Powstanie wielkopolskie 1918-1919 na terenie powiatu nakielskiego przez pryzmat miejsc pamięci

 

Kamila Czechowska

Powstanie wielkopolskie 1918-1919 na terenie powiatu nakielskiego przez pryzmat miejsc pamięci 

Wydawca: Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna

Szubin 2011

Sygnatura SIRr VIII/In-Nakło-9

Kamila Czechowska jest wieloletnia dyrektorka Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna i Szubinie.

Posiada tytuł doktora nauk humanistycznych.

Jest historykiem regionalistą, badającą dzieje Szubina.

Propaguje również wiedzą na temat II powstania wielkopolskiego z lat 1918-1919.

Położyła wielkie zasługi jako opiekun miejsc pamięci narodowej.

Jest autorką, współautorką i redaktorką wielu książek, które dostępne są w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu: 

- Duch i czas : materiały do dziejów historii i kultury Szubina i okolicy, T. 1-8

- Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 na Pałukach i Krajnie 

- Pocztówki znad krawędzi przeszłości - dialog pokoleń, Cz. 1-3

- II wojna światowa na Pałukach i Krajnie przez pryzmat miejsc pamięci

- Powstanie wielkopolskie 1918-1919 na terenie powiatu nakielskiego przez pryzmat miejsc pamięci 

- Społeczna działalność księży katolickich Pałuk i Krajny w XIX i XX wieku

- Oto ja, poślij mnie [o ks. prałacie Janie Kątnym]

- Szubin : spacer z historią w tle

- Przewodnik : miasto i gmina Szubin 

- Pomnik nad Mogiłą Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Szubinie

- Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Szubinie : od przeszłości do teraźniejszości

- Zamkowe historie : zamek rycerski w Szubinie i jego właściciele na przestrzeni wieków

- Dzieje Szubina i okolic

Książka "Powstanie wielkopolskie 1918-1919 na terenie powiatu nakielskiego przez pryzmat miejsc pamięci" poświęcona jest miejscom pamięci położonym na Ziemi Nakielskiej, a upamiętniającym powstańców wielkopolskich.

Społeczeństwo lokalne podejmuje coraz szerszy wysiłek w kierunku odnawiania pomników, tablic pamiątkowych i kwater powstańczych na miejscowych cmentarzach.

Pomocy w tym zapale jest zgromadzenie informacji o stanie i rozmieszczeniu miejsc pamięci, pomników, kamieni pamiątkowych, tablic, grobów i mogił.

Dzięki autorce informatora dowiadujemy się też o ciągle powstających nowych obiektach upamiętniających powstańców wielkopolskich.

W książce opisano miejsca pamięci znajdujące się w:

Kcyni, Studzienkach, Mroczy, Drążnie, Nakle, Paterku, Sadkach, Dębowie, Szubinie, Kołaczkowie, Rynarzewie, Samoklęskach Dużych, Szaradowie i Zamościu(gmina Szubin)

Przewodnik miasto i gmina Szubin

 

Kamila Czechowska

Przewodnik : miasto i gmina Szubin

Wydawca: Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna

Szubin 2017

Sygnatura SIRr VIII/Sz-5

Przewodnik prezentuje miejsca pamięci położone na terenie miasta i gminy Szubin.

W książce zawarto wszystkie pozycje z Rejestru Miejsc Pamięci Narodowej miasta i gminy Szubin.

Przewodnik składa się ze zdjęć i krótkich informacji tekstowych.

Wydawnictwo dzieli się na trzy części:

1. Miasto Szubin

2. Cmentarz Parafialny w Szubinie

3. Gmina Szubin

W przewodniku znajdziemy informacje o tablicach pamiątkowych, pomnikach,  figurach i krzyżach, muzeach i izbach pamięci,  pamiątkowych głazach i dębach, kapsułach pamięci, makietach, mogiłach i grobach, cmentarzach, miejscach kaźni.

II wojna światowa na Pałukach i Krajnie

 

II wojna światowa na Pałukach i Krajnie przez pryzmat miejsc pamięci

redakcja Kamila Czechowska

Wydawca: Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna

Szubin 2009-2010

Sygnatura SIRr VIb/8-84

Książa zawiera referaty wygłoszone podczas IV sesji popularnonaukowej pod tytułem "II wojna światowa na Pałukach i Krajnie przez pryzmat miejsc pamięci narodowej".

Głównym tematem konferencji były miejsca uświęcone krwią polskich obywateli Pałuk i Krajny, którzy jesienią 1939 r. padli ofiara niemieckiego okupanta.

Miejscami egzekucji były miejskie rynki i place, ściany budynków administracji, lasy, rozstaje dróg, cmentarze żydowskie.

W książce opublikowano następujące artykuły:

- Zbigniew Biegański - Dramat września 1939 r. Refleksje i uwagi

- Alojzy Szudrowicz - Terror hitlerowski w Kcyni - miejsca pamięci

- Kamila Czechowska - Cmentarz żydowski w Szubinie miejscem masowych egzekucji na Polakach jesienią 1939 r.

- Piotr S. Adamczewski - Eksterminacja polskiej ludności parafii katolickiej pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Rynarzewie w latach 1939-1944

- Mariola Polańska - Miejsca masowych egzekucji jesienią 1939 r. w Łabiszynie i Barcinie

- Sławomir Łaniecki - Miejsca kaźni pierwszych miesięcy okupacji 1939 r. na Krajnie

Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica

 

Bartłomiej Piotr Grabowski

Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica
100 rocznica odzyskania przez miasto niepodległości 

Wydawca: Ridero

Kraków 2018

Sygnatura VIII/K-5

Bartłomiej Grabowski  jest historykiem, publicystą i regionalistą.

Należy do Nadgoplańskiego Towarzystwa Historycznego w Kruszwicy oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego w Inowrocławiu.

Mieszka w Kruszwicy, gdzie zajmuje się zgłębianiem wiedzy na temat kujaw.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego książki:

- Kruszwica w czasie II wojny światowej

- Kruszwicki słownik biograficzny

- Kruszwiczanki - działaczki społeczne, kulturalne i niepodległościowe : mały słownik biograficzny (XIX-XX wiek)

- Przemysł winiarniczy w Kruszwicy : XIX-XX wiek

- Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica : 100 rocznica odzyskania przez miasto niepodległości

Książka "Przewodnik po miejscach pamięci gminy Kruszwica" jest przewodnikiem historycznym.

Autor opisał pomniki i tablice upamiętniające wydarzenia z lat 1919-1945.

Szczególnie wiele z nich poświęconych jest oczywiście bohaterom i ofiarom II wojny światowej.

Na terenie gminy Kruszwica znajduje się też wiele charakterystycznych tablic pamiątkowych  Powstania Wielkopolskiego.

W książce opisano miejsca pamięci znajdujące się w następujących miejscowościach: 

• Chełmce
• Kruszwica
• Łagiewniki
• Ostrowo
• Piaski
• Polanowice
• Rożniaty
• Sławsk Wielki
• Wróble

Opisy uzupełniają fotografie tablic i pomników.

Sylwia Grochowina, Waldemar Rozynkowski - Barbarka : miejsce kultu, męczeństwa i pamięci

 

Sylwia Grochowina, Waldemar Rozynkowski

Barbarka : miejsce kultu, męczeństwa i pamięci 

Wydawca: Parafia rzymskokatolicka św. Antoniego

Toruń 2019

Sygnatura SIRr VIb/8-77

Najnowsza książka poświęcona podtoruńskiej Barbarce składa się z dwóch części.

1. Waldemar Rozynkowski - Z dziejów Barbarki od średniowiecza do okresu międzywojennego

2. Sylwia Grochowina - Barbarka jako jedno z miejsc niemieckich zbrodni na Pomorzu Gdańskim w 1939 roku.

Dzięki lekturze Części I czytelnik pozna historie Barbarki, jej początki w średniowieczu, dzieje od XVI do początków XX wieku, sytuacją w okresie międzywojennym.

Autor przedstawił również postać św. Barbary, jej życie i kult, popularność świętej patronki.

Dowiemy się o historii najstarszej kaplicy na Barbarce i o funkcjonowaniu cmentarza przy kaplicy.

Przeczytamy o wzniesieniu pomnika Matce Polski w 1933 roku.

Dowiemy się o bijącym na Barbarce cudownym źródle.

Poznamy postać bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego i jego rolę u początków parafii na Wrzosach.

Część II książki poświęcona jest zbrodni dokonanej przez Niemców w lesie Barbarki od września do grudnia 1939 roku.

Autorka opisała genezę zbrodni, przedstawiła wykonawców zbrodni, zrelacjonowała mechanizm zbrodni.

Przedstawiono zacieranie śladów zbrodni przez Niemców i okoliczności odkrycia zbrodni po zakończeniu wojny.

Dowiemy się czy wykonawcy zbrodni ponieśli odpowiedzialność.

Opisano formy upamiętnienia zbrodni.

Co ważne, przeczytamy dramatyczne relacje świadków zbrodni.

Do tekstu załączono również aneks zawierający:

• wykaz Polaków zamordowanych w lasach Barbarki jesienią 1939 roku (298 nazwisk)
• wykaz Polaków, których śmierć w lasach Barbarki nie została w pełni udokumentowana (33 nazwiska)

Interaktywny przewodnik po miejscach pamięci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

 

Interaktywny przewodnik po miejscach pamięci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Pod redakcją Kingi Majchrzak

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2016

Sygnatura SIRr XXXIa/79

Liczący już ponad 70 lat Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu ma szereg miejsc pamięci związanych z jego historią, jego profesorami, wydarzeniami jakie rozegrały się na jego terenie i z udziałem jego studentów.

Miejscom pamięci toruńskiej Alma Mater poświęconych było cztery edycje interdyscyplinarnego projektu edukacyjno-badawczego "Studenci wobec miejsc (nie)pamięci UMK", który był opracowany i koordynowany przez dr Kingę Majchrzak z Wydziału Nauk Pedagogicznych.

W projekt zaangażowało się bardzo wielu studentów UMK z różnych kierunków studiów.

W efekcie projektu przeprowadzono gry miejskie, organizowano wystawy, odbyto rozmowy ze świadkami historii.

Powstał również portal internetowy www.miejscapamieci.umk.pl

Owocem projektu jest również książka "Interaktywny przewodnik po miejscach pamięci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu".

Przewodnik systematyzuje podstawowe informacje o upamiętnianych przez miejsca pamięci wydarzeń oraz osobach.

Wyróżniono 36 miejsc pamięci UMK.

Są wśród nich pomniki, tablice pamiątkowe, audytoria, sale, instytuty, biura, collegia noszące imię swoich patronów.

Interaktywność publikacji przejawia się w wydrukowanych na jej kartach kodach QR.

Zeskanowanie takiego kodu umożliwia przejście do określonych stron internetowych, gdzie można uzyskać dostęp do dodatkowych materiałów.

Spis opracowanych miejsc pamięci UMK:

1. Audytorium Karola Darwina
2. Audytorium im. Profesora Władysława Bojarskiego
3. Audytorium im. Profesora Karola Koranyiego
4. Audytorium im. Profesora Wiktora Kornatowskiego
5. Audytorium im. Profesora Wacława Szyszkowskiego
6. Audytorium Profesora Antoniego Basińskiego
7. Audytorium Profesora Henryka Elzenberga
8. Audytorium Profesora Rajmunda Galona
9. Audytorium Profesora Jerzego Liczkowskiego
10. Audytorium Profesora Kazimierza Sokołowskiego
11. Audytorium Profesora Antoniego Swinarskiego
12. Audytorium Profesora Zygmunta Zielińskiego
13. Biblioteka historyczno-prawna WPiA im. Profesora Zbigniewa Zdrojkowskiego
14. Biuro Samorządu Studenckiego UMK im. Piotra Krulla
15. Centrum Badań Nieliniowych im. Juliusza Pawła Schaudera
16. Collegium Jana Pawła II
17. Instytut Aleksandra Jabłońskiego
18. Lektorium Stefana Czaji
19. Ławka upamiętniająca Johna Franksa
20. Pomnik De Revolutionibus
21. Popiersie Profesora Ludwika Kolankowskego
22. Sala im. Prof. Jana Pruffera. 1890–1959
23. Sala Profesora Tadeusza Czeżowskiego
24. Sala Profesora Artura Hutnikiewicza
25. Sala Profesora Konrada Górskiego
26. Sala Rady Wydziału im. Prof. Karola Górskiego
27. Sala wykładowa im. Profesora Leona Jeśmanowicza
28. Sala wykładowa im. Profesora Władysława Niewiarowskiego
29. Tablica upamiętniająca Grzegorza Ciechowskiego
30. Tablica upamiętniająca Zbigniewa Herberta
31. Tablica upamiętniająca Profesora Stanisława Borysowskiego
32. Tablica upamiętniająca Profesora Bronisława Jamontta
33. Tablica upamiętniająca Profesora Tymona Niesiołowskiego
34. Tablica upamiętniająca Profesora Jerzego Remera
35. Tablica upamiętniająca Rektorów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939)
36. Tablica upamiętniająca solidarność studentów UMK z powstaniem węgierskim 1956 

Przewodnik uzupełnia "Mapa miejsc pamięci UMK".

Nekropolie i miejsca pamięci w regionie kujawsko-pomorskim

 

Nekropolie i miejsca pamięci
w regionie kujawsko-pomorskim

Pod redakcją Waldemara Rozynkowskiego, Małgorzaty Strzeleckiej, Michała Targowskiego

Seria: Region kujawsko-pomorski w przeszłości

Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2014

Sygnatura SIRr VIb/9-48

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu publikuje serię wydawniczą pod tytułem "Region Kujawsko-pomorski w przeszłości".

Zbiór studiów "Nekropolie i miejsca pamięci w regionie kujawsko-pomorskim" jest pokłosiem wspólnej konferencji naukowców naukowo-dydaktycznej jaka odbyła się 21 listopada 3013 roku w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK.

Autorami referatów byli uczeni akademiccy oraz nauczyciele praktycy.

Publikacja składa się z kilkunastu artykułów:

1. Krzysztof Kwiatkowski - Pamięć kulturowa (i miejsca pamięci?) związana z przeszłością średniowieczną i wczesnonowożytną we współczesnym (administracyjnym) regionie kujawsko-pomorskim
2. Sylwia Grochowina - Eksterminacja mieszkańców Pomorza Gdańskiego podczas II wojny światowej i związane z nią miejsca pamięci (na przykładzie Torunia i powiatu toruńskiego)
3. Magdalena Niedzielska - Cmentarze jako miejsca niepamięci
4. Witold Konopka - Przeniesienie kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej jako przykład walki o „miejsca pamięci” w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
5. Dariusz Chrobak - Nekropolie i miejsca pamięci na ziemi dobrzyńskiej i ich wykorzystanie w pracy wychowawcy i nauczyciela historii Szkoły Podstawowej im. K. K. Baczyńskiego w Czernikowie
6. Magdalena Bilska-Ciećwierz, Rafał Kurzępa - Pamięć o nauczycielach i uczniach włocławskiej szkoły im. ks. J. Długosza u potomnych. Miejsca pamięci a kształtowanie postaw obywatelskich młodzieży
7. Łukasz Myszka - Fordońska Dolina Śmierci w edukacji historycznej
8. Arkadiusz Kierys - Na ratunek pamięci – prace renowacyjne i konserwatorskie na toruńskich cmentarzach
9. Mateusz Głowacki - Kujawskie miasteczko wobec „lokalnych świętych”. Miejsca pamięci w Osięcinach poświęcone Błogosławionym Męczennikom
10. Szymon Wiśniewski - Ocalić od zapomnienia. Cmentarze i miejsca pamięci regionu golubsko-dobrzyńskiego – współpraca szkół, instytucji i organizacji społecznych
11. Anna Zglińska - O społecznym ratowaniu cmentarzy – projekt „Tak trzeba”
12. Michał Wiśniewski - O społecznym ratowaniu cmentarzy – projekt „Lapidaria – zapomniane cmentarze Pomorza i Kujaw”
13. Radosław Nalaskowski - Cmentarz ewangelicki w Lulkowie i jego dawni opiekunowie
14. Aleksandra Jachimek - Miejsca upamiętnienia żołnierzy podziemia niepodległościowego w województwie kujawsko-pomorskim
15. Waldemar Rozynkowski - Ślady pamięci o papieżu Janie Pawle II w województwie kujawsko-pomorskim

Marcin Seroczyński - Chełmżyńskie miejsca pamięci

 

Marcin Seroczyński

Chełmżyńskie miejsca pamięci
Pomniki - tablice - kamienie

Wydawca:
Towarzystwo Przyjaciół Chełmży
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Prejsa w Chełmży

Chełmża 2013

Sygnatura SIRr VIII/Ch-12

Autorem publikacji jest uznany chełmżyński regionalista, prezes Towarzystwa Przyjaciół Chełmży i autor wielu publikacji książkowych Marcin Seroczyński.

Wydawnictwo "Chełmżyńskie miejsca pamięci : pomniki, tablice, kamienie" zawiera opis wszystkich chełmżyńskich pomników upamiętniających bogate dzieje miasta czy tablic poświęconych wybitnym jego mieszkańcom.

Autor opisał nawet pomniki nieistniejące: św. Floriana, Jana Szczypiorskiego, Obrońców Chełmży, Ofiar Grenzschutzu, Budowniczych Polski, Braterstwa Broni z Armią Czerwoną, Janka Krasickiego, starą tablicę  ks. Frelichowskiego.

Wśród istniejących miejsc pamięci można zapoznać się z dziejami blisko 30 pomników, tablic, krzyży, dębów, kamieni pamiątkowych.

Wszystkie pomniki (nawet nieistniejące) są udokumentowane również przedstawiającymi je fotografiami.

Książkę gorąco polecamy wszystkim miłośnikom regionu, mieszkańcom Chełmży i turystom zauroczonym pięknem miasta i bogactwem jego historii.