Czas przeszły zapisany

 

Czas przeszły zapisany
Wspomnienia działaczy NZS UMK w Toruniu w latach 1980-1989

redakcja i opracowanie: Wojciech Polak, Sylwia Galij-Skarbińska, Michał Damazyn

Wydawca: Fundacja Historia.pl

Gdańsk-Toruń-Barcelona 2021

Sygnatura SIRr  XXXIa/92

Książka zawiera wspomnienia dziesięciu działaczy Niezależnego Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Pamiętniki maja różny charakter. 

Autorzy niektórych próbują całościowo opisać swoją aktywność opozycyjna w czasie studiów.

Inni świadomie koncentrują się na pewnych szczegółach i wybranych wydarzeniach.

Wspomnienia nie są suchą faktografią.

Zawierają warstwę refleksyjną, pozwalającą  zrozumieć sposób myślenia autorów, motywy ich działania, rozterki, triumfy i rozczarowania.

Pamiętniki zawierają często opisy wydarzeń pozornie błahych, czasem anegdotycznych, które w istocie są ważne dla zrozumienia przeszłości.

Wspomnienia dotyczą okresu 1980-1989. 

To czas pełnej zapału walki o wolną Polskę.

To również  czas esbeckich przeszukań, zatrzymań, wielomiesięcznego internowania, aresztowań, pobytu w więzieniach lub wielomiesięcznej tułaczki osób ukrywających się przed Służbą Bezpieczeństwa.

Autorami wspomnień są 

- Andrzej Ryba

- Leszek Kubiak

- Jacek Kalas

- Andrzej Chatłas

- Jacek Jagła

- Marek Wachnik

- Paweł Rzoska

- Mieczysław Gliński

- Andrzej Wroński

- Janusz Małecki

Zagraniczne pobyty akademickie pracowników UMK w okresie PRL-u

 

Jan Głuchowski

Zagraniczne pobyty akademickie pracowników UMK w okresie PRL-u 

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2021

Sygnatura SIRr XXXIa/96

Prof. zw. dr hab. Jan Głuchowski przepracował na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu 50 lat.

Jest wybitnym specjalistą w zakresie prawa finansowego - autorem ponad 300 publikacji naukowych.

Książka "Zagraniczne pobyty akademickie pracowników UMK w okresie PRL-u" jest publikacja wspomnieniową" podobnie jak trzy inne publikacje autora:

- Wspomnienia o życiu codziennym torunian w okresie stanu wojennego

- Na saksy i do Bułgarii : turystyka handlowa w PRL

- Moja Alma Mater : UMK 1962-2012

Wyjazdy zagraniczne w okresie PRL charakteryzowały się specyfiką sposobu rekrutowania, pozyskiwania zachodnich stypendiów, grantów i pobytów, istnieniem ministerialnego decydenckiego centrum, pełna niepewności droga uzyskania paszportu.

Książka jest pamiętnikarska narracja opartą na faktach.

Jest ważna, gdyż wielu Polaków nie zna już realiów PRL i niedorzecznych warunków i ograniczeń istniejących w obozie socjalistycznym.

Autor nie pomija żadnych tematów i kontrowersji.

W książce znajdziemy omówienie 

- problemów akademików związanych ze znajomością języków obcych, zwłaszcza zachodnioeuropejskich

- problemów związanych z procedurą paszportową, wynikających z faktu, ze dokumentem tym dysponowała służba bezpieczeństwa

- problemów związanych z cenzura korespondencji

- problemów związanych z niskimi dochodami naukowców w okresie PRL i szansami na lukratywne wyjazdy długoterminowe  do Stanów Zjednoczonych czy Republiki Federalnej Niemiec

- problemów związanych z utrudnionymi kontaktami z rodzinami, zwłaszcza w związku z wielogodzinnym oczekiwaniem na zagraniczne połączenie telefoniczne

- problemami związanymi z załatwianiem zgód na wyjazd, stypendiów, wiz, biletów

- problemami z rozliczaniami finansowymi w dewizach, obniżaniem pensji wyjeżdzających, haraczem podatkowym nakładanym na zagraniczne stypendia

- problemami z uzyskaniem akceptacji na wyjazdy na szczeblu ministerialnym

Książka napisana jest w bardzo przystępny sposób, nie stroni od anegdot, podaje mnóstwo ciekawostek.

 

Profesor Jerzy Remer

 

Romuald Skaliński

Profesor Jerzy Remer : zasłużony konserwator zabytków 

Toruń 2006

Sygnatura SIRr IIIB/Remer Jerzy

Romuald Skaliński - autor biografii, studiował u prof. Jerzego Remera zabytkoznawstwo i konserwatorstwo na Wydziale Sztyk Pięknych UMK w latach 1952-1957.

Profesor był człowiekiem niezwykłym, z pasją, o głębokiej wiedzy, a zarazem osoba ogromnie życzliwą dla młodych adeptów i dla całego otoczenia.

Jerzy Remer urodził się w 1888 roku w Zatorze, zmarł w 1979 roku w Toruniu.

Ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Od 1930 do 1937 roku był generalnym konserwatorem zabytków.

W 1945 roku stworzył Studium Zabytkoznawstwa, Konserwatorstwa i Muzealnictwa UMK. 

W latach 1947-1971 był dyrektorem Muzeum Okręgowego w Toruniu.

Biografie profesora uzupełniają bardzo ciekawe zdjęcia archiwalne.

Historia toruńskiego jazzu

 

Historia toruńskiego jazzu

Lata 50. i 60. 

pod redakcją Grzegorza Kopcewicza

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2021

Sygnatura SIRr XXXIIId/49

Autorem "Historii toruńskiego jazzu" jest Grzegorz Kopcewicz - torunianin, artysta muzyczny, założyciel i lider grupy Butelka, właściciel wytwórni płytowej, organizator festiwali muzycznych.

Autora zainspirowały opowieści jego ojca profesora Jana Kopcewicza, biologa i rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Podczas studiów grał on na trąbce w toruńskich zespołach jazzowych.

Te barwne i ciekawe opowieści zostały uwiecznione na kartach książki.

Wbrew polityce władz komunistycznych amerykańska muzyka jazzowa zyskała w latach 50. i 60. wielką popularność wśród studentów, którzy nic nie robili sobie z szykan i zakazów.

Toruń stał się żywym ośrodkiem studenckiego jazzu.

Powstawały tu kolejne zespoły jazowe, organizowano koncerty najlepszych polskich grup, toruńscy muzycy robili kariery w Polsce i na świecie.

W klubie Od Nowa skupiło się środowisko muzyków i fanów jazzu.

Książka "Historia toruńskiego jazzu" nie jest pozycja encyklopedyczną.

Składa się z luźnych wspomnień osób, które grały jazz w Toruniu w latach 50. i 60.

Swoimi wspomnieniami podzielili się Jan Kopcewicz, Bogdan Ciesielski, Witold Burker, Stanisław Grabowski i Henryk Antkowiak.

Do książki załączono liczne fotografie, tym cenniejsze, ze pochodzące z prywatnych archiwów.

Wydanie dofinansowano ze środków Gminy Miasta Toruń.

Jadwiga Puciata-Pawłowska - Moje życie

 

Jadwiga Puciata-Pawłowska

Moje życie

Wydawca: 
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Muzeum Okręgowe w Toruniu

Toruń 2020

Sygnatura SIRr XXXIIc/31

"Moje życie" to autobiografia prof. Jadwigi Puciata-Pawłowskiej (1902-1989).

Była ona wychowawcą kilku pokoleń historyków sztuki na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Autobiografia ma formę pamiętnika uzupełnionego wspomnieniami syna Autorki prof. Krzysztofa Kazimierza Pawłowskiego, córki Beaty Pawłowskiej-Wilde  i wnuka Tomasza Wilde.

To dzięki ich zaangażowaniu , uwagom ii wszechstronnej pomocy książka ukazała się, ale także została wzbogacona o piękne ilustracje pochodzące z archiwum rodzinnego.

Do publikacji ze względów praktycznych przygotowano tylko wybór wspomnień, którego dokonał syn Autorki prof. Krzysztof Kazimierz Pawłowski.

Opracowanie do druku, komentarze i przypisy, redakcja naukowa są dziełem dr Alicji Saar-Kozłowskiej.

Tekst został opatrzony indeksami i aneksami.

Pisana w wieku osiemdziesięciu lat autobiografia Jadwigi Puciata-Pawłowskiej sięga daleko w przeszłość do jej dzieciństwa i młodości. opisuje czas II wojny światowej oraz życie rodzinne i pracę zawodową w okresie PRL.

Podstawę edycji stanowił maszynopis liczący niemal 700 stron.

Redagowany był w latach 1982-1985.

Dzieli się na trzy części.

Część pierwsza "Lata wczesne - dzieciństwo i młodość" obejmuje okres do 1944 roku.

Część druga "Strzępki zapisków z powstania Warszawskiego i pobyt w Wolbromiu" obejmuje lata 1944-1945.

Część trzecia "Toruń" to wspomnienia powojenne doprowadzone do 1962 roku, kiedy to zmarł mąż autorki prof. Bronisław Pawłowski.

Autobiografię uzupełniają listy do Jadwigi Puciata-Pawłowskiej.

Marcin Czyżniewski - Rektorzy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

 

Marcin Czyżniewski

Rektorzy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2015

Sygnatura SIRr XXXIa/84

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu obchodził niedawno 70-lecie swego istnienia.

Z tej okazji ukazała się jubileuszowa publikacja poświęcona rektorom Uniwersytetu.

Do tej pory funkcję rektora pełniło siedemnaście osób.

Ludwik Kolankowski - 1945-1948 - historyk - absolwent Uniwersytetu Lwowskiego

Karol Koranyi - 1948-1951 - prawnik - absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie

Leon Kurowski - 1951-1952 - prawnik - absolwent Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie

Antoni Basiński - 1952-1956 - chemik - absolwent Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie

Henryk Szarski - 1956-1959 - biolog - absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Stanisław Jaśkowski - 1959-1962 - matematyk - absolwent Uniwersytetu Warszawskiego

Antoni Swinarski - 1962-1965 - chemik - absolwent Uniwersytetu w Tuluzie

Witold Łukaszewicz - 1965-1975 - historyk - absolwent Uniwersytetu Warszawskiego

Wiesław Woźnicki - 1975-1978 - fizyk - absolwent Uniwersytetu Warszawskiego

Ryszard Bohr - 1978-1981 - biolog - absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Stanisław Dembiński - 1981-1982 - fizyk - absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Jan Kopcewicz - 1982-1984, 1987-1990, 1999-2005 - biolog - absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Stanisław Łęgowski - 1984-1987 - fizyk - absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Sławomir Kalembka - 1990-1993 - historyk - absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Andrzej Jamiołkowski - 1993-1999, 2005-2008 - fizyk - absolwent Uniwersytetu Warszawskiego

Andrzej Radzimiński - 2008-2012 - historyk - absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Andrzej Tretyn - od 2012 - biolog - absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Przemysław Olstowski - "Przyjaciół nikt nie będzie mi wybierał, wrogów poszukam sobie sam!"- NZS II UMK 1988-1990

 

Przemysław Olstowski

"Przyjaciół nikt nie będzie mi wybierał, wrogów poszukam sobie sam!"
NZS II UMK 1988-1990

Wydawca: Janusz Małecki

Bydgoszcz-Toruń 2018

Sygnatura SIRr XXXIa/88

Przemysław  Olstowski wraca w swych wspomnieniach do działalności II NZS UMK w latach 1988-1989.

Drugie Niezależne Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zorganizowało już 10 maja 1988 roku strajk absencyjny i wiec przed Domem Studenckim nr 5, na którym ogłoszono reaktywację NZS UMK.

Klamrą zamykającą wspomnienia jest wybór nowego zarząd uczelnianego NZS w styczniu 1990 roku, już po formalnej legalizacji organizacji.

Autor przywołuje atmosferę po trzydziestu latach atmosferę tamtego czasu i przypomina czym był reaktywowany drugi NZS UMK, tworzony przez pokolenie rozpoczynające studia na UMK w okolicach 1986 - 1987 roku.

Osoby tworzące II NZS mieszkały w dużej części w akademikach Centrum, blisko Starego Miasta..

Szczególnie Dom Studencki nr 5 był miejscem wykluwania się II NZS.

Obszerne wspomnienia uzupełnia kalendarium wydarzeń oraz bogata galeria zdjęć dokumenująca wydarzenia 1988 i 1989 roku.

Filologia to ludzie - Wydział Filologiczny UMK 1999-2019

 

Filologia to ludzie
Wydział Filologiczny UMK 1999-2019

Opracowanie redakcyjne: Magdalena Bizior-Dombrowska

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2019

Sygnatura SIRr XXXIa/90

Wydział Filologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu funkcjonował przez 20 lat.

Powstał w 1999 roku w wyniku podziału Wydziału Humanistycznego.

W 2019 roku Wydział Filologiczny zmienił nazwę na Wydział Humanistyczny.

Wydział Filologiczny w ciągu 20 lat swojego istnienia powadził wiele atrakcyjnych studiów filologicznych i kulturoznawczych.

Trzykrotnie z rzędu w ankiecie ewaluacyjnej Wydział otrzymał kategorię A.

20-lecie istnienia Wydziału Filologicznego uczczono pamiątkowym wydawnictwem.

Działalność Wydziału ukazano poprzez losy ludzi z nim związanych, którzy opowiadają o swojej pracy po zakończeniu studiów.

Sylwetki osób podzielono według kategorii:

• Absolwenci
• Kultura
• Partnerzy
• Wydawnictwo Naukowe UMK
• Biblioteka Collegium Maius
• Nauka

Dzięki temu ukazano perspektywy i rozmaite drogi kariery jakie stały otworem przed studentami Wydziału Filologicznego.

Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego - toruńska konserwacja-restauracja zabytków teraźniejszość i przyszłość

 

Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego
Toruńska konserwacja-restauracja zabytków teraźniejszość i przyszłość

 Redaktor katalogu: Małgorzata Pronobis-Gajdzis
Tłumaczenia: Małgorzata Trokowska

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydział Sztuk Pięknych

Toruń 2019

Sygnatura SIRr XXXIa/89

Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika ma 50-letnie tradycje w dziedzinie realizacji projektów konserwatorskich.

Najnowszym z nich jest Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego.

Projekt będzie realizowany w latach 2019-2023 przez konsorcjum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy.

W ramach projektu zostaną wybudowane i wyposażone w aparaturę Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego przy Wydziale Sztuk Pięknych UMK oraz laboratoria Badawcze Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy.

Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego zostanie zlokalizowane w Toruniu przy ul. Sienkiewicza 30/32.

Publikacja poświęcona Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego składa się z dwóch części.

W pierwszej opisano projekt utworzenia Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego, jego założenia i cele, laboratoria i aparaturę badawczą, priorytetowy zespól badawczy, ofertę badawczą Centrum oraz ofertę z zakresu konserwacji-restauracji.

Część druga publikacji to katalog prezentujący 34 niedawno zrealizowane lub obecnie realizowane przez Wydział Sztuk Pięknych projekty badawcze i konserwtorsko-restauracyjne.

Katalog informuje o kierowniku projektu, zespole, badaniach, pracach konserwatorsko-restauratorskich oraz zawiera zwięzły opis każdego z projektów.

UMK w kampanii Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w wyborach '89

 

UMK w kampanii Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w wyborach '89

Opracowanie redakcyjne Anna Mądry

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2019

Sygnatura SIRr XXXIa/87

Publikacja ukazała się w 30 rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku.

Zawiera wspomnienia uczestników kampanii wyborczej Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Toruniu - Sławomira Kalembki i Jana Wyrowińskiego.

W opracowaniu znalazły się noty biograficzne uczestników kampanii wyborczej KO "Solidarność".

Biogramy zawierają informacje o związkach postaci z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika, o ich działalności opozycyjnej w latach 1980-1989 oraz o udziale w kampanii wyborczej w 1989 roku.

W książce znalazły się biogramy następujących osób:

• Antoni Stawikowski
• Stanisław Dembiński
• Alicja Grześkowiak
• Jan Wyrowiński
• Krzysztof Żabiński
• Roman Bäcker
• Elżbietą Bernaciak (Gryczyk)
• Zbigniew Bobiński
• Robert Erdmann
• Ludmiła Fastowicz
• Piotr Gadzinowski
• Jarosław Garbowski
• Tadeusz Grudziński
• Artur Hutnikiewicz
• Jacek Kalas
• Maria Kalas (Mansfeld)
• Sławomir Kalembka
• Marian Kallas
• Radosław Karolczuk
• Maria Anna Karwowska
• Jacek Karwowski
• Maciej Karwowski
• Jan Kwiatkowski
• Janusz Małecki
• Rafał Zyndram Maszkowski
• Anna Olpeter-Łenyk
• Wanda Perczak
• Wojciech Polak
• Maciej Bartłomiej Romaniuk
• Beata Sengebusch-Małecka
• Jarosław Sobieraj
• Andrzej Tyc
• Dorota Joanna Wieczorek
• Jerzy Władysław Wieczorek
• Elzbieta Wierszyło
• Artur Wiśniewski
• Elżbieta Zawacka
• Robert Ziemkiewicz

Biogramy opracowali: Lidia Gerc, Małgorzata Janewicz. Maciej Karwowski, Karol Kłodziński, Anna Klugowska, Dorota Kromp, Kamila Maj, Jarosław Sobieraj, Dotota Wieczorek.

Publikacje poprzedza wstęp Anny Klugowskiej przedstawiający okoliczności, przebieg i wyniki wyborów 4 czerwca 1989 roku w Toruniu.

Opracowanie zamyka opracowane przez Annę Klugowską Kalendarium kampanii Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Toruniu w wyborach 4 czerwca 1989 roku.

 

Cezary Dobies - Herbert w Toruniu : miasto i mistrz

 

Cezary Dobies

Herbert w Toruniu
Miasto i mistrz

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2018

Sygnatura SIRr IIIB/Herbert

Cezary Dobies jest poetą i pisarzem mieszkającym na stałe w Paryżu.

Ukończył filozofię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilka z jego książek:

1 - Artur Majka : malarstwo z motywem myśli / Cezary Dobies. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2017.

2 - Herbert w Toruniu : miasto i mistrz / Cezary Dobies. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika © copyright 2018.

3 - Herbert w Toruniu : przewodnik po latach 1947-1951 dla turystów poezjojęzycznych / Cezary Dobies. - Toruń : Wydawnictwo Tako cop. 2008. 

4 - Łańcuch : myśli powiązane / Cezary Dobies ; [rys. Artur Majka]. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2016. 

5 - Lęki i leki : trzynaście wierszy i sto siedemdziesiąt aforyzmów / Cezary Dobies ; [rys. Artur Majka]. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2013. 

6 - Portret okienny z chleba / Cezary Dobies. - Toruń : Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury 2001.

Monografia "Herbert w Toruniu" poświęcona jest czterem latom życia Zbigniewa Herberta, które spędził w Toruniu.

W latach 1947 - 1951 studiował prawo na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.

Przeniósł się do Torunia po dwóch latach nauki na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Prawo wykładano wówczas w Harmonijce.

Wykłady dla studentów prawa z filozofii prowadził prof. Henryk Elzenberg, który został mistrzem poety.

Herbert po ukończeniu prawa, kontynuował dalej naukę na kierunku filozofia.

Filozofię wykładano w Collegium Maius przy Fosie Staromiejskiej.

W 1950 roku wykłady profesora Elzenberga zostały zawieszone przez władze komunistyczne.

Poeta ostatni rok filozofii dokończył na Uniwersytecie Warszawskim.

W czasie studiów Herbert pisał wiersze, opowiadania, eseje.

Był częstym gościem w kamienicy przy ul. Grudziądzkiej 37, gdzie mieszkał prof. Elzenberg.

Książka "Herbert w Toruniu" ma dwóch bohaterów - Zbigniewa Herberta i Henryka Elzenberga.

Poznajemy również powojenny Toruń oraz nowozałożony Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Herbert do końca Żucia nazywał Henryka Elzenberga swoim mistrzem.

Ich przyjaźń trwała do śmierci profesora w 1967 roku.

Książkę uzupełniają  dokumenty z archiwum UMK.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika - Wspomnienia absolwentów 1945-2017

 

Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Wspomnienia absolwentów

Pod redakcją Izabeli Walczyk i Wojciecha Streicha

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2017

Sygnatura SIRr XXXIa/82

Jest to już czwarty tom wspomnień absolwentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika : wspomnienia absolwentów : plon konkursu ogłoszonego w 2008 r. przez Stowarzyszenie Absolwentów UMK / [oprac. red. Wojciech Streich i Izabela Walczyk]. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2009.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika : wspomnienia absolwentów : plon drugiego konkursu ogłoszonego w 2010 r. przez Stowarzyszenie Absolwentów UMK / oprac. red. Zofia Chyła-Bełkot [et al.]. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika : wspomnienia absolwentów : plon trzeciego konkursu ogłoszonego w 2011 r. przez Stowarzyszenie Absolwentów UMK / oprac. red. Izabela Walczyk. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika : wspomnienia absolwentów : plon czwartego konkursu ogłoszonego w 2014 r. przez Stowarzyszenie Absolwentów UMK / pod red. Izabela Walczyk, Wojciech Streich. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2017.

Książka zawiera teksty, które są plonem czwartego konkursu ogłoszonego w 2014 roku przez Stowarzyszenie Absolwentów UMK.

Tom składa się z kilkunastu wspomnień wspomnień:

Cecylia Iwaniszewska - Jesienne wspomnienia. Barbara, Krystyna, Zofia

Maria Mameła - Wspomnienie o prof. Zofii Abramowiczównie 

Zofia Królicka-Różańska - Moi mistrzowie

Elżbieta Wiśniewska - Grupa Toruńska 

Henryka Gnatowska, pseud. „UTA” - Rzecz o pewnym lichtarzu 

Henryka Gnatowska, pseud. „UTA” - Rzecz o pewnej lekturze 

Antoni Olszewski - 40-lecie inicjatywy polarnej Instytutu Geografii i Studenckiego Koła Naukowego Geografii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu 

Adam Anastaziuk - Marzec 1968 r. na UMK

Adam Anastaziuk - UMK w studenckiej anegdocie 

Bogumiła Klemp-Dyczek - Trenerzy. Wspomnienia o pracownikach Studium Wychowania Fizycznego i Sportu UMK w Toruniu z lat 1972–1983 

Wanda Rusiecka - Navigare necesse est, vivere non est necesse. Klub Morski 

Roman Robaczewski - Urszula Twardy (1941–2014) 

Wspomnienia uczestników studenckiej grupy wyprawowej po 40 latach (1974/1975–2014/2015) 

Artur Anuszewski - Spitsbergen 1974/1975 

Jan Leszkiewicz - I Toruńska Wyprawa Polarna, Spitsbergen 1975. Organizacja wyprawy

Andrzej S. Majewicz - Toruńska Wyprawa Polarna, Spitsbergen 1975, czyli co zapamiętałem po 40 latach 

Kazimierz Sendobry - Szanowny Panie Doktorze!

Wiktor P. Szczepanik - I Toruńska Wyprawa Polarna 

Łukasz Wronkowski - Bogata, przebogata jest karta osiągnięć…

Wspomnienia pozakonkursowe

Zofia Abramowiczówna - Wspomnienie o Leokadii Małunowiczównie 

Roman T. Marchwiński - Profesor Andrzej Tomczak we wspomnieniach z lat studenckich

Całość uzupełniają załączone na końcu książki zdjęcia i ilustracje.

Ditta Baczała - Kim pan jest, mistrzu? : toruński czworobok pedagogiczny

Ditta Baczała
Kim pan jest, mistrzu?

Toruński czworobok pedagogiczny

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Kraków 2016

Sygnatura SIRr XXXIIc/13

Dr hab. Ditta Baczała jest profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W 2014 roku przeprowadziła ona wywiady z trójką wybitnych profesorów UMK związanych z pedagogiką: Zbigniewem Kwiecińskim, Aleksandrem Nalaskowskim i Andrzejem Wojciechowskim.

Czwarty wywiad z profesorem Ryszardem Borowiczem nie odbył się z powodu przedwczesnej śmierci profesora.

W miejsce wywiadu w książce znalazły się wspomnienia pozostałych profesorów o osobie i dorobku zmarłego.

W książce profesor Ditta Baczała opublikowała wiec trzy wywiady ze swoimi mistrzami i nauczycielami akademickimi.

Wywiady maja podobny układ - składają się z trzech części: szkoła, osoba, świat.

Bohaterami książki są twórcy toruńskiej i polskiej pedagogiki, którzy od kilkudziesięciu lat swoją działalnością teoretyczną i praktyczną pomnażali dorobek Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Profesor Zbigniew Kwieciński jest uznanym w Polsce socjologiem edukacji i pedagogiem.

Profesor Aleksander Nalaskowski zajmuje się pedagogiką twórczości, teorią szkoły i pedeutologią, był wielokrotnym dyrektorem Instytutu Pedagogiki i dziekanem Wydziału Nauk Pedagogicznych.

Profesor Andrzej Wojciechowski jest artystą rzeźbiarzem, współtwórcą i wieloletnim kierownikiem Pracowni Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych w Toruniu, współtworzył pedagogikę specjalną na UMK pod hasłem "pedagogiki obecności".

Profesor Ryszard Borowicz był socjologiem, specjalizował się w pedagogice społecznej, socjologii młodzieży, edukacji oraz wsi.

Tajemnicze początki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika - Wilno i Lwów w Toruniu

 

Anna Supruniuk,
Mirosław Adam Supruniuk

Tajemnicze początki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Wilno i Lwów w Toruniu

Ze wspomnieniem Józefa Szudego 

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Toruń 2017

Sygnatura SIRr XXXIa/81

Książka poświęcona jest pionierskim czasom tworzenia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Był to okres entuzjazmu i przyjaźni miedzy przybyszami z Wilna i Lwowa.

W tej atmosferze kwitło życie kulturalne, naukowe i towarzyskie.

Rok 1945 oznaczał koniec okropności wojny i obiecywał nowy początek.

Książka obejmuje okres budowania Uniwersytetu do końca 1948 roku.

Rok ten przyniósł już jednak koniec autonomii szkół wyższych i upolitycznienie nauki polskiej.

Książka składa się z kilkudziesięciu szkiców poświęconych początkom Uniwersytetu.

Przeczytamy między innymi o studentach, profesorach, transportach repatriantów, inauguracji, rektorze Kolankowskim, Bibliotece Uniwersyteckiej, obserwatorium w Piwnicach, Święcie 3 Maja, budynkach uniwersyteckich, powojennym Toruniu.

Ludwik Kolankowski (1882-1956) - pierwszy rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

 

Ludwik Kolankowski był wybitnym polskim historykiem i pierwszym rektorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Urodził się 21 czerwca 1882 roku w Nadwórnie na Pokuciu w ubogim, krytym słomą domku robotnika tartacznego.

Miał sześcioro rodzeństwa, które żywiło półtorej hektarowe pole i jedna krowa.

Ukończył gimnazjum w Stanisławowie.

Studia we Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza zakończył w 1906 roku doktoratem.

Potem przez rok studiował również w Berlinie.

Habilitował się w 1913 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

Po odzyskaniu niepodległość w 1918 roku pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (do 1922 roku).

Jako pełnomocnik Naczelnika Państwa w 1919 roku brał udział we wskrzeszeniu Uniwersytetu Wileńskiego.

W 1919 roku był również Generalnym Komisarzem Cywilnym przy Zarządzie Ziem Wschodnich i organizował polską administrację państwową na Kresach.

Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1936 roku.

Jego najważniejsze dzieła naukowe dotyczą epoki jagiellońskiej:

• Zygmunt August, wielki książę Litwy do roku 1548 (Lwów 1913)
• Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów 1377–1499 (Warszawa 1930)
• Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne (Lwów 1936)

Wykładał kolejno na uniwersytetach w Krakowie, Wilnie, Lwowie, Warszawie, Łodzi i Toruniu.

Pracował również w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie (1906-1918) oraz był dyrektorem Biblioteki Ordynacji Zamojskiej w Warszawie (1929-1944).

Biblioteka Zamojskich poniosła duże straty w pożarze we wrześniu 1939 roku.

Najcenniejsze zbiory zamurowano potem w jej piwnicach, co sprawiło że ocalały po upadku powstania warszawskiego.

Poza tym Ludwik Kolankowski uratował, wywożąc z Warszawy do Łowicza, najstarszy egzemplarz "Kroniki" Galla Anonima, Mszał Tyniecki, rękopis "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza i "rękopis "Faraona" Bolesława Prusa.

Po wojnie jako prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego zabiegał o utworzenie uniwersytetu na Pomorzu.

Jeszcze wcześniej organizował uniwersytet w Łodzi, jako jego prorektor.

13 sierpnia 1945 roku został delegatem Ministra Oświaty do zorganizowania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Do Torunia przybył 22 sierpnia i od razu jego auto zostało zatrzymane do wyjaśnienia przez milicję z powodu braku wymaganych dokumentów.

23 sierpnia powołał Senat Akademicki.

24 sierpnia dekretem Krajowej Rady Narodowej powołano uniwersytet w Toruniu.

20 września Ludwik Kolankowski został formalnie rektorem.

5 stycznia 1946 roku odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego.

We wrześniu 1948 roku, po trzech latach kierowania uniwersytetem, został przez władze komunistyczne zmuszony do złożenia rezygnacji.

Po ustąpieniu z funkcji rektora kierował Biblioteką Uniwersytecką (1949-1955).

Zmarł w Toruniu 19 marca 1956 roku.

Został pochowany na cmentarzu św. Jerzego.

POLECANA LITERATURA

Ludwik Kolankowski 1882-1982
Materiały sesji w stulecie urodzin

pod. red. Andrzeja Tomczaka

Toruń 1983

Sygnatura MAG 191167

• Stanisław Dembiński - Profesor Ludwik Kolankowski jako jeden z twórców i pierwszy Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Zenon Hubert Nowak - Rola Ludwika Kolankowskiego w historiografii polskiej
• Janusz Małłek - Ludwik Kolankowski a uniwersytety polskie
• Jerzy Serczyk - Ludwik Kolankowski - polityk i człowiek
• Bogdan Ryszewski - Ludwik Kolankowski jako bibliotekarz
• Halina Lewczyk, Maria Śliwińska - Bibliografia prac Ludwika Kolankowskiego

Ludwik Kolankowski (1882-1956)
W pięćdziesiątą rocznicę śmierci

pod red. Wiesława Sieradzana

Toruń 2006

Sygnatura SIRr IIIB/Kolankowski

• Aleksander Gieysztor - Ludwik Kolankowski (1882-1956) (przedruk z Polskiego Słownika biograficznego)
• Andrzej Tomczak - Ludwik Kolankowski w nowszej literaturze
• Ludwik Kolankowski - Pierwsze trzy lata istnienia UMK (1945-1948). Garść wspomnień pierwszego Rektora z okresu organizacyjnego (do druku przygotowała Sylwia Grochowina)
• Bibliografia publikacji Ludwika Kolankowskiego (oprac. Ireneusz Czarciński)
• Wykaz najważniejszych publikacji o Ludwiku Kolankowskim (oprac. Ireneusz Czarciński)

 Ludwik Kolankowski 1882-1956

Zapiski Pamiętnikarskie

Do druku przygotowała, wstępem i przypisami opatrzyła Sylwia Grochowina

Toruń 2012

Sygnatura MAG 294311

Ludwik Kolankowski : dzieło i życie : indywidualny przypadek historiograficzny

red. Piotr Oliński, Wojciech Piasek

Toruń 2017

Sygnatura SIRr IIIB/Kolankowski

• Anna Brzezińska - historyk jako świadek historii. Ludwik Kolankowski w świetle Zapisków pamiętnikarskich
• Joanna Gierowska-Kałłaur - Między polityką a nauką. Ludwik Kolankowski w pierwszym półroczu 1919 roku
• Przemysław M. Żukowski - Uniwersytety we Lwowie, Krakowie i Wilnie na naukowej drodze Ludwika Kolankowskiego. Życie naukowe Ludwika Kolankowskiego do 1939 roku
• Robert Stokowiecki - Działalność Ludwika Kolankowskiego jako dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu (1949-1955)
• Dorota Malczewska-Pawelec, Tomasz Pawelec - Początki idei Jagiellońskiej (o problemie badania konceptu "misji cywilizacyjnej" w myśli historycznej oraz praktyce badawczej Karola Szajnochy)
• Tomasz Kempa - Ludwik Kolankowski jako badacz dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego i Jagiellonów z perspektywy współczesnej polskiej historiografii
• Piotr Oliński - Osobowości Jagiellonów w opiniach Ludwika Kolankowskiego
• Wojciech Piasek - Historiograficzno-metodologiczna diagnoza pisarstwa historycznego Ludwika Kolankowskiego - historyk nieortodoksyjnego historyzmu