Fryderyk Skarbek 1792 - 1866
Grafika: Fred. Hr. Skarbek, autor Adolf Piwowarski, Zakład Litograficzny Walentego Bułakowskiego, Warszawa 1837 ;
źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa POLONA, identyfikator zasobu: oai:www.polona.pl:5316;
oryginał: Biblioteka Narodowa G.6205)
Fryderyk Skarbek urodził się 15 lutego 1792 roku w Toruniu i tu spędził pierwszych sześć lat swojego życia.
Wychował się w domu swojego dziadka, kupca i bankiera, Jakuba Fengera.
"Pałac Fengerów" zachował się do dziś - to okazały budynek na rogu ulicy Mostowej 14 i Ciasnej.
Dziś na "Pałacu Fengerów" znajdują się dwie tablice pamiątkowe.
1. Upamiętnia Fryderyka Skarbka
2. Upamiętnia pobyt Fryderyka Chopina w 1825 r.
Fryderyk Skarbek tak wspomina w swoich pamiętnikach dzieciństwo spędzone w Toruniu:
Pamiętniki
Fryderyka hrabiego Skarbka
Poznań 1878
Nakładem J.K. Żupańskiego
s. 4
Sygnatura MAG 7039
"...lubo tylko sześć lat chowałem się w domu dziadka mego, pamiętam przecież ten dom obfitujący we wszystko, a nie odznaczający się ani wystawnością ani zbytkiem ; pamiętam Toruń, to miasto w którem się urodziłem i ludzi, wśród których byłem wychowany.
Byłem bardzo pieszczony, ale nie psuty pieszczotami, bo miałem ochmistrzynią, która mnie chroniła od zbytniej pobłażliwości dziadka, chociaż ten ciągle mnie otaczał tem, co szczęście dziecka stanowi.
Woził mnie z sobą na spacery i do znajomych swoich w okolicy; z tych odwiedzin zostało w pamięci mojej wrażenie spokojnego a swobodnego pożycia wielu rodzin niemieckich, a między niemi pastora luterskiego, który w okolicy Torunia wśród licznej familii patryarchalne prowadził życie.
Pamiętam ruch handlowy tego miasta, owe śpiewy mierników, które ze spichrzów rozlegały się po ulicach przy mierzeniu zboża, wyrażające liczbę szefli odmierzanych, i tych tragarzy biegających z wązkim workiem około szyi na ramionach, niesionych do statków nad brzegiem Wisły ładowanych.
Pamiętam zamożne a nieokazałe mieszkania kupców toruńskich, w których się krewni i przyjaciele na poobiednią kawę zbierali i obraz poufnego i swobodnego pożycia przedstawiali.
W tych pierwszych latach moich, zaszczepiła się we mnie bez wiedzy mojej, skłonność do pracowitej rządności, zamiłowanie skromnego i cichego życia, oraz odraza do zbytków."
Młodość spędził Fryderyk Skarbek w Żelazowej Woli, gdzie jego guwernerem był Mikołaj Chopin (ojciec kompozytora).
W Żelazowej Woli w posiadłości Skarbków w 1810 roku urodził się Fryderyk Chopin.
Uczęszczając do Liceum Warszawskiego spotkał tam innego torunianina - Samuela Bogumiła Lindego, który pełnił funkcję rektora szkoły.
Swoje życie poświęcił Skarbek nauce ekonomi - stąd tytułuje się go "ojcem polskiej ekonomii".
W 1818 roku objął na Uniwersytecie Warszawskim katedrę ekonomii politycznej.
Jego podstawowe dzieło "Gospodarstwo narodowe" znajduje się w zbiorach Książnicy.
Gospodarstwo narodowe zastosowane czyli nauka administracyi
przez Fryd. Hr. Skarbka
filozofii doktora, profesora nauk administracyinych
w Królewsko-Warszawskim Uniwersytecie,
członka Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk et. etc.
Warszawa
nakładem autora
w Drukarni Łątkiewicza przy ulicy Senatorskiej Nro 467
1821
Sygnatura 31930, TN 23948
Pod koniec życia Fryderyk Skarbek poświęcił się badaniom historycznym.
Jego najwybitniejszą pracą na tym polu były "Dzieje Księstwa Warszawskiego".
Dzieje Xsięstwa Warszawskiego
przez Fryderyka hr. Skarbka
nakładem J.K. Żupańskiego
Poznań 1860
Sygnatura 33779
Oprócz prac ekonomiczno-społecznych i historycznych Fryderyk Skarbek tworzył również wiersze, powieści i utwory dramatyczne.
Parał się też malarstwem pejzażowym.
Zmarł na wąglik 25 listopada 1866 roku w Warszawie.
Czytelnikom chcącym zapoznać się bliżej z osobą Fryderyka Skarbka polecamy wydawnictwa dostępne w Informatorium.
Jerzy Wojtowicz
Fryderyk Florian Skarbek
Uczony-pisarz-patriota
Toruń 1980
Sygnatura SIRr IIIB/Skarbek Fryderyk
Antonina Bartoszewicz
Toruń w życiu i twórczości Fryderyka Skarbka
Rocznik Toruński
T.1 - 1966
s. 195-218
Sygnatura SIRr II/18t.1
hasło: Skarbek Fryderyk Florian (1792-1866)
[w:] Bibliografia Literatury Polskiej "Nowy Korbut"
T. 6 - cz. 1
s. 180-193
Warszawa1970
Sygnatura SIRi Vb/4-t.6-cz.1
Kazimierz Bartoszyński
Stefan Kieniewicz
hasło: Skarbek Fryderyk Florian (1792-1866)
[w:] Polski Słownik Biograficzny
T. 38/1 - z. 156
s. 8-13
Sygnatura SIRi XVIa/1-t.38/1