Katarzyna Pękacka-Falkowska
Dżuma w Toruniu w trakcie III wojny północnej
Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Lublin 2019
Sygnatura SIRr XXVI/33
W trakcie III wojny północnej (1700-1721), kiedy to przez ziemie polskie przetaczały się armie szwedzkie, rosyjskie i saskie, Rzeczpospolitą nawiedziła wielka epidemia dżumy.
Prawdopodobnie dżumę zawlekły do polski wojska szwedzkie, które wkroczyły na nasze ziemie w 1701 roku.
Dżuma rozprzestrzeniła się również na inne kraje Europy.
Wygasła dopiero w 1722 roku w Marsylii.
Rozprawa Katarzyny Pękackiej-Falkowskiej poświęcona jest przebiegowi epidemii dżumy w Toruniu.
Rozważania na temat dżumy ujęte są bardzo szeroko, jako badania nad społecznym faktem całościowym.
Oznacza to, ze obejmują wiele aspektów zjawiska - prawny, gospodarczy, religijny, socjologiczny, demograficzny, medyczny, polityczny.
Wielka epidemia moru miała swoje kulminacje w Toruniu w latach 1708 oraz 1710/1711.
Rozprawa oparta jest na bardzo bogatej kwerendzie źródłowej, w której wykorzystano materiały rękopiśmienne, ikonografię oraz druki z epoki.
Szczególnym rodzajem źródła są zestawienia pomorków pochowanych w latach 1708 i 1710 w ramach środków tzw. funduszu dżumowego toruńskiego lazaretu.
Praca składa się z trzech części.
W części pierwszej zaprezentowana dokładną kronikę wydarzeń związanych z nadejściem, przebiegiem i wygasaniem epidemii.
W części drugiej poddano analizie cztery szczegółowe zagadnienia:
- religijność czasu zarazy
- troska o chorych (działalność lazaretu miejskiego i Pest-Cassy - kasy morowej)
- troska o zmarłych (pogrzeby, masowe pochówki, straty demograficzne)
- strach przed epidemiami
Część trzecią książki tworzy aneks zawierający źródła i materiały do historii zaraz w Toruniu wczesnonowożytnym.
Aneks dzieli się na część narracyjną (teksty źródłowe) oraz na część demograficzną (zestawienia tabelaryczne)
