Dzieje harcerstwa w Lipnie

 

ks. Mariusz Budkiewicz, 

Iwona Grubecka, 

Dorota Kostecka

Dzieje harcerstwa w Lipnie 

(do 1945 roku) 

Wydawca: 
Towarzystwo Miłośników Ziemi Dobrzyńskiej w Lipnie

Lipno 2022

Sygnatura SIRr  VIII/L-6

Jest to publikacja naukowa.

Zawiera opis działalności Związku Harcerstwa Polskiego w Lipnie do 1945 roku. 

W książce bardzo szeroko opisano początki ruchu harcerskiego w Lipnie oraz funkcjonowanie harcerstwa w okresie międzywojennym. 

Przed wojną w Lipnie działały trzy drużyny męskie i jedna drużyna żeńska. 

Przedstawiono też działalność sportową lipnowskich harcerzy. 

Opisano okres II wojny światowej. 

Blisko połowę książki stanowią biogramy czołowych działaczy lipnowskiego harcerstwa, opiekunów drużyn i harcerzy. 

Przedstawiono sylwetki 24 przedwojennych harcerzy.

Błogosławiony ksiądz Stefan Wincenty Frelichowski (1913-1945)

 

7 czerwca 1999 roku Jan Paweł II
w trakcie mszy odprawianej
w Toruniu beatyfikował księdza Stefana Wincentego Frelichowskiego.

Został on wyniesiony na ołtarze
za sprawą swej męczeńskiej śmierci
w obozie koncentracyjnym w Dachau.

Jednak całe życie młodego księdza jest świadectwem heroiczności jego cnót.

Stefan Wincenty Frelichowski urodził się w Chełmży 22 stycznia 1913 roku.

Jego ojciec prowadził piekarnię.

Rodzina miała sześcioro dzieci - czterech synów i dwie córki.

Wiele cennych informacji o duchowości błogosławionego dostarcza jego "Pamiętnik", który zaczął prowadzić w wieku 16 lat - od 1929  do 1939 roku.

W Chełmży Stefan Wincenty Frelichowski wstąpił w szeregi harcerstwa.

W harcerstwie działał również w czasie nauki w seminarium w Pelplinie, a po uzyskaniu świeceń kapłańskich został nawet kapelanem Chorągwi Pomorskiej ZHP.

W 2003 roku Stefan Wincenty Frelichowski został ogłoszony Patronem Harcerstwa Polskiego.

Od 1 lipca 1938 roku ks. Stefan Wincenty Frelichowski zaczął pełnić funkcję wikariusza w kościele Najświętszej Marii Panny w Toruniu.

Z Toruniem był związany do aresztowania przez Niemców 11 września 1939 roku.

Był przetrzymywany w Forcie VII w Toruniu, w hitlerowskich obozach w Nowym Porcie Gdańskim, w Stutthofie, w Sachsenhausen - Oranienburg.

W grudniu 1940 roku ostatecznie został uwięziony w obozie koncentracyjnym
w Dachau pod Dreznem.

Tu otrzymał numer obozowy 22492.

Z obozu męczennik pisał do domu listy.

Listów tych zachowało się 96.

Listy obozowe były kontrolowane przez Niemców, z tego względu musiały być pisane w języku niemieckim.

Błogosławiony podpisywał się w nich imieniem Stefan, mimo że wszyscy bliscy znali go pod imieniem Wicek.

Ze względów na cenzurę w listach tych używał imienia Wicek, gdy pisał o sobie w osobie trzeciej.

Ostatni jego list nosi datę 14 stycznia 1945 roku.

W obozie bł. ks. Stefan Wincenty Frelichowski mimo zakazów kontynuował działalność kapłańską.

Szczególną opieką otoczył zwłaszcza chorych z obozowego szpitala.

Nie zaprzestał służyć chorym, nawet gdy w obozie pod koniec 1944 roku wybuchła epidemia tyfusu.

Dla wycieńczonego 6 latami głodu, zimna, chorób i niewolniczej pracy organizmu było to śmiertelne niebezpieczeństwo.

Bł. ks. Stefan Wincenty Frelichowski zmarł na tyfus 23 lutego 1945 roku
(dwa miesiące przed wyzwoleniem obozu) w wieku 32 lat.

POLECANA LITERATURA

1 Sługa Boży ksiądz Stefan Wincenty Frelichowski / Henryk Ormiński. - Kartuzy : [Kuria Biskupia Chełmińska], 1995. ISBN 8386491108.

 

2 Sługa Boży ks. Stefan Wincenty Frelichowski (1913-1945) / Krystyna Podlaszewska. - Toruń : Toruńskie Wydaw. Diecezjalne, 1998. ISBN 8386471085 (t. 2).

 

3 Pamiętnik : zapiski kleryka / Stefan Wincenty Frelichowski ; [red. Anna Nowak]. - Warszawa : Wydaw. Księży Marianów 2000. ISBN 8371193084.

 

4 Druh Wicek - patron harcerzy polskich : opowieść o błogosławionym ks. Stefanie Wincentym Frelichowskim / Jaromir Durczewski. - Warszawa : Horyzonty, 2003. ISBN 838903722X.

 

5 Radosnym Panie! : o bł. ks. Stefanie Wincentym Frelichowskim (1913-1945) / Waldemar Rozynkowski. - Toruń : Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2004. ISBN 8391898857.

 

6 Listy obozowe / bł. Stefan Wincenty Frelichowski ; z rękopisów odczytała, z jęz. niem. przetł., wprowadzeniem i przypisami opatrzyła Maria Nędzewicz. - Toruń : Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne 2005. ISBN 8360053006.

 

7 Druh Wicek - patron harcerstwa polskiego : opowieść o błogosławionym ks. phm. Stefanie Wincentym Frelichowskim / Jaromir Durczewski. - [Toruń] : Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne 2007.

 

8 Błogosławiony ks. Stefan Wincenty Frelichowski : męczennik, patron harcerstwa polskiego = The blessed father Stefan Wincenty Frelichowski : martyr, patron of Polish scouting / oprac. Robert Zadura ; [tł. Robert Zadura, Józef Jarosz, Hazel Pearson]. - Toruń : [s.n.], (Toruń : DRUK-TOR). 2009 ISBN

9788392764465.

 

9 Nasz Wicek : harcerz, kapłan, męczennik : w 100. rocznicę urodzin ks. phm. Stefana Wincentego Frelichowskiego : 2013 - Rok Błogosławionego / opracowanie : Aleksandra Zapotoczny ; współpraca: Marek Różycki. - Warszawa : Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" : Non Omnis : Czwarta Fala © 2013. ISBN 9788363139032.

 

10 Błogosławiony ksiądz phm. Stefan Wincenty Frelichowski : patron harcerzy polskich i... : 410 zadań i rozwiązań / Zbigniew Grochowski. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek 2014. ISBN 9788377809310.

 

11 Korespondencja obozowa bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego z lat 1940-1945 / tłumaczenie i opracowanie Stefania A. Hayward. - Toruń : Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne 2017. ISBN 9788360053751.

 

12 Guziki sutanny : błogosławiony S. W. Frelichowski w opowieści postulatora procesu beatyfikacyjnego / Sławomir Oder. - Warszawa : Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" 2017. ISBN 9788363139360.

 

13 Chcę zostać świętym przez modlitwę / Stefan Wincenty Frelichowski ; opracowanie Józef Szamocki, Krzysztof Badowski, Joanna Grodzicka, Waldemar Rozynkowski. - Toruń : Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne 2018. ISBN 9788360053775.

 

14 Błogosławiony ksiądz Stefan Wincenty Frelichowski (1913-1945) / Waldemar Rozynkowski. - Toruń : Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne 2018. ISBN 9788360053799.

 

15 Błogosławionemu księdzu phm. Stefanowi Wincentemu Frelichowskiemu, patronowi harcerzy polskich, w podziękowaniu mieszkańcy Chełmży : 500 zadań i rozwiązań / Zbigniew Grochowski. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek 2022. ISBN 9788381806695.

Marcin Seroczyński - Harcerstwo chełmżyńskie

 

Marcin Seroczyński

Harcerstwo chełmżyńskie
Zarys dziejów

Wydawcy:
Hufiec Chełmża im. A. Depczyńskiego
Towarzystwo Przyjaciół Chełmży

Chełmża 2018

Sygnatura SIRr XXI/62

Marcin Seroczyński jest wybitnym regionalistą chełmżyńskim, kierownikiem Działu Zbiorów Specjalnych chełmżyńskiej biblioteki, redaktorem „Głosu Chełmżyńskiego” i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Chełmży.

Opublikował już szereg książek poświęconych Chełmży:

1. 10 lat Towarzystwa Przyjaciół Chełmży : zarys działalności w latach 2007-2017 / opracowanie Dariusz Łubkowski, Marcin Seroczyński. – Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży 2017.
2. Antoni Depczyński 1906-1940 : nauczyciel, harcerz, patriota / Marcin Seroczyński. – Chełmża : Związek Harcerstwa Polskiego. Hufiec Chełmża im. Antoniego Depczyńskiego :  Towarzystwo Przyjaciół Chełmży ; Wąbrzeźno : Wąbrzeskie Zakłady Graficzne 2016.
3. Chełmża : fakty, mity, legendy / Dariusz Łubkowski, Marcin Seroczyński. – Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży ; Wąbrzeźno : Wąbrzeskie Zakłady Graficzne 2016.
4. Chełmża : fakty, mity, legendy / Dariusz Łubkowski, Marcin Seroczyński. – Wąbrzeźno ; Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży [etc.] 2012.
5. Chełmża wczoraj i dziś : album / zespół redakcyjny: Piotr Birecki, Dariusz Meller, Marcin Seroczyński. – Chełmża ; Wąbrzeźno : Wydawnictwo Wąbrzeskie Zakłady Graficzne 2009.
6. Chełmżanie na szklanych negatywach Feliksa Skańskiego 1918-1939 / Elżbieta ZiendaŻywiczyńska, Adam Żywiczyński, Marcin Seroczyński. – Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży 2016.
7. Chełmżyńska piłka nożna 1928-2018 / Marcin Seroczyński. – Toruń : Machina Druku ; Chełmża : na zlecenie Towarzystwa Przyjaciół Chełmży 2018.
8. Chełmżyńskie miejsca pamięci : pomniki, tablice, kamienie / Marcin Seroczyński. – Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży : Miejska i Rejonowa Biblioteka Publiczna im. Juliana Prejsa 2013.
9. Chełmżyńskie wiosła 1927-2017 / Marcin Seroczyński. – Toruń : Machina Druku ; Chełmża : na zlecenie Towarzystwa Przyjaciół Chełmży : Chełmżyńskiego Towarzystwa Wioślarskiego  1927 2017.
10. Harcerstwo chełmżyńskie : zarys dziejów / Marcin Seroczyński. – Chełmża : Hufiec Chełmża im. A. Depczyńskiego : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży ; ([Toruń] : Machina Druku). 2018
11. Słownik biograficzny Chełmży i okolic. Cz. 3 / Marcin Seroczyński. – Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży : Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Prejsa 2015.
12. Sport w Chełmży : od końca XIX wieku do 2010 r. / Marcin Seroczyński. – Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży ; Wąbrzeźno : Wydawnictwo Wąbrzeskie Zakłady Graficzne 2011.
13. Zakładowa Ochotnicza Straż Pożarna Cukrowni Chełmża w latach 1882-1997 : szkic z dziejów / Marcin Seroczyński. – Chełmża : Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliana Prejsa ; Toruń : Oficyna Wydawnicza „Tutor” 2009.
14. Zatrzymany czas : zarys dziejów chełmżyńskiej fotografii / Marcin Seroczyński. – Chełmża : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży : Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Prejsa 2013.

Monografia "Harcerstwo chełmżyńskie" ukazała się w stulecie powstania Związku Harcerstwa Polskiego.

Na wstępie autor przedstawia zarys powstania harcerstwa na świecie i na ziemiach polskich.

Następnie przybliża okoliczności powstania harcerstwa w Chełmży.

Obszernie opisano dzieje I Drużyny Harcerskiej im. Ignacego Paderewskiego, która powstała 15 sierpnia 1919 roku.

W 1931 roku została ona przekształcona w 4 . Pomorską Harcerską Drużynę Żeglarską im. Ignacego Paderewskiego.

Działalność wodniaków przerwała II wojna światowa.

Omówiono również dzieje innej przedwojennej drużyny, a mianowicie 24. Pomorskiej Drużyny Harcerzy im. Zawiszy Czarnego, która została założona w 1921 roku..

W książce znalazły się wspomnienia harcmistrza Bolesława Paczkowskiego członka 24. Pomorskiej Drużynie Harcerzy im. Zawiszy Czarnego, obejmujące również wojnę i okres powojenny.

Kolejna omówiona przedwojenną drużyną harcerską jest 3. Szkolna Drużyna Harcerska im. Generała Józefa Hallera założona w 1922 roku.

Dalej opisano również istniejące przed wojną harcerskie drezyny żeńskie imienia Emilii Plater i Marii Konopnickiej.

Wspomniano również o Kole Przyjaciół Harcerstwa.

Kolejną część książki otwiera szkic z działalności Związku Harcerstwa Polskiego w Polsce w latach 1945-1989.

Następnie możemy zapoznać się z zarysem organizacji i dzielności harcerstwa na ziemi bydgoskiej i toruńskiej w latach 1945-1989.

Bardzo ciekawy jest rozdział przybliżający mało znane fakty związane z organizacją harcerstwa w Chełmży krótko po 1945 roku.

Następnie obszernie opisano ogólną dzielność ZHP w Chełmży w latach 1960-1989.

Na osobne omówienie zasłużył Ośrodek Harcerski, który funkcjonował w Chełmży od początku lat 60-tych.

Dalej przedstawiono szczepy harcerskie działające w chełmżyńskich szkołach.

W końcu opisano dzielność harcerstwa po 1989 roku.

Przedstawiono również jak chełmżyńscy harcerze pamiętają o swoich bohaterach.

Opisano Festiwal Piosenki Religijnej "Światłość w ciemności świeci".

Tekst zamyka lista aktualnej kadry i skład hufca.

Warto podkreślić, że w monografii wykorzystano mnóstwo archiwalnych fotografii przedstawiających 100-letnią dzielność chełmżyńskiego harcerstwa.

Aleksandra Zapotoczny - Nasz Wicek - harcerz, kapłan, męczennik

 

Aleksandra Zapotoczny (opracowanie)
Marek Różycki (współpraca)

Nasz Wicek
harcerz, kapłan, męczennik

Wydawcy: Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" : Non Omnis : Czwarta Fala

Warszawa 2013

Sygnatura SIRr IIIB/Frelichowski

Biografia bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego została opublikowana w 100. rocznicę jego urodzin.

Rok 2013 został ogłoszony Rokiem Błogoslawionego Stefana Wincentego Frelichowskiego Patrona Harcerstwa Polskiego.

Wśród harcerzy błogosławiony jest znany jako tytułowy druch Wicek.

Książka składa się z kilku części:

I. Wspomnienia rodzinne

II. Z nauczania duszpasterzy

III. Świadectwa harcerzy

IV. Cantobiografia - Frelichowski w piosence

V. Inicjatywy związane ze 100-leciem urodzin phm. Stefana Wincentego Frelichowskiego

VI. Projekt uchwały z okazji 100-lecia urodzin błogosławionego księdza phm. Stefana Wincentego Frelichowskiego, Patrona Harcerstwa Polskiego

VII. Homilia Jana Pawła II wygłoszona w Toruniu 7 czerwca 1999 roku podczas beatyfiakcji ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego

Wydawnictwo zostało sfinansowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Lesław J. Welker - 100 lat harcerstwa w Toruniu : kalendarium

 

Lesław J. Welker

100 lat harcerstwa w Toruniu : kalendarium

Wydawnictwo Adam Marszałek

Sygnatura SIRr XXI/60

Lesław J. Welker to Harcerz Rzeczypospolitej i Harcmistrz.

Z harcerstwem związany jest od 1961 roku.

Jest wieloletnim instruktorem toruńskiego Hufca.

Był wielokrotnie odznaczany.

Jest autorem wielu publikacji książkowych i prasowych o toruńskim harcerstwie.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego książki:

• 100 lat harcerstwa w Toruniu : kalendarium / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek 2017.
• Kalendarium harcerstwa w Toruniu 1917-2007 / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek 2007.
• Śladami lilijki w grodzie Kopernika / pod redakcją Lesława J. Welkera. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek © 2002.
• Symbolika znaków Polski Walczącej 1939-1989 / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydaw. Adam Marszałek, cop. 2000.
• To już tyle lat : zarys historii PCK w Toruniu 1919-1999 / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek © copyright 2000.
• Znaki Polski Walczącej : odznaczenia, orły, oznaki, odznaki, medale : katalog / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydaw. Adam Marszałek 1999.
• Znaki Polski Walczącej : odznaczenia, orły, oznaki, odznaki, medale : katalog / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydaw. Adam Marszałek 1996.

Kalendarium "100 lat harcerstwa w Toruniu" obejmuje lata 1917- 2017.

Książkę rozpoczyna rozdział poświęcony początkom harcerstwa w Toruniu.

Przeczytamy o okolicznościach powstania i działalności 1 Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki w Toruniu w 1917 roku.

Młodzież zorganizował ks. Marian Paczek z parafii św. Jakuba.

Komendantem drużyny został nauczyciel Seweryn Kuchta.

W 1918 roku drużynę przekształcono na 1 Toruńską Drużynę Harcerską im. Tadeusza Kościuszki.

Harcerzy przybywało w takim tempie że już w 1919 roku podzielono ja na  4 drużyny harcerskie.

1 Drużyna Harcerska w 1933 roku została przemianowana na 1 Pomorską Drużynę Harcerzy, a w 1938 roku powróciła do nazwy 1 Drużyny Skautów im. Tadeusza Kościuszki.

Lesław Welker szczegółowo opisał dzieje 1 Drużyny  w całym okresie międzywojennym.

Opowiadanie wzbogacone jest licznymi unikatowymi starymi fotografiami.

Zasadniczy zrąb książki "100 lat harcerstwa w Toruniu" stanowi kalendarium.

W porządku chronologicznym, przytaczając daty dzienne, autor przedstawił dzieje toruńskiego harcerstwa, inicjatywy harcerzy, ich działalność, wydarzenia z życia drużyn harcerskich, zmiany organizacyjne, zmiany kadrowe, osiągnięcia harcerzy, zloty, obchodzone święta i uroczystości, udział w zawodach i turniejach, organizowane obozy, odbyte kursy, udział w festiwalach i konkursach, odbyte rajdy.

Książkę uzupełnia aneks w którym zamieszczono obszerne biogramy niektórych komendantów.

Znaleźli się wśród nich:

1. Seweryn Antoni Kuchta
2. Leon Romanowski
3. Teodor Edmund Żuchowski
4. Władysław Ruszkowski
5. Roman Alfons Truszczyński
6. Wilhelm Józef Słaby
7. Władysław Wacław Sieradzki
8. Aleksander Rudnicki
9. Tadeusz Sylwester Cieplik
10. Stefan Bzdęga
11. Jarosław Kowalski
12. Adam Felski
13. Aleksander Jan Krzewiński
14. Bernard Myśliwek
15. Feliks Jan Beszczyński
16. Kazimierz Gumowski
17. Jan Juliusz Tajchman

Marcin Seroczyński - Antoni Depczyński 1906-1940 : nauczyciel, harcerz, patriota

 

Marcin Seroczyński 

Antoni Depczyński 1906-1940
nauczyciel, harcerz, patriota

Wydawca:
Związek Harcerstwa Polskiego
Hufiec Chełmża im. Antoniego Depczyńskiego
Towarzystwo Przyjaciół Chełmży

Chełmża 2016

Sygnatura SIRr IIIB/Depczyński Antoni

Marcin Seroczyński jest wybitnym regionalistą chełmżyńskim, kierownikiem Działu Zbiorów Specjalnych chełmżyńskiej biblioteki, redaktorem „Głosu Chełmżyńskiego” i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Chełmży.

Opublikował już szereg książek poświęconych Chełmży, dostępnych również w Książnicy Kopernikańskiej:

• 10 lat Towarzystwa Przyjaciół Chełmży : zarys działalności w latach 2007-2017 / opracowanie Dariusz Łubkowski,Marcin Seroczyński. - Chełmża 2017.
• Antoni Depczyński 1906-1940 : nauczyciel, harcerz, patriota / Marcin Seroczyński. - Chełmża 2016.
• Chełmża : fakty, mity, legendy / Dariusz Łubkowski, Marcin Seroczyński. - Chełmża 2016.
• Chełmża : fakty, mity, legendy / Dariusz Łubkowski, Marcin Seroczyński. - Chełmża 2012.
• Chełmża wczoraj i dziś : album / [zespół red. Piotr Birecki, Dariusz Meller, Marcin Seroczyński]. - Chełmża 2009.
• Chełmżanie na szklanych negatywach Feliksa Skańskiego 1918-1939 / Elżbieta Zienda-Żywiczyńska, Adam
• Żywiczyński, Marcin Seroczyński. - Chełmża 2016.
• Chełmżyńskie miejsca pamięci : pomniki, tablice, kamienie / Marcin Seroczyński. - Chełmża 2013.
• Chełmżyńskie wiosła 1927-2017 / Marcin Seroczyński. - Toruń , Chełmża 2017.
• Słownik biograficzny Chełmży i okolic. Cz. 3 / Marcin Seroczyński. - Chełmża 2015.
• Sport w Chełmży : od końca XIX wieku do 2010 r. / Marcin Seroczyński. - Chełmża 2011.
• Zakładowa Ochotnicza Straż Pożarna Cukrowni Chełmża w latach 1882-1997 : szkic z dziejów / Marcin Seroczyński. - Chełmża 2009.
• Zatrzymany czas : zarys dziejów chełmżyńskiej fotografii / Marcin Seroczyński. - Chełmża 2013.

Bohaterem polecanej dziś biografii jest Antoni Depczyński - nauczyciel, harcerz, społecznik i artysta.

W okresie międzywojennym związany był z 4. Pomorską Harcerską Drużyną Żeglarską. im. Ignacego Paderewskiego w Chełmży.

Został zamordowany w Mauthausen w wieku niespełna 34 lat.

Stał się wzorem dla chełmżyńskich harcerzy, których hufcowi nadano w 1971 roku imię Antoniego Depczyńskiego.

W książce opisano zarówno dzieje międzywojennego harcerstwa w Chełmży jak i postać jego patrona.

Antoni Depczyński zapadł w pamięć wielu ludzi, o czym świadczą zamieszczone w książce opinie i wspomnienia.

W książce zamieszczono bardzo dużo unikalnych archiwalnych fotografii z okresu międzywojennego.

Robert Zadura - Błogosławiony ks. Stefan Wincenty Frelichowski : męczennik, patron harcerstwa polskiego

 

Błogosławiony ks. Stefan Wincenty Frelichowski
Męczennik, patron harcerstwa polskiego

Opracował: Robert Zadura

Toruń 2009

Sygnatura SIRr IIIB/Frelichowski

Książka Roberta Zadury " Błogosławiony ks. Stefan Wincenty Frelichowski. Męczennik, patron harcerstwa polskiego" została wydana w 10-tą rocznicę beatyfikacji.

Jest to niezwykle piękny album pamiątkowy.

Zawiera bogatą dokumentację fotograficzną bł. ks. Frelichowskiego (1913-1945).

Polecana dziś bardzo starannie wydana i opracowana publikacja ukazuje błogosławionego na różnych etapach jego życia.

Zaprezentowano jego dzieciństwo i młodość, dom w Chełmży, rodziców i rodzeństwo.

Następnie opisano lata spędzone w Seminarium Duchownym w Pelplinie.

Omówiono działalność duszpasterską bł. ks. Frelichowskiego jako wikarego w Wejherowie a potem w pofranciszkańskim kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Toruniu.

Obszernie przedstawiono martyrologię ks. Frelichowskiego, kolejne niemieckie wiezienia i obozy koncentracyjne, w których był męczony aż do swojej śmierci w Dachau.

Ostatni rozdział książki opisuje rozwój kultu błogosławionego, jego beatyfikację, miejsca, w których znajdują się relikwie ks. Frelichowskiego.

Album zawiera bardzo dużo fotografii pochodzących zarówno od osób prywatnych, od rodziny księdza, z muzeów i archiwów, zbiorów parafii Wniebowzięcia NMP i bł. ks, S.W. Frelichowskiego w Toruniu, obozów koncentracyjnych w Dachau i Sachsenhausen.

Album został opublikowany w języku polskim, angielskim i niemieckim.

Zbigniew Grochowski - Błogosławiony ksiądz phm. Stefan Wincenty Frelichowski

 

Zbigniew Grochowski

Błogosławiony ksiądz phm. Stefan Wincenty Frelichowski
Patron Harcerzy Polskich i...
410 zadań i rozwiązań

Wydawnictwo Adam Marszałek

Toruń 2014

Sygnatura SIRr IIIB/Frelichowski

Zbigniew Grochowski jest uznanym autorem wielu popularnonaukowych książek poświęconych historii miast.

Jako długoletni nauczyciel historii wypracował bardzo przystępną formę popularyzacji wiedzy wśród młodzieży.

Opublikował już kilkanaście książek, w których w formie zagadek, za pomocą pytań i odpowiedzi, opowiedział dzieje Torunia, Bydgoszczy, Włocławka, Krakowa, Wrocławia, Łobżenicy, Hrubieszowa, Świdnicy, Warszawy.

Wśród jego zainteresowań znajduje się również osoba bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego.

Polecana dziś książka jest biografią błogosławionego, opracowaną w formie zadań i rozwiązań.

W książce znajdują się pytania i odpowiedzi na temat:
- rodziny Stefana Wincentego Frelichowskiego,
- jego dzieciństwa,
- nauki szkolnej,
- działalności w Związku Harcerstwa Polskiego,
- nauki w seminarium,
- pamiętnika księdza,
- jego działalności duszpasterskiej przed wybuchem wojny,
- męczeństwa w obozie śmierci w Dachau,
- procesu beatyfikacyjnego,
- Bł ks. Frelichowskiego jako patrona,
- relikwii błogosławionego.

Rok 2018 - Rok Harcerstwa Kujawsko-Pomorskiego

Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego ustanowił rok 2018 Rokiem Harcerstwa Kujawsko-Pomorskiego.

 Chciał w ten sposób wyrazić uznanie dla obecnej i dawnej działalności organizacji harcerskich oraz podkreślić szczególne wartości demokratyczne, niepodległościowe i zasady moralne promowane przez harcerstwo, a także ogromny wkład organizacji harcerskich w wychowanie wielu pokoleń obywateli.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilkadziesiąt książek poświęconych harcerzom Kujaw i Pomorza.

1. 100 lat harcerstwa w Toruniu : kalendarium / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek 2017.
2. Guziki sutanny : błogosławiony S. W. Frelichowski w opowieści postulatora procesu beatyfikacyjnego / Sławomir Oder. -Warszawa : Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" 2017
3. Dom Harcerza wraca do harcerzy! - [Toruń : s.n. 2016].
4. Antoni Depczyński 1906-1940 : nauczyciel, harcerz, patriota / Marcin Seroczyński. - Chełmża : Związek Harcerstwa Polskiego. Hufiec Chełmża im. Antoniego Depczyńskiego : Towarzystwo Przyjaciół Chełmży ; Wąbrzeźno : Wąbrzeskie Zakłady Graficzne 2016.
5. Czuwaj! Bądź niezawodny! : harcerstwo w Solcu Kujawskim : wystawa czasowa, lipiec-sierpień 2014 r. / Muzeum Solca im. Księcia Przemysła. - Solec Kujawski : Muzeum Solca im. Księcia Przemysła [2014].
6. Życie wolne i radosne...: Instruktorska Drużyna Akademicka im. Leszka Domańskiego - "Zeusa" na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu 1957-1962 i jej późniejsze dzieje / [koncepcja i red. Teresa Nemere ; przy współpr. Barbary Karamać i Jolanty Ruszkowskiej]. - Warszawa ; Niezależne Wydawnictwo Harcerskie 2011.
7. Błogosławiony ks. Stefan Wincenty Frelichowski : męczennik, patron harcerstwa polskiego = The blessed father Stefan Wincenty Frelichowski : martyr, patron of Polish scouting / oprac. Robert Zadura ; [tł. Robert Zadura, Józef Jarosz,Hazel Pearson]. - Toruń : [s.n.], (Toruń : DRUK-TOR). 2009
8. Harcerki i harcerze w Bydgoszczy : historia harcerstwa bydgoskiego w latach 1917-2007 / Mieczysław Hojan. - Bydgoszcz : Związek Harcerstwa Polskiego Komenda Hufca 2007.
9. Kalendarium harcerstwa w Toruniu 1917-2007 / Lesław J. Welker. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek 2007.
10. Monika Dymska : "Nika", "Mika" (1918-1943) / [tekst: Anna Wankiewicz ; red. i proj. graf.: Katarzyna Minczykowska ; korekta Elżbieta Skerska]. - Toruń : Fundacja "Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek", Memoriał Generał Marii Witek 2005.
11. Zatartym tropem... : harcerstwo i konspiracja we wspomnieniach nowomieszczanina / Jan Kujawski. -Toruń : Fundacja "Archiwum Pomorskie Armii Krajowej", 2002
12. Śladami lilijki w grodzie Kopernika / pod redakcją Lesława J. Welkera. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek © 2002.
13. Harcerstwo w Toruniu w latach 1920-1939 [Rękopis] / Magdalena Zawadzka ; praca magisterska napisana w Zakładzie Historii Powszechnej i Polski 1918-1944/45 pod kierownictwem prof. dr. hab. Mieczysława Wojciechowskiego. - Toruń : Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2001.
14. Z dziejów brodnickiego harcerstwa / Jerzy Wultański. - Brodnica : Firma Handlowo-Usługowa Multi 1999.
15. Czuj Duch : pismo harcerskie / Inowrocławski Hufiec Harcerzy ZHR. - Inowrocław : Wydaw. Kujawskie. (1995-1998)
16. Czuwamy / Obwód Toruński Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. - [S.l.] : [czasopismo], wydawca: ks. Wacław Dokurno, 1997.
17. Harcerstwo w Bydgoszczy 1917-1997 / Mieczysław Hojan ; [Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Hufca Bydgoszcz miasto]. - Bydgoszcz : Instytut Wydawniczy "Świadectwo" 1997.
18. Żagiel z lilijką : 60 lat Harcerskiego Ośrodka Wodnego w Funce : [praca zbiorowa] / pod red. Urszuli Sobkowiak ; Komenda Kujawsko-Pomorskiej Chporągwi [i.e. Chorągwi] ZHP im. Mikołaja Kopernika w Bydgoszczy. -Bydgoszcz : Komenda Kujawsko-Pomorskiej Chorągwi, 1996
19. Sztandary Błękitnej Czwórki Bydgoskiej (4 BDH - Bydgoskiej Drużyny Harcerskiej im. Jana Kilińskiego) / Leszek Michalski. - Bydgoszcz : Komisja Historyczna Komendy Hufca ZHP 1989.
20. Dzieje "Błękitnej Czwórki Bydgoskiej" 4 BDH im. Jana Kilińskiego / Leszek Michalski. - Bydgoszcz : Komenda Hufca. Związek Harcerstwa Polskiego 1989.
21. 75 lat harcerstwa w Strzelnie : wystawa reprodukcji / [teskt Kazimierz Chudziński] ; Towarzystwo Miłośników Miasta Strzelna i Komenda Hufca ZHP Strzelno. - Bydgoszcz : Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, 1988.
22. Zarys dziejów 20 Bydgoskiej Drużyny Harcerskiej w latach 1827-1988 : [praca zbiorowa / pod red. Henryka Kaji]. - Bydgoszcz : Komisja Historyczna Komendy Hufca ZHP Bydgoszcz - Miasto 1988.
23. Włocławska Chorągiew Związku Harcerstwa Polskiego im. Juliana Marchlewskiego : 1975-1987 / Mirosław Krajewski ; współpr. aut. Danuta Siemińska, Jadwiga Śniegowska. - Włocławek : Komenda Włocławskiej Chorągwi ZHP, 1987.
24. I Konferencja sprawozdawczo-wyborcza Chorągwi Włocławskiej ZHP : Włocławek, 14 luty 1976 r. - Włocławek : ZHP, 1985.
25. Uchwała IX konferencji sprawozdawczo-wyborczej : [Chorągwi Bydgoskiej ZHP], Bydgoszcz 15.01.1985 / Związek Harcerstwa Polskiego - Bydgoszcz : ZHP, 1985.
26. W Harcerskim Kręgu : miesięcznik Bydgoskiej Chorągwi ZHP / Komenda Bydgoskiej Chorągwi ZHP. - Bydgoszcz : Komenda Bydgoskiej Chorągwi ZHP 1983.
27. Poradnik metodyczny dla drużynowych / Związek Harcerstwa Polskiego Komenda Chorągwi im. Zdobywców Kosmosu. - Toruń : [Komenda Chorągwi ZHP 1982].
28. Poradnik drużynowego zuchów. Nr 4 / Komenda Chorągwi ZHP w Toruniu Wydział Zuchowy. - Toruń : Komenda Chorągwi ZHP Wydział STH 1982.
29. Regulamin stopni instruktorskich / ZHP. Komenda Chorągwi im. "Zdobywców Kosmosu". - Toruń : ZHP. Komenda Chorągwi im. "Zdobywców Kosmosu", 1982.
30. Zuchowa zima / Komenda Chorągwi ZHP w Toruniu. Wydział Zuchowy. - Toruń : Komenda Chorągwi ZHP, 1982.
31. W drużynie starszoharcerskiej. Nr 3, Zastępy / Komenda Chorągwi ZHP Toruń. - Toruń : Komenda Chorągwi ZHP Wydział STH 1982.
32. W drużynie starszoharcerskiej. Nr 1, Stopnie / Komenda Chorągwi ZHP Toruń. - Toruń : Komenda Chorągwi ZHP Wydział STH 1981.
33. Poradnik drużynowego zuchów. Nr 3 / Komenda Chorągwi ZHP w Toruniu Wydział Zuchowy. - Toruń : Komenda Chorągwi ZHP Wydział STH 1981.
34. 70 lat ZHP w służbie Ojczyzny / Komenda Toruńskiej Chorągwi ZHP im. Zdobywców Kosmosu oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Książnica Miejska im. M. Kopernika w Toruniu. - [S.l. : s.n.] 1981.
35. Poradnik drużynowego zuchów. Nr 2 / Komenda Chorągwi ZHP w Toruniu Wydział Zuchowy. - Toruń : Komenda Chorągwi ZHP Wydział STH 1981.
36. Pamiętnik 1891-1939 / Józef Błoński. - Kraków : Wydawnictwo Literackie 1981.
37. Uchwała programowa VII konferencji sprawozdawczo-wyborczej Chorągwi Bydgoskiej ZHP / Związek Harcerstwa Polskiego. Chorągiew Bydgoska im. Mikołaja Kopernika. - Bydgoszcz : Związek Harcerstwa Polskiego, (Lipno : WZP). 1976
38. 9 listopada, w sobotę : harcerze i Melpomena / Czesław Czubak. - Warszawa : "Horyzonty", 1975.
39. Sprawozdanie z działalności Bydgoskiej Chorągwi ZHP : za lata 1969-73 / Związek Harcerstwa Polskiego. Chorągiew Bydgoska im. Mikołaja Kopernika. - Bydgoszcz : Związek Harcerstwa Polskiego, 1974.
40. Kampania programowa "Pokolenie świetlanej przyszłości" o imię dla Hufca : 1972-1973 / Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Hufca Toruń-Miasto. - Toruń : Związek Harcerstwa Polskiego 1973.
41. Harcerskie dni kopernikowskie / składankę oprac. Mieczysław Hojan ; Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Chorągwi Bydgoskej im. Mikołaja Kopernika. - Bydgoszcz : Związek Harcerstwa Polskiego, 1973.
42. Mikołaj Kopernik nasz bohater / materiał przygotował i oprac. zespół Mieczysław Hojan, Eugeniusz Pawłowski, Edward Rajszys ; Związek Harcerstwa Polskiego. Bydgoska Komenda Chorągwi im. Mikołaja Kopernika. - Bydgoszcz : Wydawnictwo Metodyczne-Instruktorskie ZHP, 1973.
43. Kampania programowa toruńskich hufców ZHP - Kultura, nauka, sztuka na lata 1971-1972 / Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Hufca Toruń-Powiat im. Bohaterów Września 1939. Komenda Hufca Toruń-Miasto. Chorągiew Bydgoska. - Toruń : ZHP, 1972.
44. Program działania Chorągwi : na lata 1965-1969 uchwalony przez Konferencję Sprawozdawczo-Wyborczą Bydgoskiej Chorągwi Harcerstwa / Związek Harcerstwa Polskiego. Chorągiew Bydgoska. - Bydgoszcz : Związek Harcerstwa Polskiego, 1966.
45. Założenia programowe Komendy Bydgoskiej Chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego : na lata 1962-1965 / Zespół Programowy Komedy Chorągwi ZHP. - Bydgoszcz : Związek Harcerstwa Polskiego, 1963.
46. Banjo, bydgoska akcja nauki języków obcych 1963/1964 / Związek Harcerstwa Polskiego. Bydgoska Komenda Chorągwi. - Bydgoszcz : Bydgoska Komenda Chorągwi ZHP, (Bydg. : "Prasa"). 1963
47. Kurs korespondencyjny przygotowawczy do próby na drużynowego i podharcmistrza. Z. nr 1. - Bydgoszcz : ZHP. Komenda Pomorskiej Chorągwi Harcerzy, (Bydgoszcz : Drukarnia Polska). [1946]
48. Jednodniówka wydana z okazji 12-lecia istnienia 39-tej Pomorskiej Drużyny Harcerskiej im. Stanisława Żółkiewskiego w Chełmnie : 18. III.1923-18.III 1935 r. - Chełmno : F. Malinowski, 1935.
49. Jednodniówka harcerska 1921-1931 : wydana z okazji jubileuszowego II. Zlotu Hufca Wąbrzeskiego 14-go czerwca 1931 r. - [Wąbrzeźno : Komenda Hufca Wąbrzeskiego, 1931].
50. Czuwaj ! : jednodniówka harcerstwa tucholskiego / red. Stanisław Nowaczyk ; Komenda Hufca Harcerskiego Tuchola. -Tuchola : Komenda Hufca, 1928.
51. Sprawozdanie Oddziału Pomorskiego Związku Harcerstwa Polskiego : za rok ... - Toruń : Zarząd Oddzdziału Pomorskiego Związku Harcerstwa Polskiego. (1932-1938)

Życie wolne i radosne - Instruktorska Drużyna Akademicka w Toruniu 1957-1962

 

Życie wolne i radosne...
Instruktorska Drużyna Akademicka im. Leszka Domańskiego - "Zeusa"
na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu 1957-1962
i jej późniejsze dzieje

Niezależne Wydawnictwo Harcerskie

Warszawa 2011

Sygnatura SIRr XXXIa/72

W 2007 roku w 50 rocznicę powstania Instruktorskiej Drużyny Akademickiej jej członkowie zorganizowali rocznicowy zjazd, w czasie którego postanowiono wydać okolicznościową publikację.

Za koncepcję i redakcję książki odpowiadała Teresa Nemere, przy współpracy Barbary Karamać i Jolanty Ruszkowskiej.

Akademicka Drużyna Harcerska powstała na fali popaździernikowej odwilży w 1957 roku na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jej członkowie nawiązali do tradycji harcerstwa wileńskiego (Czarnej Trzynastki, czyli Wileńskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego) i światowego skautingu wyrosłego z idei brytyjskiego generała Roberta Baden-Powella.

W 1959 roku drużynę przemianowano na Akademicka Drużynę Harcerską.

Drużyna została rozwiązana już w 1962 roku, w związku z coraz większymi naciskami władz, zmierzających do upolitycznienia działalności ZHP i nadania harcerstwu socjalistycznego charakteru.

Mimo, że drużyna istniała tylko 5 lat, jej działalność obrosła legendą a powstałe wówczas przyjaźnie były kontynuowane przez następne półwiecze.

Drużyna miała co tygodniowe zbiórki w budynku "Harmonijki" w sali 74.

Organizowano biwaki (tzw. wykapki) - czyli krótkie wypady poza miasto.

Organizowano też tzw. wygi - czyli długie letnie wędrówki po Kaszubach, Warmii, Pojezierzu Drawskim czy po Kotlinie Kłodzkiej.

Po rozwiązaniu drużyny jej członkowie zorganizowali szereg prywatnych zlotów i spotkań towarzysko rodzinnych.

Założyli nawet "Klub Wędrujących Dziadków", w ramach którego od 1998 roku organizują dwutygodniowe letnie wędrówki.

To tylko krótkie anonse pasjonującej historii toruńskich harcerzy z UMK i ich przygód.

Gorąco zachęcamy do poznania biografii "Zeusiaków" i wspomnień zawartych w książce.