Katarzyna Gołąbek - Działalność publiczna biskupa włocławskiego Andrzeja Zebrzydowskiego

 

Katarzyna Gołąbek

Działalność publiczna biskupa włocławskiego Andrzeja Zebrzydowskiego w latach 1546-1551 w świetle jego korespondencji

Wydawnictwo DiG
Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

Warszawa 2012

Sygnatura SIRr IIIB/Zebrzydowski

Rozprawa Katarzyny Gołąbek poświęcona jest postaci biskupa Andrzeja Zebrzydowskiego (1496-1560).

Autorka odtworzyła przebieg jego działalności publicznej w latach 1546-1551 na podstawie jego listów.

Biskup włocławski wykazywał w tym okresie wysoką aktywność polityczną na szczeblu państwowym i lokalnym.

Kujawski etap kariery, późniejszego biskupa krakowskiego, jest okresem kluczowym dla tego dostojnika kościelnego, ale również dla historii I Rzeczypospolitej.

Śmierć Zygmunta I Starego i objecie tronu przez Zygmunta II Augusta oznaczały gwałtowne zmiany na polskiej scenie politycznej.

Katarzyna Gołąbek prześledziła proces przechodzenia biskupa włocławskiego od fakcji skupionej przy królowej Bonie do stronnictwa Zygmunta Augusta.

Autorka zbadała również działalność biskupa na szczeblu lokalnym i jego udział w życiu politycznym szlachty województw inowrocławskiego i brzesko-kujawskiego.

Lektura książki pozwoli odpowiedzieć na pytanie jakie czynniki sprawiły, ze potomek średnioszlacheckiej rodziny zrobił tak świetną karierę i doszedł do najwyższych godności w państwie.

Jest to przykład kształtowania się elit politycznych w okresie panowania ostatnich Jagiellonów.

W monografii omówiono pochodzenie Andrzeja Zebrzydowskiego, jego studia i początki kariery duchownej.

Prześledzono aktywność biskupa włocławskiego w stronnictwie Królowej Bony  i jego rządy biskupie na Pomorzu i Kujawach.

Szczegółowo poznajemy okoliczności i przebieg przejścia biskupa do stronnictwa królewskiego.

Czytamy o jego drodze do biskupstwa krakowskiego.

Osobny rozdział traktuje o Andrzeju Zebrzydowskim jako senatorze, doradcy królewskim i jego relacjach z reprezentacja szlachecką.

Podstawę źródłową pracy stanowi bogata korespondencja Andrzeja Zebrzydowskiego z lat 1546-1553 zebrana w rękopiśmiennym kodeksie pochodzącym z końca XVI wieku.

Kodeks przechowywany jest w Bibliotece Jagiellońskiej.

Kodeks zawiera 815 zapisanych w języku łacińskim listów, których wyłącznym nadawcą jest Zebrzydowski.

Kodeks powstał na podstawie brulionów pism, które redagował sekretarz biskupa Andrzej Patrycy Nidecki.

Dariusz Lewandowski - Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku

 

ks. Dariusz Lewandowski

Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku
Przewodnik

zdjęcia: Adam Bujak, Zbigniew Dobrosielski, Roman Skowroński, Jan Sieraczkiewicz

Wydawca: "EXPOL"

Włocławek 2009

Sygnatura SIRr XXXIV/191

Katedra Włocławska ma długą i piękną historię.

Biskupi Włocławscy stanowili elitę kulturalno-polityczną Polski.

W Katedrze Włocławskiej przyjął święcenia kapłańskie Prymas Tysiąclecia, Kardynał Stefan Wyszyński.

Biskupstwo Kujawskie z siedzibą w Kruszwicy powstało na początku XI wieku.

Od XII wieku stolica biskupstwa był Włocławek.

Z Przewodnika dowiemy się o pierwszych katedrach stojących we Włocławku oraz o etapach budowy obecnej.

Budowę współczesnej katedry włocławskiej rozpoczęto w 1340 roku,

Konsekracja katedry nastąpiła w 1411 roku.

Ale budowę wież katedry zakończono dopiero w 1526 roku.

W przewodniku opisano również dalszą rozbudowę i upiększanie katedry.

Osobny rozdział poświęcono procesowi regotyzacji katedry, który miał miejsce w latach 1878-1893.

Dalej zostały opisane zmiany i zniszczenia w architekturze świątyni dokonane w XX wieku.

Osobne rozdziały przewodnika dotyczą zabytków sztuki malarskiej znajdujących się w katedrze, witraży, rzeźb, nagrobków, zabytków sztuki złotniczej, tkanin, dzwonów.

Do przewodnika dołączono spis biskupów kujawsko-pomorskich (do 1818 r.), kujawsko-kaliskich (1818-1925) i biskupów włocławskich (od 1925 r.).

Piotr Tylicki oraz niepospolici z Kowala i okolic

 

Piotr Tylicki oraz niepospolici z Kowala i okolic

Słownik biograficzny, Kalendarium 

pod redakcją Zdzisława Jana Zasady, Bogdana Ziółkowskiego

Wydawcy:
Włocławskie Towarzystwo Naukowe 
Urząd Miasta Kowala
Urząd Gminy Kowala
Urząd Gminy w Baruchowie

Włocławek - Kowal 2008

Sygnatura SIRr IIIA/140

Książka "Piotr Tylicki oraz niepospolici z Kowala i okolic" się niejako z trzech części.

Część pierwsza poświęcona jest dziejom kościoła w Kowalu.

Otwiera ja rozdział poświęcony urodzonemu w Kowalu Biskupowi Piotrowi Tylickiemu, który napisała Małgorzata M. Palka.

Piotr Tylicki (1543-1616) był biskupem krakowskim, kujawskim, chełmińskim, warmińskim i podkanclerzym koronnym.

Dalej następują kolejne rozdziały:

Marek z Osmałek - Dzieje kościołów i wspólnot parafialnych w Kowalu w Latach 1185-2008

Ks. Piotr S. Głowacki - Architektura  oraz zabytki kościoła parafialnego pw. św. Urszuli w Kowalu

Arkadiusz Ciesielski - Epitafia w kościele pw. św. Urszuli w Kowalu

Drugą część książki stanowi Słownik biograficzny mieszkańców Kowala i osób mających związek z miastem i jego okolicami poprzez urodzenie, naukę, dokonania i zasługi.

Wśród nich znaleźli się urzędnicy, duchowni, nauczyciele, ziemianie, przemysłowcy, rzemieślnicy, rolnicy, lekarze, farmaceuci, strażacy, twórcy kultury, żołnierze i konspiratorzy.

Trzecia część książki poświęcona jest dziejom ziemi kowalskiej i ma formę Kalendarium.

Kalendarium nie podaje tylko suchych dat i faktów, ale zawiera również komentarze uzupełniające, które szerzej przedstawiają wymieniane wydarzenia.

Waldemar Rozynkowski - Zamek Bierzgłowski

 

Waldemar Rozynkowski

Zamek Bierzgłowski

Wydawnictwo "Koronis"
Diecezjalne Centrum Kultury Zamek Bierzgłowski 

Zamek Bierzgłowski 2015

Sygnatura SIRr XIII/161

Prof dr. hab. Waldemar Rozynkowski jest historykiem na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jest również diakonem stałym diecezji toruńskiej.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilkadziesiąt książek, których jest autorem bądź redaktorem, a poświęconych historii średniowiecza lub historii Kościoła.

Opracowanie "Zamek Bierzgłowski" rozpoczyna rozdział poświęcony początkom miejscowości, która powstała w połowie XIII wieku.

Dalej znajdziemy opis warownego domu zakonnego, który wybudowali w Bierzgłowie Krzyżacy.

Zamek Bierzgłowski pełnił w średniowieczu  funkcje siedziby komtura i prokuratora.

Stał się wówczas także ośrodkiem życia religijnego zakonników-rycerzy.

Autor omawia następnie dzieje Zamku Bierzgłowskiego w okresie nowożytnym, w czasie zaborów i w okresie międzywojennym.

W latach 1946-1950 Zamek Bierzgłowski był siedzibą ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka - ordynariusza diecezji łuckiej.

Władze PRL przejęły Zamek Bierzgłowski, który został zwrócony Kościołowi w 1992 roku.

Obecnie jest siedzibą Diecezjalnego Centrum Kultury.

Książka jest ilustrowania mnóstwem wielobarwnych fotografii, przedstawiających odrestaurowany zamek.

Biskup Adolf Piotr Szelążek w Zamku Bierzgłowskim (1946-1950)

 

Waldemar Rozynkowski

Biskup Adolf Piotr Szelążek w Zamku Bierzgłowskim (1946-1950)

Wydawca: Agencja Reklamowa Gall 

Toruń 2018

Sygnatura SIRr  IIIB/Szelążek Adolf Piotr

Prof dr. hab. Waldemar Rozynkowski jest historykiem na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jest również diakonem stałym diecezji toruńskiej.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilkadziesiąt książek, których jest autorem bądź redaktorem, a poświęconych historii średniowiecza lub historii Kościoła.

Książka "Biskup Adolf Piotr Szelążek w Zamku Bierzgłowskim (1946-1950)" poświęcona jest osobie biskupa diecezji łuckiej.

Sprawował w niej posługę od 1920 roku.

W 1945 roku został aresztowany przez NKWD i deportowany do Polski.

Znalazł schronienie w miejscowości Zamek Bierzgłowski.

Utrzymanie zapewniała mu parafia św. Jakuba w Toruniu.

W Zamku Bierzgłowskim spędził ostatnie lata swego życia.

Waldemar Rozynkowski w swojej monografii przedstawił dokładnie właśnie ten okres życia biskupa Szelążka.

Jednak biografia przedstawia również wcześniejszą drogę biskupa - jego naukę w seminarium w Płocku, posługę biskupią w Łucku, okres wojny i aresztowanie przez Rosjan.

Osobny rozdział dotyczy deportacji biskupa do Polski i jego początkowy pobyt w Kielcach.

W okresie wygnania biskup Szelążek mieszkał w przebudowanym średniowiecznym, pokrzyżackim Zamku Bierzgłowskim, który pełnił funkcję domu diecezjalnego.

Na Zamku Bierzgłowskim znajdowała się również kaplica, w której biskup odprawiał msze św.

Opieka nad biskupem spoczywała wówczas w rękach sióstr ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek od Pokuty i Miłości Chrześcijańskiej.

Zamek Bierzgłowski pełnił funkcję nieformalnej siedziby łuckiej kurii diecezjalnej.

Biskup Szelążek pozostawał również ojcem duchowym Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus.

Kongregację tę biskup założył jeszcze w 1936 roku w diecezji łuckiej.

Dzięki jego staraniom uruchomiono nowy dom zakonny w Rychnowie koło Ostródy.

Osobny rozdział poświęcony został chorobie i śmierci biskupa Szelążka.

Bardzo ważny jest ostatni rozdział monografii, w którym przedstawiono świadectwa ciągłej i żywej pamięci o biskupie już po jego śmierci.

Po wieloletnich przygotowaniach Kurii Diecezji Toruńskiej w 2013 roku rozpoczęto oficjalny proces beatyfikacyjny Sługi Bożego biskupa Adolfa Piotra Szelążka.

W 2016 roku zakończył się diecezjalny etap procesu.