Ewangelicy w regionie kujawsko-pomorskim na przestrzeni wieków

 

Ewangelicy w regionie kujawsko-pomorskim na przestrzeni wieków 

 pod redakcja Jarosława Kłaczkowa

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2020

Sygnatura SIRr XXXIV/194

Przedmiotem prezentowanego zbiorów studiów są dzieje ewangelicyzmu na obszarze Kujaw, Ziemi Chełmińskiej, Ziemi Dobrzyńskiej, Ziemi Lubawskiej i Michałowskiej.

Ośrodkiem oddziaływania ewangelicyzmu na tym terenie był Toruń

Luteranizm i kalwinizm przez blisko 400 lat dominował w życiu Torunia.

Jego mieszkańcy pyli w większości protestantami, a i burmistrzowie byli wyłącznie wyznania ewangelickiego.

Na zbiór składa się kilkanaście studiów:

1. Marek Romaniuk - Ewangelicy w Bydgoszczy 
2. Tomasz Łaszkiewicz - Ewangelicy w Inowrocławiu 
3. Tomasz Dziki - Ewangelicy we Włocławku w okresie zaborów (1793–1918) i w Drugiej Rzeczpospolitej (1918–1939) 
4. Tomasz Krzemiński - Protestanci na Kujawach wschodnich od XVI do połowy XX wieku 
5. Jerzy Domasłowski - Ewangelicy w Grudziądzu – zarys dziejów
6. Jarosław Kłaczkow - Ewangelicy w Toruniu na przestrzeni wieków 
7. Jarosław Anuszewski, Piotr Gałkowski - Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lipnie
8. Jarosław Anuszewski, Piotr Gałkowski - Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rypinie 
9. Michał Dzimira - Ewangelicy w Brodnicy i w Lidzbarku – zarys dziejów
10. Andrzej Korecki - Ewangelicy na terenie ziemi lubawskiej 
11. Mateusz Superczyński - Parafia ewangelicka w Chełmnie i jej spuścizna aktowa 
12. Agnieszka Zielińska - Ewangelicy w  miastach regionu kujawsko-pomorskiego XVI–XX wieku w ujęciu statystycznym 
13. Piotr Birecki - Ewangelicka architektura i sztuka w regionie kujawsko-pomorskim na przestrzeni wieków 

Piotr Birecki - Z dziejów staromiejskiego kościoła ewangelickiego obecnie kościoła katolickiego pw. Świętego Ducha w Toruniu

 

Piotr Birecki

Z dziejów staromiejskiego kościoła ewangelickiego obecnie kościoła katolickiego pw. Świętego Ducha w Toruniu

Wydawnictwo Adam Marszałek
Towarzystwo Miłośników Torunia

Toruń 2013

Sygnatura SIRr VIII/T-170

Dr hab. Piotr Birecki jest adiunktem w Zakładzie Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej na Wydziale Sztuk Pięknych UMK.

Specjalizuje się w sztuce Prus Królewskich i Wschodnich oraz w sztuce protestanckiej XIX wieku.

Jest autorem 90 publikacji naukowych.

Dzisiejszy kościół pw. Św. Ducha przy Rynku Staromiejskim w Toruniu został wybudowany 1756 roku.

Był wówczas kościołem protestanckim.

W 1945 roku przejęli go jezuici.

Piotr Birecki szczegółowo opisał dzieje powstania świątyni i burzliwe okoliczności towarzyszące temu wydarzeniu.

Poznamy historię projektu architektonicznego, budowy kościoła, plebani i wieży.

Osobny rozdział poświęcono wnętrzu świątyni i jej wyposażeniu w XVIII i XIX wieku.

W końcu opisano wystrój kościoła po przejęciu go przez jezuitów.