Ocalić od zapomnienia : pałace i dwory powiatu golubsko-dobrzyńskiego

 

Ocalić od zapomnienia
Pałace i dwory powiatu golubsko-dobrzyńskiego

pod redakcją Szymona Wiśniewskiego

Wydawca: Stowarzyszenie Świętego Huberta,
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. ks. F.K. Malinowskiego

Golub-Dobrzyń 2011

Sygnatura SIRr XXXIIIb/166

Publikacja została wydana w ramach projektu „Ocalić od zapomnienia – dwory i pałace” finansowanego przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Redaktorem zbioru jest Szymon Wiśniewski – nauczyciel historii, wiceprezes Stowarzyszenia Świętego Huberta oraz komendant Hufca ZHP im. F. Chopina w Golubiu-Dobrzyniu.

Celem projektu było ratowanie pamięci o dworach i pałacach naszego regionu.

Autorami biogramów, oprócz redaktora tomu, są również uczniowie Zespołu Szkół nr 2 w Golubiu-Dobrzyniu: Dorota Gutkowska, Monika Bąkowska, Marcin Grębocki, Jacek Maćkiewicz, Dominika Kęprowska, Hanna Milarska, Magdalena Kaszuba, Joanna Szwaracka, Magdalena Rykaczewska, Małgorzata Marcinkowska, Paweł Cichocki, Jowita Wnuczyńska.

Dwory są pozostałością po świecie ziemiaństwa.

Są miejscami, gdzie w okresie zaborów kwitła polska kultura narodowa i kształtowały się postawy patriotyczne i niepodległościowe.

W książce opisano dwory i pałace istniejące i nie istniejące.

• Sokołowo
• Ostrowite
• Owieczkowo
• Nowa Wieś
• Konstancjewo
• Gałczewko
• Ciechocin
• Słuchaj
• Gajewo
• Szafarnia
• Płonne
• Bocheniec
• Wielgie
• Zbójno
• Skępsk
• Świętosław
• Piątkowo
• Szychowo
• Elzanowo
• Pluskowęsy
• Chełmonie
• Pruska Łąka
• Pusta Dąbrówka
• Józefat
• Radomin
• Szczutowo
• Działyń
• Wrocki

Dwory i pałace - Szlakiem rezydencji wiejskich

 

Dwory i pałace
Szlakiem rezydencji wiejskich 

Autorzy tekstów: Bogna Derkowska-Kostkowska, Agnieszka Wysocka, Krzysztof Bartowski, Lech Łbik, Krystian Strauss, Piotr Winter

Wydawca: Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Bydgoszcz 2017

Sygnatura SIRr XIII/164

Przewodnik prowadzi czytelników szlakiem dworów i pałaców województwa kujawsko-pomorskiego.

W regionie kujawsko-pomorskim znajduje się około 400 zabytkowych zespołów rezydencjonalnych.

Autorzy dokonali wyboru 48 rezydencji wiejskich ulokowanych we wszystkich powiatach województwa.

Kierowano się walorami architektonicznymi i historycznymi zabytków.

Wśród polecanych znalazły się dwory i pałace z następujących miejscowości:

1. Bajerze
2. Boguszewo
3. Brodnica
4. Brzezie
5. Cerekwica
6. Chodeczek
7. Chomiąża Szlachecka
8. Ciechocinek
9. Dębowa Łąka
10. Grocholin
11. Grochowiska Szlacheckie
12. Huta
13. Jabłonowo Pomorskie
14. Jastrzębie (pow. lipnowski)
15. Jastrzębie (pow. Świecki)
16. Kijewo Szlacheckie
17. Kłóbka
18. Kobylniki
19. Kołdrąb
20. Kołuda Mała
21. Kruszyn
22. Krzywosądz
23. Lubaszcz
24. Lubostroń
25. Mała Komorza
26. Marcinkowo Górne
27. Mełno
28. Młodocin
29. Nawra
30. Nowe Jankowice
31. Orłowo
32. Ostromecko
33. Rulewo
34. Runowo Krajeńskie
35. Sielec
36. Skłudzewo
37. Sypniewo
38. Szafarnia
39. Trzebcz Szlachecki
40. Turzno
41. Ugoszcz
42. Wieniec (pow. mogileński)
43. Wieniec (pow. włocławski)
44. Zaduszniki
45. Zalesie
46. Zamarte
47. Zbójno
48. Żalno

Przewodnik jest bogato ilustrowany.

Publikację sfinansowano przez Województwo Kujawsko-Pomorskie

Piotr Skurzyński - Zamki krzyżackie

 

Piotr Skurzyński

Zamki krzyżackie

Wydawnictwo Region

Gdynia 2019

Sygnatura SIRr VIb/4-62

Piotr Skurzyński jest dziennikarze, prawnikiem i pisarzem.

Otrzymał kilkanaście nagród w konkursach literackich.

Jest również autor kilkunastu publikacji turystycznych i popularnonaukowych.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego książki:

• Dzieje architektury polskiej : opowieści z drewna, kamieni i cegieł / Piotr Skurzyński. – Warszawa : Wydawnictwo Egmont Polska 2007. 
• Pomorze / Piotr Skurzyński. – Warszawa : Sport i Turystyka – Muza 2007. 
• Pomorze Wschodnie, Bornholm i Kaliningrad na weekend : przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński [oraz] Piotr Ostrowski, Jarosław Swajdo. – Bielsko-Biała : Pascal 2005. 
• Spływy kajakowe / [aut. Zbigniew Galiński, Marek Kwaczonek, Piotr Skurzyński]. – BielskoBiała : Wydawnictwo Pascal ; Warszawa : Agora 2009. 
• Zamki Kociewia i Borów Tucholskich / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart 2018. 
• Zamki krzyżackie / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart © copyright 2019. 
• Zamki nad Dolną Wisłą : historia – przygoda – turystyka / Piotr Skurzyński. – Gdynia : „Region” 2006. 
• Zamki ziemi chełmińskiej / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region 2009, 2016, 2020. 

W XIII wieku Krzyżacy stworzyli państwo zakonne, którego podstawą był system obronnych warowni.

W książce poświęconej zamkom krzyżackim czytelnik nie znajdzie informacji o konkretnych zamkach.

To książka o etapach budowy zamków, ich założeniu przestrzennym, walorach militarnych i kulturalnych, o ich funkcjach i o stosunku społeczeństwa do tych warowni.

Przeczytamy o różnych typach zamków - zamkach tymczasowych, zamkach przejściowych, zamkach klasztorach, o ich lokalizacjach i przygotowaniach do budowy, o budowniczych i sposobach budowy. o modelu warownego zamku.

Zapoznamy się z wieżami zamkowymi, bramami i podzamczem.

Przeczytamy w końcu o sposobach zdobywania zamków.

Janusz Koszytkowski - Wielgie i okolice na Ziemi Dobrzyńskiej

 

Janusz Koszytkowski

Wielgie i okolice na Ziemi Dobrzyńskiej
Materiały do dziejów

Wydawca: Wszechnica Edukacyjna i Wydawnicza Verbum

Piaseczno - Wielgie 2018

Sygnatura SIRr VIII/In-Wielgie-2

Janusz Koszytkowski jest społecznikiem, animatorem przestrzeni publicznej, historykiem, założycielem i prezesem Wielickiego Klubu Motocyklowego, filmowcem, członkiem i reportażystą Dobrzyńskiego Towarzystwa Naukowego, miłośnikiem Ziemi Dobrzyńskiej i Gminy Wielgie.

Jego obszerna publikacja poświęcona jest przeszłości i przyrodzie gminy Wielgie w powiecie lipnowskim.

W rozdziale I autor opisał jeziora i lasy w gminie Wielgie.

Znajdziemy tu informacje na temat Jeziora Będzeń-Jeziórko, Jeziora Chalińsko-Mokowskie, Jeziora Czarne, Jeziora Ostrowite, Jeziora Piaseczno, Jeziora Tupadły, Jeziora Witkowo.

Dokładnie opisano również dzieje Boru Wieleckiego.

Rozdział II poświęcony jest dziejom gminy Wielgie.

Początki miejscowości i parafii sięgają w głąb XIV wieku.

Rok 1510 obchodzi się jako rocznicę istnienia Wielgiego..

Gmina Wielgie w sensie administracyjnym funkcjonuje od 1954 r.

Wcześniej ośrodkiem gminy (gromady) była miejscowość Czarne.

Aż 73 %  powierzchni gminy stanowią użytki rolne, a 16 % użytki leśne.

Rozdział III poświęcony jest parafom w gminie Wielgie oraz innowiercom.

Opisano dzieje parafii św. Wawrzyńca w Wielgiem, parafii św. Michała Archanioła w Czarnem.

W książce przypomniano również historię mennonitów, którzy zamieszkiwali na terenie gminy.

Na terenie gminy Wielgie zachowały się liczne cmentarze i zabudowania mennonickie.

Rozdział IV dotyczy pałacu w Wielgiem i jego właścicieli.

Ruiny okazałego dworu rodu Wilskich zachował się do dzisiaj.

Jego ostatnim dziedzicem był Jerzy Wilski.

Autor książki przeprowadził z nim wywiad w Nowej Zelandii  w 2008 roku.

W książce przypomniano również o pałacu w Wielgiem w powiecie golubsko-dobrzyńskim w gminie Zbójno i jego dziedzicu Janie Klemensie Płoskim.

Rozdział V poświęcony jest wojnie i okupacji niemieckiej.

Przybliżono w nim sylwetki wielicckich żołnierzy wyklętych.

Rozdział VI  dotyczy Ochotniczej Straży Pożarnej w gminie Wielgie.

Zapoznamy się z dziejami OSP w Wielgiem, Zaduszkach, Suradówku, Czarnem, Tupadłach, Zakrzewie, Płonczynie, Olesznie, Witkowie.

Na koniec należy podkreślić, ze olbrzymim walorem monografii gminy Wielgie jest wielka liczba zamieszczonych niezwykle cennych i unikatowych fotografii, ilustracji, planów i dokumentów.

Castra Terrae Culmensis - na rubieży chrześcijańskiego świata

 

Castra Terrae Culmensis
Na rubieży chrześcijańskiego świata
Interdyscyplinarne badania nad warownym budownictwem zakonu krzyżackiego w świetle źródeł archeologiczno-architektonicznych, historycznych i przyrodniczych 

pod redakcją Marcina Wiewióry 

Tom I-II

Wydawca: Instytut Archeologii UMK

Toruń 2020

Sygnatura SIRr VIb/2-33

Dwutomowe wydawnictwo Instytutu Archeologii UMK stanowi podsumowanie projektu "Castra Terrae Culmensis - na rubieży chrześcijańskiego świata" Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, realizowanego w latach 2016-2019.

Kierownikiem projektu był dr hab. Marcin Wierciński, prof. UMK.

W ramach projektu przeprowadzono archeologiczne badania terenowe i studyjne o charakterze interdyscyplinarnym.

Badania obejmowały analizy archeologiczne, architektoniczne, historyczne, geofizyczne, geologiczne, geograficzne, archeobotaniczne i archeozoologiczne.

Przedmiotem badań było pięć warowni krzyżackich:

• Unisław
• Starogród
• Zamek Bierzgłowski
• Lipienek
• Papowo Biskupie

W publikacji opisano dzieje tych obiektów oraz wszystkie pozyskane podczas badań obiekty ruchome i nieruchome (Naczynia ceramiczne, materiały budowlane, fajki, kafle, militaria, monety, przedmioty ze szkła, bursztynu i metalu, kości).

SPIS TREŚCI

Tom I

1. Zagadnienia wstępne
2. Środowisko Geograficzne
3. Stratygrafia warstw kulturowych i charakterystyka poziomów osadniczych
4. Najstarsze ślady osadnictwa
5. Zamki krzyżackie w świetle średniowiecznych źródeł pisanych
6. Badania nieinwazyjne

Tom II

1. Próba rekonstrukcji stany środowiska geograficznego miejsc położenia i otoczenia zamków w czasie ich budowy w XIII-XIV wieku
2. Najstarsze fazy osadnictwa krzyżackiego
3. Zamki krzyżackie w okresie późnośredniowiecznym i nowożytnym. Analiza źródeł architektonicznych
4. Analiza źródeł archeologicznych z późnego średniowiecza i nowożytności
5. Analiza źródeł przyrodniczych
6. Krzyżackie osady warowne i miasta na ziemi chełmińskiej w świetle najnowszych badań
7. Architektura i technika budowy zamków murowanych s Starogrodzie, Bierzgłowie, Lipienku, Papowie Biskupim i Unisławiu w kontekście budownictwa zamkowego Prus
8. Podsumowanie

 

Powiat aleksandrowski

 

Powiat aleksandrowski

tekst: Ewa Lemke

fotografie: Pachphoto

Wydawca: ArtStudio

Bydgoszcz 2020

Sygnatura SIRr V/62-aleksandrowski

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko Pomorskiego przygotował serię wydawniczą "Kujawsko-Pomorskie Powiaty"

Album poświęcony powiatowi aleksandrowskiemu przedstawia atrakcje turystyczne.

Na zdjęciach obejrzymy tężnie w Ciechocinku,  dworzec kolejowy i dom rodzinny Edwarda Stachury w Aleksandrowie Kujawskim, gotycki zamek w Raciążku, prom na Wiśle w Nieszawie, Białe Sanktuarium i Obraz NMP na wodzie w Ostrowąsie, drewniany kościół w Zakrzewie.

Powiat aleksandrowski to także przyroda, zwłaszcza związana z Wisłą czy borem mieszanym koło Aleksandrowa złożonym z grabów i dębów.

To również kompleks leśny między Młynkiem, Spoczynkiem i Kruszynkiem.

Na zdjęciach widać zabytki, folklor, atrakcje turystyczne, florę i faunę regionu.

 

Paweł Wiliński - Pałac w Samostrzelu

 

Paweł Wiliński

Pałac w Samostrzelu

Seria: Pan Samochodzik i…
nr 120

Oficyna Wydawnicza „Warmia”

Olsztyn 2014

Sygnatura SIRr W/INNE/Wil65

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.

Paweł WIliński jest autorem wielu książek z cyklu "Pan Samochodzik i..."

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego jego następujące publikacje:

• Bibliofilka z Inowrocławia / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza Warmia [2017]. 
• Ciechocińska macewa / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza "Warmia" s.c. [2015].
• Dwór Artusa w Toruniu / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza Warmia s.c. [2014].
• Mysia Wieża w Kruszwicy / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza Warmia [2017].
• Pałac w Samostrzelu / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza Warmia [2014].
• Sekret drewnianej kapliczki / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza "Warmia" [2013].
• Skrzynia z Egiptu / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza Warmia [2015].
• Śledztwo w Brześciu Kujawskim / Paweł Wiliński. - Olsztyn : Oficyna Wydawnicza Warmia [2017].

Książka "Pałac w Samostrzelu" to powieść przygodowa.

Tytułowy Pałac w Samostrzelu położony jest w województwie Kujawsko-pomorskim, powiat Nakło nad Notecią, gmina Sadki, wieś Samostrzel.

Bohaterem książki jest Paweł Daniec, który poszukuje skarbu, ukrytego przez ostatnią właścicielkę pałacu.

Piotr Skurzyński - Zamki ziemi chełmińskiej

 

Piotr Skurzyński

Zamki ziemi chełmińskiej

Wydawnictwo Region

Gdynia 2020

Sygnatura SIRr VIb/4-61

Piotr Skurzyński jest dziennikarze, prawnikiem i pisarzem.

Otrzymał kilkanaście nagród w konkursach literackich.

Jest również autor kilkunastu publikacji turystycznych i popularnonaukowych.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego książki:

• Dzieje architektury polskiej : opowieści z drewna, kamieni i cegieł / Piotr Skurzyński. – Warszawa : Wydawnictwo Egmont Polska 2007. 
• Pomorze / Piotr Skurzyński. – Warszawa : Sport i Turystyka – Muza 2007. 
• Pomorze Wschodnie, Bornholm i Kaliningrad na weekend : przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński [oraz] Piotr Ostrowski, Jarosław Swajdo. – Bielsko-Biała : Pascal 2005. 
• Spływy kajakowe / [aut. Zbigniew Galiński, Marek Kwaczonek, Piotr Skurzyński]. – BielskoBiała : Wydawnictwo Pascal ; Warszawa : Agora 2009. 
• Zamki Kociewia i Borów Tucholskich / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart 2018. 
• Zamki krzyżackie / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart © copyright 2019. 
• Zamki nad Dolną Wisłą : historia – przygoda – turystyka / Piotr Skurzyński. – Gdynia : „Region” 2006. 
• Zamki ziemi chełmińskiej / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region 2009, 2016, 2020. 

Książka „Zamki ziemi chełmińskiej” jest przewodnikiem turystyczno-historycznym.

Ziemia Chełmińska jest kolebką państwa zakonnego i tu narodził się w XIII wieku model zamku krzyżackiego.

Pełnił on nie tylko funkcje warowni, ale również ośrodka administracyjnego, produkcyjnego i klasztoru.

Ale nie wszystkie przedstawione zamki zbudowali Krzyżacy.

W przewodniku opisano następujące zamki:

• Boguszewo 
• Brodnica 
• Chełmno 
• Golub-Dobrzyń 
• Grudziądz 
• Kowalewo 
• Kurzętnik 
• Lipienek 
• Lubawa 
• Papowo Biskupie 
• Pokrzywno 
• Radzyń Chełmiński
• Rogóźno 
• Starogród 
• Toruń
• Toruń-Dybów 
• Zamek Bierzgłowski 
• Złotoria 

W  przewodniku znajdziemy opis dziejów zamku i jego architektury.

Poznamy dokładną lokalizację zamku.

Udamy się na zwiedzanie.

Znajdziemy informacje o innych miejscowych atrakcjach.

Dowiemy się wielu ciekawostek.

Piotr Skurzyński - Zamki Kociewia i Borów Tucholskich

 

Piotr Skurzyński

Zamki Kociewia i Borów Tucholskich

Wydawnictwo Region

Gdynia 2018

Sygnatura SIRr VIb/4-60

Piotr Skurzyński jest dziennikarze, prawnikiem i pisarzem.

Otrzymał kilkanaście nagród w konkursach literackich.

Jest również autor kilkunastu publikacji turystycznych i popularnonaukowych.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego książki:

• Dzieje architektury polskiej : opowieści z drewna, kamieni i cegieł / Piotr Skurzyński. - Warszawa : Wydawnictwo Egmont Polska 2007.
• Pomorze / Piotr Skurzyński. - Warszawa : Sport i Turystyka - Muza 2007.
• Pomorze Wschodnie, Bornholm i Kaliningrad na weekend : przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński [oraz] Piotr Ostrowski, Jarosław Swajdo. - Bielsko-Biała : Pascal 2005.
• Spływy kajakowe / [aut. Zbigniew Galiński, Marek Kwaczonek, Piotr Skurzyński]. - BielskoBiała : Wydawnictwo Pascal ; Warszawa : Agora 2009.
• Zamki Kociewia i Borów Tucholskich / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart 2018.
• Zamki krzyżackie / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart © copyright 2019.
• Zamki nad Dolną Wisłą : historia - przygoda - turystyka / Piotr Skurzyński. - Gdynia : "Region" 2006.
• Zamki ziemi chełmińskiej / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2009, 2016, 2020.

Książka "Zamki Kociewia i Borów Tucholskich" jest przewodnikiem turystyczno-historycznym.

Prezentuje ona zamki południowej części Pomorza Gdańskiego:

• Gniew 
• Gródek
• Nowe 
• Nowy Jasiniec 
• Osiek 
• Rynkówka [
• Skarszewy 
• Świecie 
• Tuchola 
• Zamek Kiszewski 

W przewodniku znajdziemy opis dziejów zamku i jego architektury.

Poznamy dokładną lokalizację zamku.

Udamy się na zwiedzanie.

Znajdziemy informacje o innych miejscowych atrakcjach.

Dowiemy się wielu ciekawostek.

 

Andrzej Urbański - Zamek Golubski

 

Andrzej Urbański

Zamek Golubski

Wydawnictwo Urbański

Toruń 2003

Sygnatura SIRr XIII/175

Przewodnik turystyczny poświęcony jest Zamkowi w Golubiu -Dobrzyniu.

Zamek nad Drwęcą został zbudowany przez Krzyżaków na przełomie XIII i XIV wieku.

Od XV wieku zamek był siedzibą polskich starostów, którzy odbudowali zrujnowany wojnami obiekt i dostosowali do nowych wymogów.

Swój renesansowy wygląd zamek zawdzięcza przebudowie prowadzonej przez Annę Wazównę - siostrę króla Zygmunta III Wazy, która w 1611 roku otrzymała starostwo golubskie.

Przewodnik po zamku jest bardzo bogato ilustrowany.

Opisano w nim ciekawie historię zamku.

Dołączono również plan Golubia-Dobrzynia.

Waldemar Rozynkowski - Zamek Bierzgłowski

 

Waldemar Rozynkowski

Zamek Bierzgłowski

Wydawnictwo "Koronis"
Diecezjalne Centrum Kultury Zamek Bierzgłowski 

Zamek Bierzgłowski 2015

Sygnatura SIRr XIII/161

Prof dr. hab. Waldemar Rozynkowski jest historykiem na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jest również diakonem stałym diecezji toruńskiej.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilkadziesiąt książek, których jest autorem bądź redaktorem, a poświęconych historii średniowiecza lub historii Kościoła.

Opracowanie "Zamek Bierzgłowski" rozpoczyna rozdział poświęcony początkom miejscowości, która powstała w połowie XIII wieku.

Dalej znajdziemy opis warownego domu zakonnego, który wybudowali w Bierzgłowie Krzyżacy.

Zamek Bierzgłowski pełnił w średniowieczu  funkcje siedziby komtura i prokuratora.

Stał się wówczas także ośrodkiem życia religijnego zakonników-rycerzy.

Autor omawia następnie dzieje Zamku Bierzgłowskiego w okresie nowożytnym, w czasie zaborów i w okresie międzywojennym.

W latach 1946-1950 Zamek Bierzgłowski był siedzibą ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka - ordynariusza diecezji łuckiej.

Władze PRL przejęły Zamek Bierzgłowski, który został zwrócony Kościołowi w 1992 roku.

Obecnie jest siedzibą Diecezjalnego Centrum Kultury.

Książka jest ilustrowania mnóstwem wielobarwnych fotografii, przedstawiających odrestaurowany zamek.

Franciszek S. Dmochowski - Przekleństwo matki

 

Franciszek Salezy Dmochowski

Przekleństwo matki
Opowiadanie na rzeczywistych faktach osnowane 

Wszechnica Edukacyjna i Wydawnicza "Verbum"

Rypin 2011

Sygnatura SIRr XXXIIb/114

W ramach serii wydawniczej „Biblioteka Dobrzyńska” ukazała się powieść Franciszka Dmochowskiego "Przekleństwo matki"

Franciszek Salezy Dmochowski (1801-1871) był tłumaczem, wydawcą, pisarzem, krytykiem literackim, dziennikarzem, pamiętnikarzem.

W latach 1841-1854 był właścicielem majątku Radziki Duże w ziemi dobrzyńskiej (powiat rypiński, gmina Wąpielsk).

W 1858 roku ukazała się jego powieść "Przekleństwo matki".

Powieść została oparta na starym podaniu dotyczącym zamku w Radzikach i na autentycznej tragedii miejscowego rodu Przeciszewskich.

Obecne wydanie powieści wstępem i przypisami opatrzył profesor Mirosław Krajewski.

Bogusz Wasik - Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku)

 

Bogusz Wasik

Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej
(od XIII do XV wieku)

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2016

Sygnatura SIRr XXXIIIb/163

Dr Bogusz Wasik jest absolwentem zarówno konserwatorstwa jak i archeologi.

Uczestniczył w wielu badaniach archeologicznych w Polsce i za granicą.

Specjalizuje się w tematyce kastellogicznej, architekturze zamków krzyżackich, historii technik budowlanych.

Książka "Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku)" jest rozszerzoną wersją jego dysertacji doktorskiej.

Rozprawa poświęcona jest analizie procesu budowlanego i związanych z nim technik.

Autor bada murowane zamki należące do zakonu krzyżackiego jak i te, które były siedzibami biskupów i kapituły diecezji chełmińskiej.

Ziemia chełmińska wyróżnia się dużym zagęszczeniem sieci zamków.

Monografia dotyczy 16 zamków: Bierzgłowo, Bratian, Brodnica, Golub, Grudziądz, Kowalewo Pomorskie, Lipienek, Papowo Biskupie, Pokrzywno, Radzyń Chełmiński, Rogóźno, Starogród, Toruń, Lubawa, Wąbrzeźno i Kurzętnik.

Książka dzieli się na dziewięć rozdziałów:

1. Zagadnienia wstępne - tematyka, metoda, zakres chronologiczny
2. Dzieje zainteresowań i stan badań nad zamkami ziemi chełmińskiej
3. Lokalizacja i wybór miejsca pod budowę zamków na ziemi chełmińskiej
4. Zagadnienia związane z projektowaniem
5. Prace ziemne
6. Materiały budowlane
7. Konstrukcje murów
8. Charakterystyka wybranych elementów architektury
9. Dzieje budowy i rozplanowanie zamków na ziemi chełmińskiej
10. Podsumowanie

Zakon budował swoje zamki z rozmachem, z ogromnym nakładem pracy i środków.

Zamki następnie rozbudowywano przez całe dziesięciolecia.

Autor podzielił budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej na kilka okresów:

• okres budowy warowni drewniano-ziemnych (2.-3. ćwierć XIII w.)
• okres zastępowania zamków drewnianych murowanymi (2. połowa XIII w.)
• okres zaadoptowywania zamku typu kasztelowego (lata 80-te XIII w. - 1. ćwierć XIV w.)
• okres "klasycznych" zamków kasztelowych (2. ćwierć XIV w.)
• okres rozbudów i modernizacji fortyfikacji (2. połowa XIV - 1. połowa XV w.)

Książka zawiera bardzo dużo planów, rycin, fotografii.

Katarzyna Podczaska - Dworki i pałace gminy Inowrocław

 

Katarzyna Podczaska

Dworki i pałace gminy Inowrocław

Wydawca: FORZA CUIAVIA

Inowrocław 2014

Sygnatura SIRr XXXIIIb/153

Dr Katarzyna Podczaska jest wybitnym badaczem zabytków przeszłości z terenu Kujaw.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest bardzo dużo jej książek.

Monografia "Dworki i pałace gminy Inowrocław" zawiera opis wszystkich tego typu obiektów znajdujących się w okolicach Inowrocławia.

Autorka opisała następujące dwory:

1. Borkowo
2. Cieślin
3. Czyste
4. Gnojno
5. Góra
6. Jacewo
7. Jaksice
8. Kłopot
9. Komaszyce
10. Krusza Podlotowa
11. Krusza Zamkowa
12. Kruśliwiec
13. Latkowo
14. Łojewo
15. Marulewy
16. Olszewice
17. Orłowo
18. Piotrkowice
19. Pławin
20. Pławinek
21. Sikorowo
22. Sławecinek
23. Słońsko
24. Trzaski

Poszczególne rozdziały zawierają opisy historii danej wsi, dziejów właścicieli dworu, charakterystykę jego architektury, informacje o parku dworskim, fotografie i plany.

Feliks Stolkowski - Nawra z tamtych lat

 

Feliks Stolkowski

Nawra z tamtych lat

Wydawca:
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu

Toruń 2014

Sygnatura SIRr VIII/In-121

Feliks Stolkowski jest znanym i cenionym regionalistą.

Jego pasją są dzieje rodów ziemiańskich: Sczanieckich, Kalksteinów, Slaskich, Sierakowskich, Mellinów, Działowskich, Donimirskich, Czarlińskich.

Szczególnie interesuje się historią dwóch majątków ziemskich w Nawrze i Pluskowęsach.

Dotarł do wielu unikalnych i cennych fotografii i dokumentów, ilustrujących przeszłość pałaców w Szczanieckich w Nawrze i Kalksteinów w Pluskowęsach.

Autor spotkał się z wielką życzliwością, mieszkającej w Toruniu wiele lat, Marii Karwatowej ze Szczanieckich, która wprowadziła go do kręgu rodziny.

Jego pasję i zaangażowanie docenili również członkowie ródu Sczanieckich, którzy udostępnili mu wszystkie pamiątki rodzinne.

To właśnie zdjęcia z archiwum rodzinnego Sczanieckich składają się na album "Nawra z tamtych lat".

Feliks Stolkowski wykorzystał również wspomnienia seniora rodu Jana Sczanieckiego i uzyskane od niego informacje, często o osobistym charakterze.

Wiadomości te autor zbierał przez cztery lata w czasie licznych telefonicznych rozmów, przeprowadzanych z Janem Sczanieckim.

W albumie zamieszono blisko 500 zdjęć.

Pochodzą one w większości z lat 20-tych i 30-tych XX wieku.

"Nawra z tamtych lat" to nie tylko album z fotografiami.

Każde zdjęcie zostało opisane, wszystkim towarzyszą historyczne opracowania.

Czytelnik pozna historię Narwy, dzieje pałacu w Nawrze, układ pomieszczeń, wygląd i przeznaczenie poszczególnych pokoi.

Zapoznamy się z historią rodu Sczanieckich, życiem rodziny w okresie międzywojennym, wychowaniem i edukacją dzieci.

W książce zamieszczono obszerne biogramy licznych członków rodziny Sczanieckich.

osobny rozdział poświęcono życiu w pałacu, religijności jego mieszkańców, służbie pałacowej, stosunkom robotnikami zatrudnionymi w majątku.

Przeczytamy o hodowli koni, o pojazdach konnych i mechanicznych wykorzystywanych w majątku, a nawet o kolei w Nawrze.

Zapoznamy się z dworskim życiem - przyjęciami tanecznymi i polowaniami.

Feliks Stolkowski wiele miejsca poświęcił też bibliotece w Nawrze tworzonej od XVIII wieku jeszcze przez członków starego rodu Kruszyńskich.

Czytelnicy odbędą też spacer po pałacowym parku, poznają budynki gospodarcze sąsiadujące z pałacem.

W końcu dowiedzą się o uprawie roli i hodowli zwierząt w majątku.

Na uwagę zasługuje zwłaszcza fragment poświęcony słynnej nawrzyńskiej kolei polowej.

Poznamy również życie mieszkańców wsi - chłopów z Narwy, zbudowania folwarczne, organizowane jarmarki.

Ważną częścią albumu jest ta poświęcona parafii i kościołowi w Nawrze.

Dowiemy się również o powojennych losach pałacu, który przez dziesięciolecia popadał w runę i dopiero niedawno został przywrócony prawowitym spadkobiercom.