszczą, Chełmnem, Rogoźnem, Paradyżem, Koźminem, Berlinem, Szczecinem.

Był on pomorskim kompozytorem, organistą, dyrygentem, animatorem życia muzycznego.

Zasłynął jako wirtuoz organów.

Był też wicedyrektorem Konserwatorium Muzycznego w Toruniu.

Tworzył muzykę religijną i patriotyczną.

Skomponował "Hymn Pomorza", "Zaślubiny morza", "Witaj polskie morze nasze", "Straż nad Wisłą".

Był patriotą - już w 1939 roku założył konspiracyjny "Batalion Śmierci za Wolność".

Został uwięziony przez Gestapo, torturowany i rozstrzelany w Palmirach.

Książka podzielona jest na trzy części.

Część pierwsza przedstawia losy kompozytora w ujęciu chronologicznym.

Część druga poświęcona jest rodzinie Moszczyńskich i drzewu genealogicznemu kompozytora.

Część trzecia ma charakter fotograficzny, znajdziemy tu zeskanowany spis kompozycji Zygmunta Moczyńskiego, zdjęcia jego rękopisów i kopie opublikowanych utworów.

Leszek Gnoiński - Republika : nieustanne tango

 

Leszek Gnoiński

Republika
Nieustanne tango

Wydawcy:
Kayax
Wydawnictwo Agora

Warszawa 2016

Sygnatura SIRr XXXIIId/45

To książka o zespole Republika.

To biografia zespołu napisana niezwykle drobiazgowo, z dbałością o szczegóły.

Przy tym relacja jest żywa, dynamiczna, czyta się ja jednym tchem.

Książka opowiada o członkach grupy, o publiczności , o fanach, o polskim życiu muzycznym lat 80-tych i 90-tych.

Poznajemy historie polskiego rocka i kulisy przemysłu muzycznego.

Wielkim walorem opowieści są osobiste relacje uczestników i świadków opowiadanych historii.

Najważniejsze są wypowiedzi i wspomnienia samych członków zespołu.

Książka jest dziennikiem i encyklopedią - liczy blisko 770 stron.

Uzupełniają ją dyskografia Republiki i Grzegorza Ciechowskiego.

Całość zamyka kalendarium obejmujące lata 1979 - 2016.

Książkę wzbogacają liczne zdjęcia muzyków Republiki.

Ewa Gawrońska - Polskie życie muzyczne na Pomorzu w latach 1920-1939

 

Ewa Gawrońska 

Polskie życie muzyczne na Pomorzu w latach 1920-1939

Wydawnictwo Adam Marszałek

Toruń 2016

Sygnatura SIRr XXXIIId/42

Ewa Gawrońska jest doktorem nauk historycznych.

Od 1993 roku związana jest z Zespołem Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu.

Jest też autorką książki "Szkolnictwo muzyczne Torunia w latach 1921-1960" wydanej w 2002 roku.

Monografia "Polskie życie muzyczne na Pomorzu w latach 1920-1939" poświęcona jest funkcjonowaniu pomorskich orkiestr, chórów, szkół muzycznych i towarzystw muzycznych.

Zakres terytorialny pracy obejmuje przedwojenne granice województwa pomorskiego do reformy administracyjnej z 1938 roku (bez Wolnego Miasta Gdańska i regionu bydgoskiego).

Znajdziemy więc w książce nie tylko wiadomości o życiu muzycznym na lewym brzegu Wisły (Chojnice, Czersk, Gdynia, Gniew, Chylonia, Kamień Pomorski, Kartuzy, Kościerzyna, Laskowice, Nowe, Pelplin, Puck, Sępólno, Skórcz, Starogard, Świecie, Tczew, Tuchola, Wejherowo, Więcbork), ale również na prawym brzegu Wisły (Brodnica, Chełmno, Chełmża, Działdowo, Golub, Grudziądz, Jabłonowo Pomorskie, Kowalewo, Lidzbark, Lubawa, Nowe Miasto, Toruń, Podgórz, Wąbrzeźno)

Autorka przedstawia również działalność solistów, zespołów, kompozytorów i osób zasłużonych dla rozwoju życia muzycznego na Pomorzu.

Opisano zarówno działalność amatorów jak i zawodowych muzyków.

Książka podaje również informacje o artystach spoza Pomorza i z zagranicy, jeśli koncertowali na Pomorzu.

Szeroko opisane zostało funkcjonowanie szkół muzycznych, zarówno proces kształcenia jaki i działalność koncertowa.

W publikacji znajdziemy również charakterystykę czasopism muzycznych oraz omówienie artykułów na temat w muzyki w prasie pomorskiej.

Autorka zaprezentowała również wydawnictwa muzyczne związane z muzyką regionu.

Bardzo ciekawe wiadomości dotyczą audycji muzycznych emitowanych w Rozgłośni Pomorskiej Polskiego Radia.

Omówiona została również działalność muzyczna teatrów istniejących na Pomorzu w okresie międzywojennym.

Osobne rozdziały poświęcone są koncertom, które odbywały się na Pomorzu oraz działalności orkiestr pomorskich.

Szczególnie wiele wiadomości dotyczy działalności chórów.

Wynika to z niezwyklej popularności tej formy życia muzycznego w okresie międzywojennym.

Chórów było bardzo dużo i były bardzo aktywne.

Działały nawet w najmniejszych miejscowościach.

Były to przede wszystkim chóry amatorskie zrzeszone w Pomorskim Związku Kół Śpiewaczych.

Książka przedstawia więc życie muzyczne w całej swojej różnorodności i bogactwie form.

Szymanowski - Od Tymoszówki do Atmy

 

Szymanowski
Od Tymoszówki do Atmy

Encyklopedia Muzyczna PWN
Wydanie Specjalne

Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA

Kraków 2012

Sygnatura SIRi XV/MU-1-Szymanowski

Wydanie specjalne poświęcone Karolowi Szymanowskiemu (1882-1937) zawiera rozbudowane i uaktualnione hasło biograficzne autorstwa wybitnej muzykolog prof. Zofii Helman.

Biografia kompozytora zawiera kronikę życia kompozytora oraz katalog jego utworów.

Bardzo dużo miejsca poświecono analizie jego twórczości. indywidualnemu stylowi Szymanowskiego, recepcji jego kompozycji.

Wydanie specjalne zawiera również hasła poświęcone kompozytorom, wykonawcom, muzykologom i innym postaciom, których życie lub twórczość wiązały się z osobą Karola Szymanowskiego.

Wydanie specjalne jest bogato ilustrowane wizerunkami Szymanowskiego, fotografiami przedstawiającymi afisze i zapowiedzi koncertów, autografy, okładki wydawnictw, partytury utworów, zdjęcia z przedstawień operowych i baletowych.

Marlena Winnicka - Jan Michał Wieczorek (1904-1980)

 

Marlena Winnicka

Jan Michał Wieczorek (1904-1980)
toruński pedagog, dyrygent i kompozytor

Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego

Bydgoszcz 2013

Sygnatura SIRr IIIB / Wieczorek Jan

Dr Marlena Winnicka jest adiunktem w Katedrze Teorii Muzyki na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Chcielibyśmy gorącą polecić jej obszerną monografię poświęconą Janowi Michałowi Wieczorkowi.

Urodził się w Zwiniarzu w powiecie lubawskim.

W 1925 roku przeniósł się do Torunia, gdzie został nauczycielem śpiewu w Gimnazjum im. Kopernika.

Jednocześnie rozpoczął naukę w Konserwatorium Pomorskiego Towarzystwa  Muzycznego w klasie wiolonczeli.

Studiował również w Poznaniu (u Feliksa Nowowiejskiego) i w Pradze.

Od 1932 roku był nauczycielem w Pomorskiej Szkole Muzycznej w Toruniu.

Po wojnie pracował miedzy innymi w Szkole Muzycznej w Toruniu, Liceum Pedagogicznym dla Wychowawczyń Przedszkoli i w Studium Nauczycielskim.

Jan Michał Wieczorek równocześnie komponował, dyrygował, zakładał chóry i nauczał.

Związany był miedzy innymi z chórami "Dzwon" i "Harfa".

Jan Michał Wieczorek był miłośnikiem folkloru i muzyki ludowej, szczególnie inspirowały go Kaszuby.

Był bardzo płodnym kompozytorem.

Tworzył utwory sceniczne, kompozycje wokalno-instrumentalne, kompozycje chóralne, kompozycje instrumentalne.

Opracowanie Marleny Winnickiej zostało uzupełnione o aneksy:
- gatunkowy spis kompozycji
- wykaz utworów nagrodzonych na konkursach kompozytorskich
- wykaz nagród
- recenzje prasowe
- wiersze autorstwa Jana Michała wieczorka
- wspomnienia o bohaterze ksiązki

To wielkie szczęście dla naszego miasta i toruńskiego środowiska muzycznego, że doczekaliśmy się obszernej publikacji o kompozytorze i pedagogu, który odcisnął trwały ślad w historii kultury Torunia XX-go stulecia.

Grzegorz Gerwazy Gorczycki

 

Wśród zrealizowanych ostatnio przez Dział Informacyjno - Bibliograficzny kwerend, na pewno zainteresuje czytelników ta, poświęcona postaci Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego - wybitnego kompozytora epoki baroku, zwanego "polskim Händlem".

Gorczycki urodził się około 1667 roku w rodzinie zamożnych wolnych kmieci - Gorczyców - ze wsi Rozbark (dziś dzielnica Bytomia).

Rozbark leżał wówczas na terenie Królestwa Czech, ale przynależał pod względem administracji kościelnej do diecezji krakowskiej.

Gorczycki studiował w Pradze i Wiedniu filozofię, nauki wyzwolone i teologię.

Po przyjęciu świeceń kapłańskich został wysłany na dwa lata (1692-1694) do Chełmna, gdzie reorganizowano wówczas tzw. Akademię Chełmińską (7-klasowe gimnazjum).

Prowadził tu wykłady z retoryki i poezji oraz kierował kapelą kościoła prezbiterialnego.

Na dawnym budynku Seminarium Księży Misjonarzy - dzisiaj budynek Sądu Rejonowego w Chełmnie - już w 1961 roku odsłonięto tablicę jego pamięci.

W 1995 roku został patronem Państwowej Szkoły Muzycznej I Stopnia w Chełmnie.

Również jedna z ulic Chełmna nosi imię Gorczyckiego.

W 1698 roku Grzegorz Gorczycki został mianowany kapelmistrzem katedry na Wawelu, którą to funkcję sprawował przez 36 lat, aż do swojej śmierci w 1734 roku.

Jego obowiązki jako kapelmistrza obejmowały dyrygowanie, przygotowywanie repertuaru, komponowanie własnych utworów, przygotowywanie kompozycji innych autorów, utrzymywanie tradycyjnego repertuaru i wprowadzanie nowego.

Gorczycki był kompozytorem muzyki kościelnej.

Wśród jego dzieł na wyróżnienie zasługuje "Completorium" - olbrzymi 600-taktowy  religijny koncert wokalno-instrumentalny.

"Completorium" wykazuje znamiona takiej techniki, jaką wkrótce zabłysnąć miały wielkie oratoria Georga Friedricha Händla.

Wiele rękopisów wybitnych dzieł Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego zostało odkrytych dopiero w XX wieku.

W księgozbiorze Działu Informacyjno - Bibliograficznego znajdują się następujące publikacje,  w których można znaleźć informacje o Gorczyckim:

Zygmunt M Szweykowski - hasło: Gorczycki - s. 395-400

[w:] Encyklopedia Muzyczna PWM - Tom 3 - "efg" - Część biograficzna
Polskie Wydawnictwo Muzyczne - Kraków 1987

Sygnatura SIRi XV/MU-1-t.3

 

hasło: Grzegorz Gerwazy Gorczycki - s. 44-45

[w:] Janusz Mechanisz - Poczet Kompozytorów Polskich

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne - Warszawa 1993

Sygnatura SIRi XVIa/SZT-9

 

hasło: Gorczycki Grzegorz Gerwazy - s. 165-167
[w:] Słownik Muzyków Polskich - Tom 1 - "A-Ł"

Polskie Wydawnictwo Muzyczne - Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk - Kraków 1964

Sygnatura SIRi XVIa/SZT-10a

 

Adolf Chybiński - hasło Gorczycki Grzegorz Gerwazy - s. 292
[w:] Polski Słownik Biograficzny - Tom VIII, zeszyt 2 (37)

Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk - Wrocław-Kraków Warszawa 1959

Sygnatura SIRi XVIa/1-t.8

 

Alicja Wardęcka-Gościńska - hasło: Gorczycki, Gorczyca, Grzegorz Gerwazy - s. 1298

[w:] Encyklopedia Katolicka - tom V
Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Lublin 1989
Sygnatura SIRi XV/R--4-t.5

 

hasło: Gorczycki Grzegorz Gerwazy - s. 62-63

[w:] Stefan Rafiński - Chełmiński Słownik Biograficzny

Wydawnictwo Muzeum Ziemi Chełmińskiej - Chełmno 2006

Sygnatura SIRr IIIA/67

 

Anna Soborska - Zielińska - Chełmińskie pomniki i tablice pamiątkowe
s. 63-65, 182-186

Wydawnictwo Muzeum Ziemi Chełmińskiej - Chełmno 2001

Sygnatura SIRr VIII/C-14

  

Poza tym w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej znajdują się jeszcze kolejne publikacje:

1. Klimek Mariusz, Kompozytor i wykonawca : wspomnienie o Grzegorzu Gerwazym Gorczyckim (1665/67-1734) //Niedziela //Głos z Torunia .-2002 , nr 23 .-s. III - Sygnatura KM 05145-02-1
2. Frankowski Stanisław, Toruńska szkoła organistów //Nowości .-1996 , nr 164 .-s. 5 - Sygnatura KM 01473-1996/4
3. (hak), Kapelmistrz patronem //Gazeta Toruńska 1995, nr 100, s. 9 - Sygnatura KM 01370
4. (hak), Imię na jubileusz //Gazeta Toruńska 1995 nr 108 s. 14 - Sygnatura KM 01370
5. Hinz Edward, Muzyka kościelna w Chełmnie, Studia Pelplińskie, R. XVIII:1987, s. 275 - Sygnatura MAG TN 21802
6. Idaszak Danuta, Litania Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego - nowe źródło do polskiego koncertu wokalno-instrumentalnego z okresu baroku [w:], Dzieło muzyczne - teoria, historia, interpretacja, praca zbiorowa, Kraków 1984, s. 277-282 - Sygnatura 195214
7. Gorczycki Grzegorz Gerwazy, Completorium. Partitura., Kraków 1978 - Sygnatura Nuty 364 N
8. Schenk Wacław, przyczynek do biografii Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, Muzyka (1978), nr 2, s. 73-75 - Sygnatura KM 04215
9. Mrowiec Karol, Nowo odnalezione największe dzieło Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, Muzyka (1975) nr. 2, s. 108-112 - Sygnatura KM 04215
10. Idaszak Danuta, Litania. Nowo odkryty utwór Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, Ruch Muzyczny 18 (1974), nr 17, s. 2 - Sygnatura MAG 04114-74
11. Kaczorowska-Guńkiewicz Mirosława, Do biografii Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, Muzyka (1973), nr 4 , s. 83-96 - Sygnatura KM 04215
12. Węcowski Jan, Grzegorz Gerwazy Gorczyczki w świetle najnowszych odkryć i badań , [w:] Studia Hieronymo Feicht septuagenario dedicata, Kraków 1967, s. 227-234 - Sygnatura 122656
13. Szweykowski Zygmunt Marian, Notatki z zapomnianej przeszłości. (1) Pięć nieznanych utworów Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, Ruch Muzyczny 2 (1958), nr 5, s. 26-28 - Sygnatura MAG 04114-58/1
14. Feicht Hieronim, Do biografii Gorczyckiego, Polski Rocznik Muzykologiczny, T. 2, 1936, s. 98-99 - Sygnatura TN 0609
15. Chybiński Adolf, Przyczynki do historii krakowskiej kultury muzycznej w XVII i XVIII wieku, Wiadomości Muzyczne, rok 1925: nr 5/6 (s. 133-147), nr 7 (s. 179-186), nr 8 (s. 218-224), nr 9 (s. 246-250), rok 1926: nr 10( s. 2-7) - Sygnatura KM 0639