Bogusz Wasik
Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej
(od XIII do XV wieku)
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Toruń 2016
Sygnatura SIRr XXXIIIb/163
Dr Bogusz Wasik jest absolwentem zarówno konserwatorstwa jak i archeologi.
Uczestniczył w wielu badaniach archeologicznych w Polsce i za granicą.
Specjalizuje się w tematyce kastellogicznej, architekturze zamków krzyżackich, historii technik budowlanych.
Książka "Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku)" jest rozszerzoną wersją jego dysertacji doktorskiej.
Rozprawa poświęcona jest analizie procesu budowlanego i związanych z nim technik.
Autor bada murowane zamki należące do zakonu krzyżackiego jak i te, które były siedzibami biskupów i kapituły diecezji chełmińskiej.
Ziemia chełmińska wyróżnia się dużym zagęszczeniem sieci zamków.
Monografia dotyczy 16 zamków: Bierzgłowo, Bratian, Brodnica, Golub, Grudziądz, Kowalewo Pomorskie, Lipienek, Papowo Biskupie, Pokrzywno, Radzyń Chełmiński, Rogóźno, Starogród, Toruń, Lubawa, Wąbrzeźno i Kurzętnik.
Książka dzieli się na dziewięć rozdziałów:
- Zagadnienia wstępne - tematyka, metoda, zakres chronologiczny
- Dzieje zainteresowań i stan badań nad zamkami ziemi chełmińskiej
- Lokalizacja i wybór miejsca pod budowę zamków na ziemi chełmińskiej
- Zagadnienia związane z projektowaniem
- Prace ziemne
- Materiały budowlane
- Konstrukcje murów
- Charakterystyka wybranych elementów architektury
- Dzieje budowy i rozplanowanie zamków na ziemi chełmińskiej
- Podsumowanie
Zakon budował swoje zamki z rozmachem, z ogromnym nakładem pracy i środków.
Zamki następnie rozbudowywano przez całe dziesięciolecia.
Autor podzielił budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej na kilka okresów:
- okres budowy warowni drewniano-ziemnych (2.-3. ćwierć XIII w.)
- okres zastępowania zamków drewnianych murowanymi (2. połowa XIII w.)
- okres zaadoptowywania zamku typu kasztelowego (lata 80-te XIII w. - 1. ćwierć XIV w.)
- okres "klasycznych" zamków kasztelowych (2. ćwierć XIV w.)
- okres rozbudów i modernizacji fortyfikacji (2. połowa XIV - 1. połowa XV w.)
Książka zawiera bardzo dużo planów, rycin, fotografii.