Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica

 

Bartłomiej Piotr Grabowski

Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica
100 rocznica odzyskania przez miasto niepodległości 

Wydawca: Ridero

Kraków 2018

Sygnatura VIII/K-5

Bartłomiej Grabowski  jest historykiem, publicystą i regionalistą.

Należy do Nadgoplańskiego Towarzystwa Historycznego w Kruszwicy oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego w Inowrocławiu.

Mieszka w Kruszwicy, gdzie zajmuje się zgłębianiem wiedzy na temat kujaw.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego książki:

- Kruszwica w czasie II wojny światowej

- Kruszwicki słownik biograficzny

- Kruszwiczanki - działaczki społeczne, kulturalne i niepodległościowe : mały słownik biograficzny (XIX-XX wiek)

- Przemysł winiarniczy w Kruszwicy : XIX-XX wiek

- Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica : 100 rocznica odzyskania przez miasto niepodległości

Książka "Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica" jest przewodnikiem historycznym.

Autor opisał pomniki i tablice upamiętniające wydarzenia z lat 1919-1945.

Szczególnie wiele z nich poświęconych jest oczywiście bohaterom i ofiarom II wojny światowej.

Na terenie gminy Kruszwica znajduje się też wiele charakterystycznych tablic pamiątkowych  Powstania Wielkopolskiego.

W książce opisano miejsca pamięci znajdujące się w następujących miejscowościach: 

• Chełmce
• Kruszwica
• Łagiewniki
• Ostrowo
• Piaski
• Polanowice
• Rożniaty
• Sławsk Wielki
• Wróble

Opisy uzupełniają fotografie tablic i pomników.

Marcin Orłowski - Opowieść o patriotycznych pomnikach okresu międzywojennego

 

Marcin Orłowski

Opowieść o patriotycznych pomnikach okresu międzywojennego

Prelekcja

26 września 2018

Książnica Kopernikańska

26 września 2018 roku w budynku głównym Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu przy ul. Słowackiego 8 odbyła się kolejna prelekcja w ramach cyklu "Toruń miasto zabytków".

Wykład wygłosił Marcin Orłowski - torunianin, z zamiłowania historyk, interesujący się dziejami Torunia, toruńskimi fortyfikacjami, historią powstań narodowych i dziejami konspiracji.

Marcin Orłowski – jest autorem publikacji „Spacerownik toruński po czasie i przestrzeni 1939-1948. Stare Miasto w chwilach rozpaczy i nadziei”.

„Spacerownik” ukazał się w 2015 roku w „Zeszytach literackich i naukowych I Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu” (sygnatura Książnicy Kopernikańskiej MAG 06422-1).

Marcin Orłowski jest również dzwonnikiem dzwonu Tuba Dei.

Swój wykład poświecił toruńskim pomnikom, które powstały w Toruniu w okresie II Rzeczpospolitej.

Autor na ponad 100 slajdach przedstawił historię pomników, tablic pamiątkowych, bram triumfalnych, obelisków, pomników nagrobnych, krzyży, a nawet kopca.

Słuchacze śledzili dzieje zarówno samych pomników jak również ich cokołów.

Często zdarzało się, że spiżowe pruskie pomniki przetapiano na tablice pamiątkowe.

Również cokoły służyły często kolejnym władzom - pruskim, polskim, komunistycznym.

Charakterystyczne dla okresu międzywojennego, było też to że wiele pomników wznoszono na terenach wojskowych, przez co nie były one ogólnodostępne.

Wśród autorów pomników należy wymienić Wojciecha Durka, Ignacego Zelka, Kazimierza Ulatowskiego.

W Toruniu wybudowano również dwa wyjątkowe pomniki - kościół Chrystusa Króla na Mokrem oraz Most drogowy im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Przedwojenne pomniki w większości były wojskowe, czasem religijne.

Do rzadkości należą te poświęcone postaciom cywilnym, jak pomnik Stanisława Moniuszki - ufundowany przez Pomorski Związek Kół Śpiewaczych z inicjatywy prezesa chóru "Lutnia" Ludwika Makowskiego.

Niestety większość z pomników została zniszczona przez Niemców w 1939 roku.

Szczególną gorliwość wykazywali miejscowi Niemcy z formacji Selbstschutzu.

Niektóre pomniki zostały odbudowane w naszych czasach - pomnik Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej przed kościołem garnizonowym św. Katarzyny czy pomnik wojewody Stefana Łaszewskiego przed Collegium Maius przy Fosie Staromiejskiej.

Obecnie Towarzystwo Miłośników Torunia finalizuje projekt odbudowy Pomnika Wojsk Balonowych, który stał w Parku Miejskim na Bydgoskim Przedmieściu.

Wszystkim zainteresowanym polecamy artykuł Marcina Orłowskiego "Opowieść o toruńskich pomnikach patriotycznych z lat 1920-1939. Rok po roku".

Artykuł ukazał się właśnie w czasopiśmie " Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie." tom 8 / 2018 (sygnatura Książnicy Kopernikańskiej MAG 06395-8).

Marcin Seroczyński - Chełmżyńskie miejsca pamięci

 

Marcin Seroczyński

Chełmżyńskie miejsca pamięci
Pomniki - tablice - kamienie

Wydawca:
Towarzystwo Przyjaciół Chełmży
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Prejsa w Chełmży

Chełmża 2013

Sygnatura SIRr VIII/Ch-12

Autorem publikacji jest uznany chełmżyński regionalista, prezes Towarzystwa Przyjaciół Chełmży i autor wielu publikacji książkowych Marcin Seroczyński.

Wydawnictwo "Chełmżyńskie miejsca pamięci : pomniki, tablice, kamienie" zawiera opis wszystkich chełmżyńskich pomników upamiętniających bogate dzieje miasta czy tablic poświęconych wybitnym jego mieszkańcom.

Autor opisał nawet pomniki nieistniejące: św. Floriana, Jana Szczypiorskiego, Obrońców Chełmży, Ofiar Grenzschutzu, Budowniczych Polski, Braterstwa Broni z Armią Czerwoną, Janka Krasickiego, starą tablicę  ks. Frelichowskiego.

Wśród istniejących miejsc pamięci można zapoznać się z dziejami blisko 30 pomników, tablic, krzyży, dębów, kamieni pamiątkowych.

Wszystkie pomniki (nawet nieistniejące) są udokumentowane również przedstawiającymi je fotografiami.

Książkę gorąco polecamy wszystkim miłośnikom regionu, mieszkańcom Chełmży i turystom zauroczonym pięknem miasta i bogactwem jego historii.