Minęły już 162 lata od otwarcia kolei w Toruniu.
Oficjalne otwarcie, liczącego 50 km połączenia między Bydgoszczą a Toruniem, nastąpiło 24 października 1861 r.
Budowa linii kolejowej przez pruską Królewską Dyrekcję Kolei Wschodniej trwała półtorej roku - od kwietnia 1860 r.
Otwarcie kolei przemknęło niemal bez echa w lokalnej prasie.
W "Thorner Wochenblatt" ukazała się jedynie krótka wzmianka:
Thorner Wochenblatt - Donnerstag, den 24. October. 1861 - nr 128 - s. 409 - Sygnatura KM 01410
Było to ogłoszenie Królewskiej Dyrekcji Kolei Wschodniej, na temat obowiązujących taryf przewozowych.
Cenniki dotyczyły przewozów towarów, w szczególności zboża, węgla kamiennego, węgla brunatnego, kartofli i wapna.
Otwartą stację nazwano Toruń Przedmieście.
Dopiero w 1925 roku przemianowano ją formalnie na Toruń Główny.
Toruń był jeszcze przez rok stacją końcową.
W grudniu 1862 roku uruchomiono połączenie przez Otłoczyn do Warszawy.
W latach 1870-1873 zbudowano most kolejowy przez Wisłę.
Dzięki temu w 1873 roku ruszyła linia Poznań - Inowrocław - Toruń - Iława - Olsztyn.
Również w 1873 roku oddano do użytku budynek dworca, który zachował się do dziś.
Był to już drugi budynek dworca w Toruniu.
Pierwszy budynek funkcjonował bardzo krótko (1861 - 1973).
Na szczęście znamy jego wygląd utrwalony na starych rycinach.
Empfangsgebäude auf dem Bahnhof zu Thorn
Perspectivische Ansicht der Perronseite
Herr Baumeister Cuno
Blatt 51
"Atlas zur Zeitschrift für Bauwesen"
Jahrgang XV : Berlin 1865
Sygnatura KM 01428
Dworzec powstał u wylotu drewnianego, jarzmowego mostu drogowego. Stacja miała początkowo tylko dwa tory, gdyż wybudowano ją wewnątrz fortyfikacji "Przyczółka Mostowego".
Budynek najstarszego toruńskiego dworca był drewniany o konstrukcji ryglowej (tzw. pruski mur).
Miał wiele bogato rzeźbionych detali - stąd ten typ nazywano "uzdrowiskowym".
Wśród pomieszczeń dworca wyróżniał się "pokój królewski" urządzony w stylu angielsko - mauretańskiego neogotyku.
Osobom chcącym pogłębić swą wiedzę na temat początków kolei żelaznej w Toruniu polecamy dwie poniższe pozycje:
Zygmunt Kruszelnicki
Z dziejów i ikonografii najstarszego dworca kolejowego w Toruniu - s. 151 - 174
Acta Universitatis Nicolai Copernici Nauki Humanistyczno-Społeczne - Zeszyt 164 : 1987
Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XII
Sygnatura MAG 04624-164
Adam Adamek, Augustyn Balewski, Jacek Stochmal
Stacja Toruń Główny 1861 - 1995
Rys Historyczny
Wydawca: Zakład Automatyki
Przemysłowo-Ciepłowniczej "PECTOR"
Toruń 1996
Sygnatura SIRr XIX/9