Poczet lekarzy i aptekarzy dawnego Torunia

 

Zdzisław Mameła

Poczet lekarzy i aptekarzy dawnego Torunia

Wydawca: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Toruniu

Toruń 1998

Sygnatura SIRr IIIA/149

Zdzisław Mameła był wybitnym znawca historii toruńskiej medycyny i farmacji.

Był autorem wielu książek dostępnych w Książnicy Kopernikańskiej.

1. Dokument aptekarza toruńskiego Ferdynanda Taege z 1854 r. : (przyczynek do dziejów toruńskich aptek) 

2. Kopernik jako lekarz kapituły warmińskiej i medycyna jego czasów / 

3. Paweł Guldeniusz - aptekarz toruński w świetle nieznanych dokumentów 

4. Poczet lekarzy i aptekarzy dawnego Torunia 

5. Przywilej króla Stefana Batorego z 1576 r. dla aptekarzy toruńskich /

6. Siedem wieków aptekarstwa toruńskiego 

Słownik biograficzny "Poczet lekarzy i aptekarzy dawnego Torunia" poświęcony jest nowożytnym przedstawicielom wiedzy medycznej i farmaceutycznej, którzy związali swe losy z Toruniem.

Wielu z nich miało niemieckie pochodzenie, a w Polsce odnaleźli najlepsze warunki do pracy i życia.

Swoje umiejętności kształcili na uniwersytetach w Salerno, Montpellier, Padwie, Paryżu , Pradze, Krakowie, Bolonii. 

Pierwsze wzmianki o lekarzach toruńskich można znaleźć w dokumentach z około 1400 roku.

Wtedy to Wielki Mistrz Krzyżacki Konrad Wallenrod polecił Radzie Miejskiej Torunia swojego lekarza.

Więcej informacji można znaleźć w księgach ławniczych, które informują o stanie majątkowym toruńskich lekarzy i aptekarzy i podziałach spadkowych.

Aptekarstwo rozwijała się bardzo prężnie w Toruniu i już w 1491 roku funkcjonowało w mieście pięć aptek.

Lekarze miejscy byli urzędnikami miasta, mianowanymi i opłacanymi przez Radę Miejską.

Jednego z nich car Piotr I zabrał z Torunia do Petersburga.

Aptekarstwo toruńskie miało liczne powody, żeby szczycić się swoimi przedstawicielami w kraju i za granicą.

Słownik biograficzny podzielony jest na dwie części.

Oddzielnie zebrano biogramy lekarzy i aptekarzy.

Przedstawiono sylwetki medyków od czasów średniowiecza aż do początków XX wieku.

Wojciech Ślusarczyk - Z dziejów opieki zdrowotnej - Aptekarstwo na Kujawach i Pomorzu Gdańskim w latach 1918/1920-1951

 

Wojciech Ślusarczyk

Z dziejów opieki zdrowotnej
Aptekarstwo na Kujawach i Pomorzu Gdańskim w latach 1918/1920-1951

Dział Wydawnictw Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera

Bydgoszcz 2016

Sygnatura SIRr XXVI/27

Dr Wojciech Ślusarczyk jest historykiem specjalizującym się w dziejach polskiego aptekarstwa.

Jest pracownikiem naukowym w Zakładzie Historii Medycyny i Pielęgniarstwa Collegium Medicum w Bydgoszczy.

Monografia ukazuje problematykę aptekarstwa na Pomorzu i Kujawach pod kątem prawno-administracyjnym, organizacyjnym, kadrowym i działalności merytorycznej aptek.

Przedwojenni aptekarze należeli do lokalnej elity - pełnili funkcje burmistrzów, radnych, udzielali się społecznie.

Rok 1918 przyniósł ze sobą emigrację aptekarzy niemieckich, którzy zostali zastąpieni przez Polaków.

Rok 1951 oznacza natomiast upaństwowienie prywatnych aptek.

Książka dotyczy aptek działających na terenie województwa pomorskiego w granicach z 1938 roku - a więc obejmuje powiaty bydgoski, inowrocławski, wyrzyski, szubiński, nieszawski, rypiński, lipnowski, włocławski, chełmiński, chojnicki, gniewski, grudziądzki, kartuski, kościerski, lubawski, pucki, sępoleński, starogardzki, świecki, tczewski, toruński, wąbrzeski, wejherowski, gdyński.

Opracowanie rozpoczyna się od omówienia genezy aptekarstwa na Kujawach i Pomorzu Gdańskim.

Wiele miejsca poświęcono charakterystyce regulacji prawnych dotyczących farmacji oraz organizacji nadzoru nad aptekami.

Kolejny rozdział dotyczy rozwoju i organizacji aptekarstwa.

Dowiemy się o rozmieszczeniu ilościowym i terytorialnym aptek, o podstawach prawnych ich funkcjonowania, o stanie własności aptek.

Bardzo ciekawy jest rozdział poświęcony kadrom aptekarskim i organizacjom farmaceutycznym.

Dr Wojciech Ślusarczyk zebrał wiele cennych informacji na temat właścicieli, dzierżawców i kierowników aptek.

Przedstawił straty wojenne w stanie osobowym farmaceutów.

Omówił formy aktywności społecznej i politycznej aptekarzy.

Określił liczbę personelu fachowego w aptekach i opisał warunki pracy farmaceutów.

Ostatni rozdział rozprawy dotyczy działalności merytorycznej aptek.

Dowiemy się ile wynosiła liczba pacjentów przypadających na aptekę, jak wyglądała sytuacja ekonomiczna aptek.

Opisane zostały też apteki wyspecjalizowane, kontrole aptek oraz nielegalny obrót lekami.

Praca została oparta na gruntownej kwerendzie w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, Gdańsku, Warszawie, Toruniu, Włocławku, Inowrocławiu i Poznaniu.

Monografię uzupełniają bardzo ciekawe zestawienia, tabele i spisy.

Aleksander Drygas - Apteka Pod Lwem w Inowrocławiu

 

Aleksander Drygas

Apteka Pod Lwem w Inowrocławiu

Wydawnictwo Bez Recepty

Łódź 2014

Sygnatura SIRr XXVI/13

Dr hab.  nauk farmaceutycznych Aleksander Drygas był wieloletnim wykładowca Akademii Medycznej w Gdańsku.

Pracował również w przedsiębiorstwach farmaceutycznych i zarządach aptek w Szczecinie, Poznaniu i Gdańsku.

Już na emeryturze podjął pracę w aptekach w Bydgoszczy, Inowrocławiu, Żninie i Toruniu.

Jest wybitnym specjalista w zakresie historii farmacji.

Opublikował ponad 350 publikacji.

Został wyróżniony odznaką "Zasłużonym Ziemi Gdańskiej" przyznaną przez Wojewódzką Radę Narodową w Gdańsku oraz tytułem "Honorowy Aptekarz Roku" przyznanym przez Pomorsko-Kujawska Kapitułę Okręgowej Izby Aptekarskiej w Bydgoszczy łącznie ze statuetka Galena.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są następujące jego książki:

• 600 lat aptekarstwa w 1000-letnim Gdańsku / Aleksander Drygas. - Gdańsk : Pharmag 1999.
• Apteka "Pod Łabędziem" w Bydgoszczy : 150 lat : praca zbiorowa / pod red. Aleksandra Drygasa ; [aut.] Bartosz Wachulec, Bartłomiej Wodyński. - Bydgoszcz : "Margrafsen" 2003.
• Apteka Pod Lwem w Inowrocławiu / Aleksander Drygas. - Łódź : Bez Recepty © 2014.
• Apteka "Pod Złotym Lwem" w Toruniu / Aleksander Drygas. - Łódź : Bez Recepty 2006.
• Aptekarstwo gdańskie : 1399-1939 / Aleksander Drygas ; Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział II Nauk Biologicznych i Medycznych. - Wrocław ; Gdańsk [etc.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983.
•  Dzieje aptekarstwa na Ziemi Gdańskiej w latach 1920-1990 / Aleksander Drygas ; Akademia Medyczna w Gdańsku. - Gdańsk : AM 1994.
• Sto lat CIBA w Polsce / Aleksander Drygas ; "Novartis". - Warszawa : AD Media : na zlec. "Novartis", 1998.
• Zaopatrzenie ludności w leki i sprzęt medyczny (sanitarny) w Polsce w pierwszym okresie po zakończeniu drugiej wojny światowej / Aleksander Drygas. - [Szczecin ; Warszawa : Polskie Towarzystwo Historii Medycyny i Farmacji] 1995.

Apteka "Pod Lwem" w Inowrocławiu jest najstarszą apteka w tym mieście.

Działa nieprzerwanie od 135 lat przy ul. Królowej Jadwigi 38.

Jest jedna z najsłynniejszych polskich aptek.

Koncesję na jej założenie otrzymał w 1876 roku C.G Brexendorf.

Z książki dowiemy się wiele o historii miasta Inowrocław od średniowiecza po XIX wiek.

Poznamy również biografie pierwszych inowrocławskich aptekarzy z rodziny Hoyerów - właścicieli pierwszej apteki w mieście.

Oczywiście szczegółowo opisano dzieje właścicieli Apteki "Po Lwem", której rozkwit w okresie międzywojennym zwiany jest z rodziną Tadeusza Molla.

Po wojnie Tadeusz Moll pełnił funkcję kierownika swojej apteki, która została znacjonalizowana przez władze komunistyczne w 1951 roku.

W książce opisano również losy potomków Tadeusza Molla i ich starania o odzyskanie apteki w 1990 roku.

Dziś apteka "Pod Lwem" jest częścią sieci Aptek "Dbam o Zdrowie - DOZ", którą firma nabyła od rodowitych właścicieli - rodziny Mollów.

Publikacja jest wydana na wysokim poziomie edytorskim.

Urozmaicają ją liczne ilustracje, w tym unikatowe fotografie i dokumenty z archiwów rodzinnych i państwowych