Olędrzy : osadnicy znad Wisły : sąsiedzi bliscy i obcy

 

Olędrzy
Osadnicy znad Wisły
Sąsiedzi bliscy i obcy 

pod redakcją Andrzeja Pabiana i Michała Targowskiego

Wydawca: Fundacja Ośrodek Inicjatyw Społecznych ANRO

Toruń 2016

Sygnatura SIRr VIb/1-55

Olędrzy przez cztery stulecia kształtowali krajobraz gospodarczy i religijny Pomorza Nadwiślańskiego.

Byli przybyszami z Holandii i Fryzji.

Osiedlali się na terenach zalewowych Wisły.

Wielu z nich było mennonitami - radykalnymi wyznawcami pacyfistycznego nurtu anabaptyzmu.

Z tego powodu byli prześladowani zarówno przez protestantów i katolików z Zachodniej Europy.

XIX wiek przyniósł stopniowy zanik tej społeczności.

Dziś pamięć o Olędrach promuje Fundacja Ośrodek Inicjatyw Społecznych ANRO.

Z jej inicjatywy zorganizowano 22-23 września 2016 roku w Wielkiej i Małej Nieszawce pod Toruniem międzynarodowa konferencję poświęconą dziedzictwu olęderskiemu.

Niniejsza publikacja jest pokłosiem tej konferencji.

W książce znalazły się następujące referaty:

1. Michał Targowski - Osadnictwo olęderskie w Polsce - jego rozwój i specyfika
2. Janusz Małłek - Prusy Królewskie - nowa ojczyzna menonitów
3. Andrzej Pabian - Menonici w dolinie Wisły
4. Pieter Post - W świecie, ale nie ze świata. Kim są menonici?
5. Anna Maślak - Wybrane zagadnienia architektury chłopskiej Doliny Dolnej Wisły
6. Michał P. Wiśniewski - Cmentarze dawnych wsi olęderskich w dolinie Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Stan zachowania i działania ratunkowe
7. Jarosław Dumanowski - Protestantyzm, Niderlandy i ser. U źródeł tożsamości żywieniowej olędrów
8. Marcin Gorączko - Historyczne powodzie w Dolinie Dolnej Wisły jako wyzwanie dla kolonizacji olęderskiej
9. Ewa Tyczyńska - Olęderska wieś po sąsiedzku. Projekt i realizacja Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce.
10. Aleksandra Paprot - Swoi czy nadal obcy? Działania na rzecz promocji menonitów w oczach współczesnych mieszkańców Żuław i Powiśla
11. Aleksandra Kleśta-Nawrocka, Rafał Kleśta-Nawrocki - Rekonstrukcje menonickich specjałów
12. Antoinette Hazevoet - Menonici we współczesnej Europie w perspektywie projektu "Menno-Tour"

Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce - przewodnik

 

Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce
Przewodnik

Redakcja: Piotr Nowakowski

Wydawca: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej

Włocławek 2015

Sygnatura SIRr IX/54

Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce działa od 1993 roku.

Obejmuje zarówno wiejski skansen jak i (od 2015 roku) odrestaurowany zespół dworsko-parkowy.

We wsi obejrzeć można chałupy, stodoły, chlewiki, obory, stajnie, spichlerze, kuźnię, olejarnie, garncarnię, wiatrak.

W skansenie znajduje się również stara karczma, budynek szkoły, remiza strażacka.

Wieś obejmuje 5 hektarów.

Dwór w Kłóbce należał do rodziny Orpiszewskich.

Pochodzi z połowy XIX wieku.

W środku obejrzeć można zabytkowe obrazy, meble, wyposażenie.

Otacza go imponujący park, liczący 7 hektarów.

Autorami tekstu do przewodnika są Michał Kwiatkowski, Krystyna Pawłowska, Krystyna Kotula, Łukasz Dworniczak.

Autorami zdjęć są Krzysztof Cieślak, Jarosław Czerwiński, Michał Kwiatkowski, Piotr Nowakowski.

Irena Szymion - Zdarzyło się w Stanisławkach

 

Irena Szymion

Zdarzyło się w Stanisławkach

Wydawnictwo: Wąbrzeskie Zakłady Graficzne

Wąbrzeźno 2014

Sygnatura SIRr IX/50

Irena Szymion opisuje trzydziestoletnią historię skansenu "Chata pod Okiennicami".

Autorka opowiada jak gromadziła zbiory, jak remontowała chatę, jak przyjmowała odwiedzających.

Poznajemy przodków założycielki muzeum, których dzieje sięgają połowy XIX wieku.

Dowiadujemy się o okolicznościach powstania skansenu  w 1983 roku.

Śledzimy żmudne perypetie związane z remontowaniem chaty i jej trzcinowego dachu.

Cały czas muzeum pozyskiwało unikatowe eksponaty, dzięki życzliwości okolicznych mieszkańców.

Równocześnie zadbano o pobliskie cmentarze ewangelickie.

Opracowanie zawiera ilustrowany katalog kolekcji zgromadzonej w "Chacie pod Okiennicami".

Skansen stał się w ciągu tych trzydziestu lat ośrodkiem kulturalnym, cieszącym się uznaniem mieszkańców powiatu wąbrzeskiego.

Odwiedzają go szkolne wycieczki, harcerze, księża, nowożeńcy, turyści, goście indywidualni z Niemiec, Anglii, Holandii, Hiszpanii, Szwecji, Rosji, Kanady, Węgier, Rumunii, Włoch, Australii.

Muzeum jest bohaterem wielu doniesień w prasie, a nawet w telewizji.