Regina Kotłowska
Majątek Żukowskich w Lalkowych na Kociewiu
Wydawnictwo Region
Gdynia 2016
Sygnatura SIRr IIIA/120
Monografia poświęcona jest majątkowi i dworowi Olgi i Władysława Żukowskich w Lalkowych.
Jest to historia rodu, ale również wsi i jej mieszkańców.
Oparta jest na dokumentach z archiwum rodzinnego oraz na wspomnieniach świadków.
Książka rozpoczyna się od przedstawienia dziejów majątku w Lalkowych od końca XVIII wieku do 1923 roku, kiedy to zakupiło go małżeństwo Władysława i Olgi Żukowskich.
W rozdziale II autorka opisuje środowisko rodzinne Władysława Żukowskiego i Olgi Pawłowny z Moskwinów.
Władysław Żukowski ukończył Instytut Górniczy w Petersburgu.
Był dyrektorem kopalni w Sosnowcu.
Kolejny rozdział przedstawia okoliczności przeniesienia się rodziny Żukowskich do Lalkowych i zakupu tutejszych dóbr ziemskich.
Rozdział IV opisuje życie rodziny w Lakowych, przedstawia majątek, zabudowania dworskie.
Rozdział V poświęcony jest wsi Lakowy, budowie dworu w Lalkowach, miejscowej parafii.
Rodzina Żukowskich dzieliła czas między Sosnowiec, Kraków i Lalkowy.
Na co dzień majątkiem zarządzał administrator.
W książce opisano również innych pracowników dworu i gospodarstwa.
Ostatni rozdział przedstawia tragiczne losy Lalkowych w okresie okupacji niemieckiej i powojennych rządów komunistycznych.
Dekretem PKWN majątek został odebrany rodzinie bez odszkodowania.
Należy podkreślić, że autorka monografii Regina Kotłowska dotarła do unikatowych źródeł i cennych informacji.
Drobiazgowo opisała losy rodziny Żukowskich.
Równie wiele miejsca poświeciła wsi Laklowy i dziejom jej mieszkańców.
Wszystkie wiadomości przedstawiła na szerokim tle historycznym i ekonomicznym.
Poznaliśmy więc skomplikowane stosunki narodowościowe na Kociewiu.
Dowiedzieliśmy się też wiele o sytuacji ekonomicznej ziemiaństwa w przedwojennej Polsce.
Jest to wielka historia małego majątku.
Jak przez soczewkę widać w niej trudną historię Kociewia i tragiczne losy polskich rodzin ziemiańskich.