Olędrzy
Osadnicy znad Wisły
Sąsiedzi bliscy i obcy
pod redakcją Andrzeja Pabiana i Michała Targowskiego
Wydawca: Fundacja Ośrodek Inicjatyw Społecznych ANRO
Toruń 2016
Sygnatura SIRr VIb/1-55
Olędrzy przez cztery stulecia kształtowali krajobraz gospodarczy i religijny Pomorza Nadwiślańskiego.
Byli przybyszami z Holandii i Fryzji.
Osiedlali się na terenach zalewowych Wisły.
Wielu z nich było mennonitami - radykalnymi wyznawcami pacyfistycznego nurtu anabaptyzmu.
Z tego powodu byli prześladowani zarówno przez protestantów i katolików z Zachodniej Europy.
XIX wiek przyniósł stopniowy zanik tej społeczności.
Dziś pamięć o Olędrach promuje Fundacja Ośrodek Inicjatyw Społecznych ANRO.
Z jej inicjatywy zorganizowano 22-23 września 2016 roku w Wielkiej i Małej Nieszawce pod Toruniem międzynarodowa konferencję poświęconą dziedzictwu olęderskiemu.
Niniejsza publikacja jest pokłosiem tej konferencji.
W książce znalazły się następujące referaty:
- Michał Targowski - Osadnictwo olęderskie w Polsce - jego rozwój i specyfika
- Janusz Małłek - Prusy Królewskie - nowa ojczyzna menonitów
- Andrzej Pabian - Menonici w dolinie Wisły
- Pieter Post - W świecie, ale nie ze świata. Kim są menonici?
- Anna Maślak - Wybrane zagadnienia architektury chłopskiej Doliny Dolnej Wisły
- Michał P. Wiśniewski - Cmentarze dawnych wsi olęderskich w dolinie Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Stan zachowania i działania ratunkowe
- Jarosław Dumanowski - Protestantyzm, Niderlandy i ser. U źródeł tożsamości żywieniowej olędrów
- Marcin Gorączko - Historyczne powodzie w Dolinie Dolnej Wisły jako wyzwanie dla kolonizacji olęderskiej
- Ewa Tyczyńska - Olęderska wieś po sąsiedzku. Projekt i realizacja Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce.
- Aleksandra Paprot - Swoi czy nadal obcy? Działania na rzecz promocji menonitów w oczach współczesnych mieszkańców Żuław i Powiśla
- Aleksandra Kleśta-Nawrocka, Rafał Kleśta-Nawrocki - Rekonstrukcje menonickich specjałów
- Antoinette Hazevoet - Menonici we współczesnej Europie w perspektywie projektu "Menno-Tour"