Złotoria (gmina Lubicz) leży w bardzo ważnym strategicznie miejscu.
Ujście Drwęcy do Wisły, pozwalało kontrolować obie rzeki i granicę między ziemią chełmińską (Krzyżacy) i ziemia dobrzyńską (Polacy).
[spacer height="20px"]
Jego walory docenił król Kazimierz Wielki.
W 1343 roku postanowił wznieść w Złotorii nowy obronny zamek.
Jest to jeden z trzech "toruńskich zamków":
1. Zamek krzyżacki w Toruniu
2. Zamek Władysława Jagiełły w Dybowie (Nieszawie)
3. Zamek Kazimierza Wielkiego w Złotorii
Zamek był wybudowany z cegły, w stylu gotyckim.
Miał kształt wydłużonego prostokąta.
Od południowej strony wzmacniała go obronna wieża.
Zamek był oszkarpowany i otoczony fosą.
Zamek w Złotorii był świadkiem wielu burzliwych wydarzeń.
W 1376 roku doszło do oblężenia zamku.
Schronił się w nim książę gniewkowski Władysław Biały - kandydat do korony polskiej, który zbuntował się przeciwko królowi Ludwikowi Węgierskiemu.
Zamek oblegał książę słupski Kaźko - wnuk Kazimierza Wielkiego i jego adoptowany syn.
Był on przewidziany w testamencie władcy na króla Polski, jeżeli Ludwik Węgierski nie doczeka się syna.
Zamek został zdobyty, ale Kaźko słupski został ciężko ranny w głowę kamieniem.
Wkrótce potem książę zmarł w Bydgoszczy.
Do kolejnych walk o zamek doszło w 1409 roku.
Wtedy to Krzyżacy pod wodzą wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen zniszczyli zamek.
Jego polska załoga broniła się przez 8 dni.
Krzyżacy jeńców publicznie zamordowali.
W 1411 roku na cześć obrońców Złotorii pod murami zamku nastąpiła uroczysta wymiana opieczętowanych dokumentów I pokoju toruńskiego.
W uroczystości wzięli udział Władysław Jagiełło, książę Witold i wielki mistrz Henryk von Plauen.
Był to koniec świetności zamku w Złotorii.
Część cegieł torunianie przeznaczyli na budowę wieży kościoła świętych Janów.
 |
| Napoleon Orda, Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich zrysowane z natury. Serya piąta. Warszawa 1873-1883, Sygnatura WF 3813 |
W XIX wieku Prusacy próbowali rozebrać ruiny zamku, ale zaprawa murarska okazała się równie mocna jak kamień.
Jednak w 1890 roku część murów runęła do Wisły.
Do naszych czasów zachowały się fragmenty wieży do wysokości drugiej kondygnacji, murów obronnych ze szkarpami i murów przedzamcza, fragmenty domu mieszkalnego.
POLECANA LITERATURA
Stanisław Giziński
Złotoria w historii i legendzie
Rypin 1999
Sygnatura SIRr VIII/In-28
Mirosław Krajewski
Andrzej Mietz
Zabytki ziemi dobrzyńskij
Przewodnik bibliograficzny
Włocławek 1996
Sygnatura SIRrXXXIIIb/30
Jan Pakulski
jeszcze o zastawie Złotorii i ziemi dobrzyńskiej Krzyzakom przez Władysława Opolczyka w latach 1391-1392
Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie
Tom 9, Rok 1995, s. 11-30
Sygnatura SIRr II/21t.9
Henryk Miłoszewski
Warownie nadwiślańskie
(I część)
Kujawy i Pomorze, rok 2008, nr 1, s. 10-15
Sygnatura MAG 05898-2008
Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Thorn / bearb. von Joh. Heise.
Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen ; Bd. 2 H. 6-7
Danzig 1889
s. 198-200
Sygnatura SIRr XXXIIIb/4-H.6-7
Henryk Miłoszewski
Malownicza ruina z burzliwą przeszłością
Nowości, 12 czerwca 2008, nr 136, s. V
Sygnatura MAG 01473-0806
Wiesław Dziurlikowski
Nawet toruńskie dziewice wspierały Krzyżaków
Nowości, 12 maja 2010, nr 109, s. 10
Sygnatura MAG 01473-2010/5
Napoleon Orda (1807-1893)
Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich zrysowane z natury. Serya piąta.
Warszawa 1873-1883
Sygnatura WF 3813