XK 713
Testamentum D. N. Jesu Christi / ocenił ks. Władysław Chotkowski
Władysław
Chotkowski, [rec.] Testamentum D. N. Jesu
Christi (z łac. Testament Pana
Naszego Jezusa Chrystusa), Kraków 1900.
Broszura
jest odbitką z „Przeglądu Powszechnego”. Zawiera recenzję książki Testament Pana Naszego Jezusa Chrystusa,
którego autorem jest Ignacy Efrem II Rachmani, syryjskokatolicki patriarcha
Antiochi (Turcja) w latach 1898–1929[1].
Książka wydana była w 1899 r., zrecenzował ją Władysław Chodkowski.
„Testament
[…] jest wczesnochrześcijańskim traktatem, napisanym w formie konstytucji
kościelnej, która zawiera wczesne teksty liturgii eucharystii. Dzieło ma być
spuścizną pozostawioną przez Jezusa Chrystusa swoim apostołom przed
Wniebowstąpieniem. Utwór pisany w grece datuje się na V w. n. e., oryginał
zaginął, a autor tekstu pozostaje nieznany. Fragmenty wydano w 1856 r. i 1893
r. Cała księga została wydania w 1899 r., gdzie po raz pierwszy odkrył na nowo
i opublikował całość Efrem Rahmani.
Tekst
opublikowany w języku syryjskim z łacińskim tłumaczeniem. Jego tekst to
XVII-wieczny manuskrypt znaleziony w Mosulu”[2].
Rahmani
w swojej książce dowodzi m.in. że Testament…
jest liturgią starszą niż inne księgi Konstytucji
apostolskich oraz że jej ojczyzną nie jest Egipt tylko Syria. Autorstwo
Testamentu przypisane jest Klemensowi uczniowi Piotra.
Władysław
Chotkowski (1843–1926) – polski duchowny katolicki, historyk kościoła.
Studiował w seminariach duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, przyjął święcenia
kapłańskie i kontynuował naukę na Uniwersytecie w Münster, gdzie uzyskał
licencjat naukowy z teologii. Był wikariuszem w Poznaniu, za działalność
patriotyczną w okresie Kulturkampfu wydalony z miasta. Od 1881 r. związany z
Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie był profesorem i rektorem na Wydziale
Teologicznym. Był członkiem krakowskiej kapituły katedralnej, autorem wielu
prac naukowych na tematy związane z historią kościoła, historią reformacji,
edytorstwem, opublikował zbiory mów duszpasterskich[3].
Broszurę
wydrukowano w Krakowie w drukarni Władysława Ludwika Anczyca (1823–1883).
Anczyc pochodził z Wilna. Ukończył studia farmaceutyczne na Uniwersytecie
Jagiellońskim. Brał udział w powstaniach w 1846 i 1848 r. Współpracował z
warszawskim wydawnictwem swoich przyjaciół Gebethnera i Wolffa. W 1874 r. za
ich sprawą zakupił w Krakowie księgarnię, w 1875 r. drukarnię. Piękny krój
czcionki, estetyczny układ, staranne wykonanie, doborowy papier i tłoczone
oprawy zdobyły drukarni szerokie uznanie w całym kraju. Po jego śmierci firmę
odziedziczył syn Wacław Zygmunt Anczyc (1866–1938). Firma osiągnęła szczyt
powodzenia w latach 20. XX w., kiedy to jej roczna produkcja przekraczała
milion egzemplarzy[4].
[1] Syryjskokatolicki
patriarcha Antiochii,
https://pl.wikipedia.org/wiki/Syryjskokatolicki_patriarcha_Antiochii (dostęp:
14.11.2024).
[2] Testamentum Domini, https://pl.wikipedia.org/wiki/Testamentum_Domini
(dostęp 14.11.2024).
[3] M. Jagosz, Chotkowski
Władysław Longin [hasło], w: Słownik
polskich teologów katolickich 1918–1981, t. 5, Warszawa 1983, s. 205–213.
[4] I. Aleksandrowicz, Z. Rybska, Anczyc Władysław Ludwik [hasło], w: Słownik pracowników książki polskiej, Łódź 1972, s. 10–12.