100 lat Niepodległego Torunia.
Warto pamiętać:
Śladami żołnierzy marynarki wojennej w międzywojennym Toruniu
Spacer
17 lipca 2020 roku
Spacer. Śladami żołnierzy marynarki wojennej w międzywojennym Toruniu
17 VII 2020.
Wspólna inicjatywa toruńskiej Książnicy Kopernikańskiej i Towarzystwa Miłośników Torunia (ToMiTo), spacer w trakcie którego, przypomnieliśmy Niepodległy Toruń, także ten wojskowy. Spacery uczestników zajęć z Kamienicy Inicjatyw to już tradycja. Odbyły się już dwa śladami toruńskich żołnierzy wojsk balonowych (w 2019 i 2020), byliśmy wspólnie na cmentarzu garnizonowym na grobie plutonowego Gerarda Pająkowskiego, uczestniczyliśmy w grze miejskiej poświęconej rocznicy powstania wielkopolskiego.
Tym razem w piątek 17 lipca, Mariusz Thomas, (z moim skromnym udziałem), przygotował kolejną imprezę poświęconą tematyce marynarki wojennej okresu dwudziestolecia międzywojennego w Toruniu.
Razem odwiedziliśmy kilka miejsc związanych ze Szkołą Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu, (pierwotnie placówkę nazywano Oficerską Szkołą Marynarki Wojennej), tam kształcono zawodowych oficerów Marynarki Wojennej II RP (początkowo nauka odbywała się w ramach tzw. Tymczasowych Kursów Instruktorskich dla Oficerów). Wydawnictwa szkoły z tego okresu znajdują się w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej. Pierwsza siedziba tej placówki to piękny gmach przy ul. Fredy, tam po wojnie mieścił się Instytut Geografii UMK, a w II RP tam rezydował wojewoda pomorski. Na początek spacerowaliśmy nadbrzeżem Wisły, (minęliśmy pięknie odremontowaną przystań AZS), wspominaliśmy wizytę Józefa Piłsudskiego w wolnym już Toruniu, kiedy to odznaczył dzielnych marynarzy, walczących w okolicy Włocławka w trakcie wojny polsko-bolszewickiej.
Później była niespodziana, mieliśmy okazję zwiedzić, dziś nie dla każdego dostępny Port Zimowy. To w tym porcie stacjonowały jednostki marynarki wojennej, użytkowany był także przez szkołę. Obecnie to siedziba Zarządu Zlewni w Toruniu - Wody Polskie, serdecznie gospodarzowi miejsca dziękujemy. Nie udało nam się ze wg czasowych dotrzeć do drugiej siedziby szkoły, na lewobrzeże w pobliżu Dworca Głównego, (przed wojną ul. Nad Strugą, obecnie ul. Dybowska).
Warto pamiętać, że w naszym mieście miała swą siedzibę (do 1925) Flotylla Wiślana, i w tym samym obiekcie mieściła się szkoła, (kiedy flotylli już w mieście nie było). Dotarliśmy przed okazałe zabudowania szkoły, gdzie mieściła się najdłużej od 1925-1938 (kiedy przeniesiono ją do Bydgoszczy), a aktualnie to Hotel Bulwar. Przypomina o tym fakcie tablica pamiątkowa, która znajduje się na murach tzw. Koszar Racławickich. Opowiedziałam także o bibliotece szkoły, która największe swe lokum miała w Koszarach Racławickich na II piętrze, a prócz literatury fachowej była tam i beletrystyka. Zalecano marynarzom m.in. przygodowe książki Ferdynanda Ossendowskiego.
Spacer zakończyliśmy na bulwarze, przy pomniku, (autorstwa torunian Eweliny Szczech-Siwickiej i Henryka Siwickiego), z charakterystyczną kotwicą, która upamiętnia tradycje morskie miasta. Ta instalacja artystyczna powstała w 50. rocznicę powołania w Toruniu Szkoły Marynarki Wojennej, w 1972 r.
Marynarze kształcący się w naszym mieście, w swych pięknych mundurach, w wojskowym szyku maszerujący na msze św. do kościoła garnizonowego, obchody Święta morza w międzywojennym Toruniu… To zapamiętali mieszkańcy naszego miasta. A obecnie, corocznie marynarze z ORP „Toruń” aktywnie uczestniczą w kweście ToMiTo na cmentarzu św. Jerzego.
Warto przypomnieć te morskie akcenty Torunia w jubileuszowym roku 100 lecia niepodległości.
Dr Katarzyna Tomkowiak
