"W krwawem polu srebrne ptaszę". Powstanie styczniowe na Pomorzu i Kujawach

 

"W krwawem polu srebrne ptaszę"
Powstanie styczniowe na Pomorzu i Kujawach

Pod redakcją Wojciecha Polaka i Michała Białkowskiego

Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen

Bydgoszcz 2013

Sygnatura SIRr VIb/6-34

Powstanie styczniowe (1863-1864) toczyło się bezpośrednio na terenie obecnego województwa kujawsko-pomorskiego.

Na Kujawach wschodnich i ziemi dobrzyńskiej doszło do wielu bitew potyczek i utarczek.

Dodatkowo Kujawy zachodnie, ziemia chełmińska, Bory Tucholskie i Kociewie były zapleczem dla powstańców, które dostarczało ochotników i broń.

Na terenie Pomorza i Kujaw było blisko sto miejscowości związanych z powstaniem styczniowym.

Ich wykaz opracował Andrzej Hermann w aneksie do polecanej dziś książki.

Dodatkowo Andrzej Hermann i Józef Rusiecki są autorami map Kujaw i ziemi dobrzyńskiej , na których zaznaczono miejsca bitew i potyczek.

W książce zamieszczono również liczne fotografie, przedstawiające najważniejsze miejsca martyrologii powstańczej autorstwa Magdaleny Szatkowskiej, Andrzeja Hermanna, D. Chrobaka,  H. Miłoszewskiego, M. Białkowskiej, G. Stępnia, N. Chylińskiej i innych.

Książka "W krwawem polu srebrne ptaszę. Powstanie styczniowe na Pomorzu i Kujawach" zaczerpnęła swój tytuł od pieśni powstańczej do słów Wincentego Pola i z muzyką Alfreda Bojarskiego.

Na końcu książki znajduje się aneks opracowany przez Michała Białkowskiego zawierający obok tej pieśni, również inne pieśni patriotyczne i religijne z okresu powstania styczniowego.

Książka stanowi zbiór siedmiu artykułów upamiętniających 150 rocznicę wybuchu powstania styczniowego.

Szczepan Wierzchosławski 
Pomorze i Kujawy w powstaniu styczniowym 1863-1864 - aspekt militarny i polityczny

Andrzej Hermann
Powstanie styczniowe na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego - bitwy i potyczki, mogiły i cmentarze, pomniki i epitafia

Michał Białkowski
"Nie zapomnijcie mnie nigdy, nigdy!" Pułkownik Elbano Stanislao de Bechi (1828-1863) - włoski bohater powstania styczniowego

Aleksandra Jankowska
Dlaczego Wojciech Kętrzyński (1838-1918) poparł powstanie styczniowe?

Szymon Gajewski
Św. Brat Albert Chmielowski CFA (1845-1916), powstaniec - malarz - zakonnik - społecznik - apostoł ubogich

Wojciech Polak
Józef Piłsudski wobec powstania styczniowego

Sylwia Galij-Skarbińska
Chwała zwyciężonym. Motyw powstania styczniowego w powieści "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej

Anna Zakrzewska, Tadeusz Zakrzewski - Toruń i jego nadgraniczne okolice wobec powstania styczniowego 1863-1864

 

Anna Zakrzewska
Tadeusz Zakrzewski

Toruń i jego nadgraniczne okolice
wobec powstania styczniowego
1863-1864
w 150-rocznicę

Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia

Toruń 2014

Sygnatura SIRr VIb/6-33

Książka, mająca uczcić rocznicę 150-lecia powstania styczniowego, została wydana już po śmierci Tadeusza Zakrzewskiego, znanego i cenionego toruńskiego historyka sztuki, bibliofila, historyka regionalisty, kolekcjonera.

Autorzy skupili się na związkach Torunia z powstaniem styczniowym.

Omówiono sytuację w naszym mieście przed powstaniem styczniowym i aktywność polskich działaczy patriotycznych w przeddzień wybuchu powstania.

Autorzy opisali też pomoc w przygotowaniach do powstania organizowaną w rejonie toruńskim.

Bardzo ciekawe ustalenia poczyniono odnośnie prób organizacji oddziałów powstańczych na terenie Pomorza.

Najobszerniejszy rozdział opracowania zawiera informacje na temat akcji pomocy dla powstańców organizowanej w Toruniu i o przeciwdziałaniu takim działaniom ze strony władz pruskich.

Bardzo cennym efektem pracy twórców książki jest imienny wykaz powstańców styczniowych z Torunia.

W książce znalazło się 46 biogramów powstańczych.

Na koniec autorzy napisali o napływie Polaków do Torunia po upadku powstania i o represjach pruskich.

W książce zawarto 63 biogramy osób represjonowanych z Torunia i okolic, na 135 wspomnianych w różnych dokumentach.

Z książki dowiemy się o wkładzie Torunian w powstanie w Królestwie Polskim, o konspiracji, o ochotnikach, o zakupie uzbrojenia, o przerzutach broni przez granicę, o zbiórkach pieniędzy, o udzielaniu schronienia uciekinierom.