Dokumenty podziemnej "Solidarności" 1982-1986
opracowanie Jan Olaszek
Wydawcy:
Instytut Pamięci Narodowej
Instytut Pamięci Narodowej
Stowarzyszenie "Archiwum Solidarności"
Warszawa 2018
Sygnatura SIRr VIa/55
Wiktor Kulerski był wiceprzewodniczącym mazowieckiej "Solidarności".
Wywodził się ze znanej grudziądzkiej rodziny patriotycznej.
Jego dziadek również Wiktor Kulerski senior w okresie zaboru pruskiego wydawał "Gazetę Grudziądzką", która była najpopularniejsza polską gazetą w Niemczech przed I wojna światową.
Natomiast ojciec Wiktora Kulerskiego juniora był przedwojennym działaczem Polskiego Stronnictw a Ludowego "Piast"
W okresie wojny był sekretarzem lidera ludowców Stanisława Mikołajczyka - premiera rządu na emigracji.
Po wojnie zaangażował się w działalność Polskiego Stronnictwa Ludowego sprzeciwiającego się sowietyzacji Polski, za co został skazany przez komunistów na dwanaście lat więzienia.
Wiktor Kulerski junior rozpoczął działalność opozycyjną po wydarzeniach w Radomiu w 1976 roku.
Był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników.
W 1980 roku został wybrany wiceprzewodniczącym Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ "Solidarność".
Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność opozycyjna w konspiracji.
W 1989 roku został wybrany posłem na Sejm
Jego archiwum to w ogromnej większości listy pisane przez różnych działaczy solidarnościowej konspiracji do Kulerskiego.
Wśród autorów korespondencji można wymienić Teresę Bogucką, Krystynę Starczewską, Mirosława Sawickiego, Zofię Kuratowską, Annę Tymowską, Barbarę Malak, Jana Józefa Lipskiego, Bronisława Geremka, Jerzego Giedroycia, Leszka Kołakowskiego, Czesława Miłosza, Mirosława Chojeckiego, Jana Piotra Lasotę, Eugeniusza Smolara.
W sumie w książce opublikowano 772 dokumenty.
Archiwum Wiktora Kulerskiego jest największym zbiorem dokumentacji podziemnej „Solidarności”, jaki istnieje.
Obejmuje setki dokumentów typu wewnętrznego, poufnego, a więc wprowadza czytelnika w codzienność funkcjonowania podziemnych struktur.
Rzadko kiedy konspiracje zachowują tego typu materiały, gdyż ich przejęcie przez wroga może spowodować nieobliczalne konsekwencje.
Gromadzenie tych dokumentów było więc aktem odwagi i ryzyka, ale dziś są one dla historyków źródłami bezcennymi, oddającymi wiele szczegółów działalności, towarzyszący jej nastrój, klimat, postawy i niepokoje.
Mamy do czynienia z tomem źródeł o niezwykłej wadze, kluczowych dla badań nad konspiracją solidarnościową i w ogóle Polską lat osiemdziesiątych