Kujawskie zapusty

 

Krystyna Pawłowska, Beata Wąsik

Kujawskie zapusty. Od obrzędu do zabawy

Wydawca: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku

Włocławek 2014

Sygnatura SIRr IX/73

Kujawy swym odrębnym folklorem niezmiennie fascynują miłośników kultury ludowej.

Na kujawskiej wsi nadal pielęgnuje się wielowiekowe zwyczaje.

Należą do nich obchody zapustne.

Ostatkowe zwyczaje zaciekawiają swoją spontanicznością.

Tradycyjny podkoziołek świadczy o żywotności i kolorycie kujawskiej kultury.

Sprzyja temu również szereg inicjatyw organizowanych przez Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, które popularyzują i ożywiają stare tradycje.

Książka poświęcona kujawskim zapustom jest bogato ilustrowana.

Dzieli się na następujące rozdziały:

1. Kujawskie zapusty - zmieniająca się żywa tradycja (Krystyna Pawłowska)

2. Obrzędy zapustne pod wpływem popkultury (Krystyna Pawłowska)

3. Zapusty w mediach i obiektywie

4. Włocławskie imprezy zapustne w latach 1986-2014 (Beata Wąsik)

5. Charakterystyka wybranych zespołów zapustnych przebierańców uczestniczących w korowodach włocławskich (Beata Wąsik)

6. Rekwizyty zapustne ze zbiorów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku w fotografii Krzysztofa Cieślaka

7. Zajęcia edukacyjne "Z koza za zapusty" (Beata Wąsik)

Piotr Grążawski - Rychtujta sie! : swaty ido!

 

Piotr Grążawski

Rychtujta sie! : swaty ido!

Wszechnica Edukacyjna i Wydawnicza "VERBUM"

Brodnica 2017

Sygnatura  SIRr IX/64

Piotr Grążawski to dziennikarz, fotograf, filmowiec (dokument), rysownik, ilustrator, twórca muzyki komputerowej.

Jest również autorem wielu książek z zakresu historii, etnografii i kultury ludowej Ziemi Michałowskiej.

To także działacz społeczny i radny Powiatu Brodnickiego.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są następujące jego książki:

1 Bajki z Brodnicy i okolicy / Piotr Grążawski ; il. aut. - Brodnica 1992

2 Nie zabiorę tej miłości / Ryszard Przybylski ; [wyboru dokonała Maria Lewandowska ; il. Piotr Grążawski]. - Brodnica  1993

3 Legendy brodnickie. Cz.1 / [tekst i rys. Piotr Grążawski]. - Brodnica 1996

4 Elektrownia Miejska Brodnica : 1898-1950 / Piotr Grążawski. - Brodnica  1999

5 O herbie Brodnicy, jej najstarszych pieczęciach i herbie byłego województwa toruńskiego / Piotr Grążawski ; il. Piotr Grążawski. - Brodnica : 2001

6 Legendy Ziemi Michałowskiej / Piotr Grążawski ; [il. Piotr Grążawski]. - Brodnica  2001

7 Tradycyjna ludowa sztuka przyrządzania posiłków a także zioła i inne rośliny w aptece oraz kuchni mikroregionu pięciu gmin: Golub-Dobrzyń, Kowalewo, Ciechocin, Zbójno, Radomin / zebr. i opisał Piotr Grążawski. - Włocławek ; Golub-Dobrzyń 2012

8 Historie prawdziwe, powiastki, ludowe bajdy, anegdoty mikroregionu pięciu gmin: Golub-Dobrzyń, Kowalewo, Ciechocin, Zbójno, Radomin / Piotr Grążawski. - Włocławek ; Golub-Dobrzyń :  2012

9 Rychtujta sie! : swaty ido! / Piotr Grążawski. - Brodnica 2017

10 Duszny dech ducha : legendy Pojezierza Brodnickiego / Piotr Grążawski. - Brodnica 2018

11 Słownik gwarowy brodnicki czyli Opowieść o ginącej mowie potocznej ludności Pojezierza Brodnickiego / Piotr Grążawski. - Brodnica 2018

Książka "Rychtujta sie! : swaty ido!" poświęcona jest gwarze, obyczajom ludowym i brodnickim regionalizmom.

Książka napisana jest barwnym językiem i jest pełna humoru.

Polecamy wszystkim miłośnikom dawnej wsi i pasjonatom etnografii.

Bożena Stelmachowska - Rok obrzędowy na Pomorzu

 

Bożena Stelmachowska

Rok obrzędowy na Pomorzu

Wydawnictwo Region

Gdynia 2016

Sygnatura SIRr IX/61

Nowe wydanie "Roku obrzędowego na Pomorzu" Bożeny Stelmachowskiej zostało opublikowane na podstawie tekstu z 1933 roku, który wydrukował Instytut Bałtycki.

Rok obrzędowy obejmuje zwyczaje i obrzędy ludowe, które towarzyszą świętom religijnym, następującym w porządku roku liturgicznego.

Rok obrzędowy dzieli się zwykle według czterech pór roku, wiejskie zwyczaje odnoszą się bowiem do pracy na roli i w gospodarstwie.

Ludowe zwyczaje są częścią niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Bożena Stelmachowska prowadziła badania etnograficzne na Pomorzu w pierwszej połowie XX wieku.

Posługiwała się metodą kwestionariuszową.

Jej ankiety wypełniali przedstawiciele lokalnych elit - nauczyciele, urzędnicy, służby mundurowe, właściciele majątków ziemskich.

Obszar badań obejmował Kociewie, Kaszuby, Bory Tucholskie, Krajnę, ziemię chełmińską, ziemię dobrzyńską, ziemię michałowską, ziemię lubawską.

Dzięki niej utrwalono wiejską obrzędowość, kulturę ludową i lokalne tradycje przedwojennego Pomorza.

Anna Koprowska-Głowacka - Magia ludowa z Pomorza i Kujaw

 

Anna Koprowska-Głowacka

Magia ludowa z Pomorza i Kujaw

Wydawnictwo Region

Gdynia 2016

Sygnatura SIRr IX/59

Anna Koprowska-Głowacka jest historykiem, regionalistką i pisarką.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest szereg jej książek:

• Czarownice z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region cop. 2010.
• Magia ludowa z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2016.
• Czarownice z Pomorza i Kujaw / Anna Koprowska-Głowacka. - Gdynia : Wydawnictwo Region Jarosław Ellwart 2017.
• Legendy krzyżackie / Anna Koprowska-Głowacka ; [rys. Agnieszka Korfanty]. - Gdynia : Wydawnictwo Region 2014.
• Duchy, zjawy i ukryte skarby : niesamowite miejsca województwa kujawsko-pomorskiego / Anna Koprowska-Głowacka ; rysunki Łukasz Salamon. - Gdynia :  Wydawnictwo Region copyright 2011.

"Magia ludowa z Pomorza i Kujaw" to pasjonująca lektura.

Autorka przypomina o dawnych wierzeniach i zwyczajach związanych z magią.

Okazuje się, że wiele z nich przetrwało do naszych czasów.

Dawniej magię stosowano powszechnie przy codziennych czynnościach.

Wiele praktyk wniknęło nawet do świątecznych zwyczajów.

Dziś stały się częścią dziedzictwa kulturalnego i tradycji odziedziczonej po naszych przodkach.

Magia ludowa miała na celu ochronę domów, zapewnienie obfitych plonów, ochronę mieszkańców, zapewnienie dostatku, wykorzystanie właściwości leczniczych roślin, przewidywanie przyszłości, zdobywanie miłości, rozbudowanie rytuału chrześcijańskich świat.

Autorka skupia się na zwyczajach ludowych Kujaw i Pomorza.

Wiele opisanych praktyk wciąż jest praktykowanych przez mieszkańców wsi.